آیین امضای تفاهم‌نامه سه جانبه انجام مطالعات ژئوفیزیک هوابرد میان سه شرکت فولادمبارکه، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان با حضور حمیدرضا عظیمیان مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه، علیرضا شهیدی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، محمدیاسر طیب‌نیا معاون امور معادن شرکت فولاد مبارکه، ایرج موفق رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان و تعدادی دیگر از مدیران ارشد سازمان زمین‌شناسی برگزار شد.

به گزارش معدن مدیا به نقل از روابط عمومی شرکت فولاد مبارکه، علیرضا شهیدی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در این مراسم اظهار داشت: شرکت فولادمبارکه از صنایع پیشران، بنیادین و مادر در صنعت کشور بوده و ما در سازمان زمین‌شناسی با یک اندیشه ملی آماده همکاری با این شرکت فولادساز با سهم ۵۰ درصدی از بازار هستیم. ما وظیفه خود می‌دانیم تا جای ممکن از ایجاد اخلال در تامین خوراک صنایع فولادی کشور به ویژه فولاد مبارکه جلوگیری کرده و از دغدغه فولادسازان کم کنیم. هرچند شرایط ذخایر مواد معدنی در کشور مناسب نیست و در این راستا سازمان زمین‌شناسی چند اقدام جدید را در دستور کار خود قرار داده تا با بررسی بیشتر مشخص شود که کدام یک از مواد معدنی را می‌توانیم داشته باشیم.

وی افزود: پایش ذخایر معدنی برای اولین بار در حال آغاز شدن است؛ این در حالی است که در جهان پایش ذخایر توسط سازمان‌های زمین‌شناسی انجام شده و در گزارش‌های سالیانه، تمام فاکتورهای موثر در آمایش سرزمین و سرمایه‌گذاری را در نظر گرفته‌اند.

شهیدی عنوان کرد: مقیاس برداشت‌ها در حال تغییر است؛ در گذشته مقیاس فعالیت‌ها یکصد هزارم بود که اکنون به یک‌پنجاه هزارم تغییر کرده و چهار برابر دقت برداشت میدانی افزایش یافته است. همچنین اکتشاف سیستماتیک نیز افزایش یافته و هدف این است هر آنچه از ذخایر مواد معدنی در اکتشافات سطحی در گذشته باقی‌مانده را جمع آوری کنیم. برای مثال، طی قراردادی که با شرکت فولاد مبارکه داشتیم یک نمونه جالب از این موضوع بود. زیرا در اصفهان، جایی که گمان می‌بردیم مواد معدنی باقی نمانده با انجام اکتشافات سیستماتیک مشخص شد که هنوز برخی از مواد معدنی در سطح وجود دارند.

معاون وزیر صمت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور عنوان کرد: یکی از سیاست‌های ما اکتشاف ذخایر پنهان است زیرا اکثر معادن بزرگ جهان در عمق ۱۰۰ تا ۱۵۰ متری زمین هستند اما در ایران با توجه به فعالیت‌های صورت گرفته عمق اکتشاف زیاد نبوده و زیر ۱۰ متر است؛ در کشورهای معدنی همچون امریکا، استرالیا، چین و… این عدد بسیار بزرگ‌تر بوده است.

وجود گپ اطلاعاتی از ذخایر معدنی کشور

شهیدی ادامه داد: برای اینکه بتوانیم به اکتشاف ذخایر پنهان برسیم نیازمند برداشت کامل ذخایر معدنی از سطح هستیم که این اتفاق نیز در حال انجام است. در واقع بر اساس این برداشت‌های سطحی، می‌توان میزان ذخایر در عمق را مشخص کرد. چرا که ایران روی کمربند متالوژنی قرار گرفته و به قطع ذخایر پنهان بسیار مناسبی در کشور وجود دارد.

به گفته وی، در ایران گپ اطلاعاتی از میزان ذخایر معدنی وجود دارد.

وزیر صمت ابراز امیدواری کرد: همکاری‌هایی این سازمان با شرکت‌های بزرگی مانند فولاد مبارکه، منجر به پر شدن گپ اطلاعاتی از ذخایر معدنی کشور شود.

