موضوع استارتآپها یکی از موضوعات داغ این روزهای دنیای معدن و صنایع معدنی است و اخیراً توسط بخش دولتی و خصوصی اقدامات متعددی برای گسترش آن صورت گرفتهاست، بهطور مثال میتوان به راهاندازی مراکز متعدد نوآوری، شتابدهندهها و رویدادهای مختلف صنعت و دانشگاه اشاره کرد اما آنچه ما میبینیم بهتناسب گستردگی این صنعت، هنوز راه بسیار زیادی تا رسیدن به تعادل و سرعت مناسب برای حرکت در این مسیر باقیمانده است. عوامل متعددی میتواند دلیل این کندی پیشرفت باشد.
معدنمدیا دراینباره با سید رضا عظیمی، مدیر اجرایی و دبیر شورای هماهنگی طرح احیا، فعالسازی و توسعه معادن کوچکمقیاس در شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، گفتوگو کردهاست که در ادامه میخوانید:
باوجود رویدادها، اقدامات و راهاندازی مراکز مختلف برای ایجاد ارتباط بین صنعت و دانشگاه و نیز توسعه استارتآپها در حوزه معدن و صنایع معدنی ، چرا این مهم بهتناسب گستره صنعت، آنچنان موفق به نظر نمیرسد؟
در تمامی کشورهای جهان، بسترسازی برای نوآوری و کارآفرینی از طریق دولت و با مشارکت بخش خصوصی انجام میپذیرد. در این راستا، دولت در نقش تسهیل گر، میتواند فرآیندهای صدور مجوز را تسهیل نماید، سیاستهای تشویقی در مالیات و … در نظر بگیرد و درنهایت قوانین و مقررات دست و پاگیر را حذف و روانسازی نماید. از طرف دیگر نیز بخش خصوصی بهعنوان ذینفع در اکوسیستم نوآوری، میتواند حمایت مالی، دانش فنی و … را بر عهده گیرد. اما در بخش معدن و صنایع معدنی ایران بهمانند بسیاری از صنایع دیگر، این زیستبوم ناقص بوده و در بخشهای زیادی از آن، موانع بسیاری وجود دارند. بهطور مثال نمیتوان انتظار داشت که با فرآیندهای صدور مجوزی که گاهی چندین ماه به طول میانجامد، توقع داشت که یک استارتآپ معدنی بهطور چابک بتواند توسعه یابد و فعالیتهای خود را در مقیاس بینالمللی گسترش دهد.
با ذکر این مثال، میتوان نتیجه گرفت که نوآوری و فناوری در حوزه معدن و صنایع معدنی، بیشتر از شتابدهنده، مرکز نوآوری، حمایت مالی و…، نیازمند نگرش کلان مدیریتی در زمینهی ایجاد یک فریمورک رقابتی و حمایتی در این بخش است. نمونه این فریمورکهای موفق در جهان، سیلیکون ولی در کشور امریکا هست که توانسته است مجموعه قدرتمندی از دانش، استعداد و سرمایه را گرد هم آورد. در این اکوسیستم، دولت و بخش خصوصی هر دو نقش خود را بهدرستی ایفا کردهاند.
لذا میتوان گفت که بخش معدن و صنایع معدنی ایران میبایست بهصورت کلانتر به مقوله نوآوری و تکنولوژی نگاه کند و متولیان و ذینفعان این بخش، میبایست یک زیستبوم کامل فراهم آورند تا موقعیت مناسب برای رشد استارتآپها و همچنین ارتباط بیشتر جامعه صنعتی با فضای علمی دانشگاهها برقرار گردد.
مجموعه طرح احیا، فعالسازی و توسعه معادن کوچکمقیاس در این راستا چه اقداماتی انجام داده و تا چه حد موفق بوده است؟
طرح احیا، فعالسازی و توسعه معادن کوچکمقیاس از ابتدای راه خود، دانشگاهها را بهعنوان یکی از همکاران و مشاوران اصلی در نظر گرفته و تفاهمنامههای مختلفی را با آنها امضا نموده است. همچنین مقوله همکاری با دانشگاههای معدنی کشور در دستور کار قرارگرفته و در همین زمینه، در حال احصاء توانمندیهای فنی، آزمایشگاهی و … این دانشگاهها هستیم تا بتوان در پروژههای علمی و تحقیقاتی مرتبط و کاربردی در صنعت، از ظرفیتهای قابلتوجه دانشگاههای کشور در قالب یک ساختار نوآوری باز بهره برد. همکاری با پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد و جهاد دانشگاهی نیز از دیگر اقدامات طرح بوده است.