ذخیره قطعی سنگ‌آهن ۲.۷ تا ۳ میلیارد تن است

شهیدی ادامه داد: سازمان زمین‌شناسی در چند سال گذشته از لایه ژئوفیزیک هوابرد برای بحث اکتشاف ذخایر پنهان استفاده کرده است. در واقع تاکنون مساحتی حدود ۶۴۰ هزار کیلومتر خطی برداشت ژئوفیزیک هوایی داشته و اکنون نیاز کشور در مرحله اول تقریبا انجام دو میلیون و ۷۰۰ هزار کیلومتر خطی ژئوفیزیک هوایی است.

وی گفت: امیدوار هستیم با برداشت‌هایی که از این پس خواهیم داشت حداقل در فاز اول بخشی از ذخایر را شناسایی کرده و حجم ذخایر را افزایش دهیم.

معاون وزیر صمت اضافه کرد: اکنون درخصوص میزان ذخیره آهن اعداد متفاوتی وجود دارد اما بر اساس آخرین اطلاعات ۲.۷ میلیارد تن تا ۳ میلیارد تن ذخیره قطعی سنگ‌آهن است که اگر مصرف سالیانه کشور حدود ۹۰ تا ۱۰۰ میلیون تن در سال باشد، به زودی و تا ۱۰ سال آینده ذخیره سنگ‌آهن (هماتیت-مگنتیت) تمام خواهد شد. این درحالی است که بیشتر صنایع فولاد ساز کشور به سنگ ‌آهن مگنتیت نیاز دارند در نتیجه این عدد پایین‌تر خواهد امد.

به گفته شهیدی، پروسه اکتشاف در ایران بسیار طولانی است. این در حالی است که میانگین اکتشاف در جهان از زمان یافتن کانسار تا بهره‌برداری بین پنج تا ۶ سال است، اما در ایران کوتاه‌ترین بازه زمانی ۱۵ سال بوده است.

شایان ذکر است در پایان این مراسم این تفاهم‌نامه به امضای مدیر عامل شرکت فولاد مبارکه، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان رسید.

هدف از این تفاهم‌نامه سه جانبه، پیشبرد موثر اکتشاف ذخایر معدنی و شناسایی ذخایر معدنی به ویژه آهن و منگنز در مناطق مستعد که قبلا اکتشاف سیستماتیک و مطالعات ژئوفیزیک هوابرد در آن انجام نشده، عنوان شده است که این امر منجر به توسعه فعالیت‌های بخش معدن و ایجاد بستر مناسب برای اشتغال و سرمایه‌گذاری در حوزه معدن می‌شود.

مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه در مراسم امضای این تفاهم‌نامه اظهار کرد: بر اساس برنامه‌ریزی و تنظیماتی که در جهان وجود دارد، هر بخش باید در فعالیت‌های مرتبط و تخصصی خود مشغول باشد؛ برای مثال فولادسازان باید فولادساز باقی بمانند و معدنی‌ها هم در زمینه کاری خود به معدنکاری بپردازند، اما متاسفانه این چارچوب از دوره ریاست جمهوری قبلی تغییر کرد و معدنکاران نیز به سمت فولادسازی رفتند و ما نیز به ناچار به حوزه معدنکاری ورود کردیم.

تامین سنگ‌آهن و انرژی سخت‌تر شده است

به گفته حمیدرضا عظیمیان، اگر معدنکاران در حوزه فعالیت خود باقی می‌ماندند و فولادسازان نیز مجبور به ورود به بخش معدن نمی‌شدند، بالطبع نتایج بهتری برای کشور به همراه داشت. البته اکنون یک سری از مسائل همچون تامین سنگ‌آهن و منابع انرژی نیز برای فولادسازان از دیگر استان‌ها سخت شده است.

وی با بیان عظمت فولاد مبارکه و میزان مصرف بالای سنگ‌آهن در این شرکت افزود: در شرکت فولاد مبارکه همواره استراتژی حفظ سهم ۵۰ درصدی بازار ایران وجود دارد. در واقع هر اندازه که بازار ایران در داخل و همچنین حوزه صادرات بزرگ‌تر شود، ما در تلاش خواهیم بود این سهم را همچنان حفظ کنیم. بنابراین موضوع معدن و تامین مواد اولیه برای شرکت فولاد مبارکه بسیار مهم بوده و بهتر است که کارهای علمی و کارشناسی دقیق در حوزه معدن انجام شود.

فعالیت بلند مدت و مشترک با سازمان زمین شناسی

مدیرعامل شرکت فولادمبارکه بیان کرد: البته فعالیت‌های معدنی عمدتا هزینه بر بوده و باید زمان زیادی را صرف آن کرد. بنابراین ما می‌توانیم با سازمان زمین‌شناسی به عنوان سازمان تخصصی و قانونی کشور فعالیت بلند مدت و مشترک انجام دهیم و امور معدنی توسط این سازمان به صورت کاملا علمی و کارشناسی از سوی این سازمان صورت گیرد و فولاد مبارکه نیز به فعالیت‌های خود در حوزه فولاد بپردازد.

ایرج موفق، رئیس سازمان صمت اصفهان در این نشست تصریح کرد: برای اولین بار در تاریخ شرکت فولاد مبارکه این اتفاق افتاد که در تامین مواد اولیه ورود و با انجام مطالعات طبقه‌بندی شده، در جهت تامین خوراک خود اقدام کند که کاری ارزشمند است.

وی ادامه داد: تفاهم‌نامه اولیه که میان شرکت فولاد مبارکه و سازمان زمین‌شناسی منعقد شد، نتایج خوبی به همراه داشته و اکنون منجر به امضای تفاهم‌نامه جدید جهت انجام ژئوفیزیک هوایی شده است.

رئیس سازمان صمت اصفهان افزود: در استان اصفهان ذخایر پنهان معدنی خوبی وجود دارد و بهترین روش برای اکتشاف آن‌ها ژئوفیزیک هوایی و شناسایی کانسارهای پنهان است. بنابراین با توجه به تفاهم‌نامه‌هایی که امروز به امضا می‌رسد و اقداماتی که پیش رو خواهد بود، امیدواریم کانسارهای پنهان استان توسط متخصصان سازمان زمین‌شناسی شناسایی شود تا هم به حجم ذخایر معدنی استان اصفهان اضافه شود و هم اینکه مشکل شرکت فولاد مبارکه برای تامین مواد اولیه حل خواهد شد.

موفق ادامه داد: امیدواریم بتوانیم با شناسایی ذخایر معدنی موجود در استان اصفهان که انفال هستند، بهره‌برداری کرده و در تولید از آن‌ها استفاده شود تا در نهایت منجر به رشد اقتصادی در استان شده و اشتغال‌زایی به همراه داشته باشد.

رئیس سازمان صمت اصفهان در پایان، ضمن تشکر از مدیریت شرکت فولاد مبارکه و رئیس سازمان زمین‌شناسی برای انجام فعالیت‌های اکتشافی گفت: ما در سازمان صمت اصفهان و در سازمان نظام مهندسی معدن استان آماده هستیم تا در کنار شما دست به دست هم دهیم تا شاهد اتفاقات جدید و نوین در استان اصفهان باشیم و حداکثر بهره‌برداری از موادد معدنی موجود ببریم.

محمدیاسر طیب‌نیا در این مراسم با اشاره به اینکه در سه حوزه اصلی اکتشاف، استخراج و فرآوری، فعالیت‌های فولاد مبارکه آغاز شده است تضریح کرد: یکی از اقداماتی که از ابتدا در دستور کار بخش معاونت معدنی فولاد مبارکه قرار گرفت این بود که با پیشتازان هر حوزه ارتباط برقرار شود تا از پتانسیل‌های موجود کشور استفاده کنیم.

وی ادامه داد: به طبع در حوزه اکتشاف، سازمان زمین‌شناسی واکتشافات معدنی کشور از پیشتازان در این حوزه است و ارتباط با این سازمان منجر به قراردادهای همکاری اولیه با شرکت فولاد مبارکه شد. از جمله این قراردادها که در سال گذشته منعقد شد می‌توان به شناسایی مناطق پتانسیل‌دار آهن در منطقه ایران مرکزی با وسعت ۱۱۶ هزار کیلومتر مربع اشاره کرد که در زمینه اجرای این قرارداد، فعالیت‌هایی انجام و مطالعاتی برای آن صورت گرفته است. در واقع هدف اصلی معرفی مناطق مستعد برای انجام ژئوفیزیک هوایی و انجام اکتشافات مقدماتی است.

فعالیت مشترک روی محدوده‌های شناسایی شده

طیب‌نیا ادامه داد: قرار دیگری نیز در دست امضا است تا در محدوده‌های شناسایی شده یا محدوده‌های معدنی که قرار است در اختیار بگیریم، بررسی پتانسیل کانسارزایی انجام شود.

به گفته وی، اکنون یک کار زیربنایی و اساسی که در دستور کار قرار گرفته و قرارداد اولیه آن در حال آماده شدن است، ایجاد پایگاه داده‌های اکتشافی برای فولاد مبارکه است.

وی افزود: در واقع هدف ما، مدیریت داده‌های اکتشافی و استفاده از ارزش افزوده حاصل از این داده‌ها است که هم برای شرکت فولاد مبارکه و هم برای کشور مفید و ارزشمند خواهد بود، این پیشنهاد به سازمان صمت استان اصفهان نیز داده شده تا با انجام آن بتوانیم حمایت لازم از بخش معدن به ویژه اکتشافات استان را داشته باشیم.

عملیات ژئوفیزیک هوابرد برای تامین مواد اولیه شرکت فولاد مبارکه

طیب‌نیا اذعان کرد: آنچه که امروز تفاهم‌نامه اولیه آن به امضا می‌رسد، درخصوص انجام عملیات ژئوفیزیک هوابرد در مناطق مستعد برای تامین مواد اولیه مورد نیاز شرکت فولاد مبارکه است.

معاون امورمعادن شرکت فولاد مبارکه ادامه داد: البته حاصل مطالعات قبلی، منجر به معرفی مناطقی در کشور شده است که از نظر ذخایر سنگ‌آهن دارای پتانسیل بیشتری نسبت به مناطق دیگر هستند، اما فعالیت‌های اولیه مانند ژئوفیزیک هوایی به طور کامل انجام نشده است.

حمایت وزارت صمت برای حفظ منافع معنوی و مادی فولاد مبارکه

وی تصریح کرد: هدف این است که با حمایت شرکت فولاد مبارکه، استفاده از دانش و تخصص سازمان زمین‌شناسی این اقدام مهم در حوزه اکتشاف برای کشور رقم بخورد و طبیعتا فولاد مبارکه به عنوان یک صنعت ملی از آن بهره‌برداری و استفاده خواهد کرد. البته لازمه به سرانجام رسیدن این کار ، این است که وزارت صمت نیز از طرح ما حمایت کرده و منافع معنوی و مادی فولاد مبارکه در انجام این پروژه حفظ شود.

تامین مواد اولیه فولاد مبارکه مشکل فولاد کشور را حل خواهد کرد

طیب‌نیا خاطرنشان کرد: با توجه به صحبت‌های انجام شده با سرپرست معاونت معدنی وزارت صمت و رئیس هیئت عامل ایمیدرو، همه متفق‌القول هستند که این کار برای کشور و همچنین فولاد مبارکه منافع بسیاری خواهد داشت. زیرا از آنجایی که فولاد مبارکه شرکتی بزرگ و ملی است، اگر بحران مواد اولیه را پشت سر گذاشته و کسری مواد اولیه شرکت فولاد مبارکه که سهم نزدیک به ۵۰ درصدی از فولاد کشور را دارد، رفع شود، عملا مشکل فولاد کشور رفع شده است.

معاون امورمعادن شرکت فولاد مبارکه ادامه داد: البته این پروژه‌ای که امروز آغاز آن را شاهد هستیم، یک فعالیت زمان‌بر بوده و تداوم و استمرار کار و حمایت‌های هر دو سازمان باید ادامه پیدا کند. در واقع بعد از انجام مطالعات اولیه تا تکمیل مراحل بعدی یعنی اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری حداقل دوره چهار تا پنج ساله را نیاز خواهد داشت.