اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل هلدینگ سرمایهگذاری توسعه معادن و فلزات، در گفتوگو با «معدنمدیا» با اشاره به اینکه معدنکاران از تولید داخل حمایت میکنند و کسی مخالف رونق تولید ماشینآلات معدنی نیست، اظهار داشت: بیشترین سهم اقتصاد معدنی ما روی دوش معادن بزرگی چون چادرملو، گهرزمین، گلگهر، سنگ آهن مرکزی، سرچشمه، سونگون و معادنی با این مقیاس است و برخی از این معادن باید استخراج عمقی را در دستور کار خود قرار دهند؛ بنابراین قطعاً ما به واردات ماشینآلات سنگینتر نیاز داریم و استفاده از ماشینآلاتی با ظرفیت پایین در معادن بزرگمقیاس باعث کاهش چشمگیر سرعت و به دنبال آن کاهش بهرهوری میشود. معادن کوچک و متوسط امکان استفاده از ماشینآلاتی با ظرفیتهای پایین را دارند و خللی در تولید داخلی ماشینآلات ایجاد نمیشود.
وی تاکید کرد: ضروری است که بر اساس مقیاس و سهم معادن در تولید، تفکیک صورت بگیرد و نباید با نگاه یکسان برای همه معادن تصمیمگیری کنیم.
سعدمحمدی ادامه داد: نکته حائز اهمیت دیگر آن است که سیاستگذار باید توجه داشته باشد که استفاده از ماشینآلات سنگین، مثلا با ظرفیت 240 تن و بالاتر، با طراحی فعلی معادن امکانپذیر نیست؛ به عنوان مثال، بلوکبندی و عرض و ارتفاع پلهها در معادن باید تغییر کند. اگر ما همین امروز تصمیم بگیریم که این تغییرات را در معادن اعمال کنیم، چندین سال طول میکشد تا به نتیجه برسد.
این مدیر معدنی افزود: موضوع قابل توجه دیگر دستیابی به حداکثر بهرهوری ماشینآلات سنگین است. پرکردن این ماشینآلات قطعا به شاول نیاز دارد. یک شاول معدنی در یک برداشت خود حدوداً 170 تن مواد معدنی را جابهجا میکند. ما نمیتوانیم از لودر که هم ارتفاع کمی دارد و هم ظرفیت آن بسیار پایین است، برای پرکردن ماشینآلات 240 تنی استفاده کنیم. پیامد چنین اقداماتی ایجاد ترافیک و کاهش سرعت عملیات معدنی است.
مدیرعامل «ومعادن» تاکید کرد: وقتی صحبت از اقتصاد معدنی است، ما همواره باید افزایش بهرهوری و سودآوری، کاهش هزینهها و بیشینه دقت و سرعت را مد نظر قرار دهیم تا عملیات معدنی از توجیه اقتصادی برخوردار باشند. اگر قرار است صادرات در اقتصاد ما نقش موثری داشته باشد، باید قیمت تمامشده محصولات تولیدشده قابل رقابت در بازار جهانی باشد. وقتی هزینه استخراج مواد معدنی بالاست، این مسئله به صورت زنجیرهوار بر صنایع پاییندستی نیز تاثیر میگذارد و محصولات تولیدی ما نیز قیمت تمامشده بالایی خواهند داشت.
سعدمحمدی اظهار داشت: معدنکاران برای این که بتوانند میزان تولید خود را افزایش دهند یا حتی ثابت نگه دارند، به ناچار باطلهبرداری را به تعویق میاندازند که این امر برای آینده معدن بسیار خطرناک است و تاثیر آن چند سال آینده مشخص میشود؛ چرا که نسبت برداشت باطله و مواد معدنی حتماً باید رعایت شود تا در آینده به دلیل دپوی باطله فعالیت معدن به کلی متوقف نشود.
وی افزود: بر اساس آخرین دادهها، حجم عملیات معدنکاری در کشور ما حدود ۱.۵ میلیارد تن بوده که از این میزان حدود ۶۰۰ میلیون تن ماده معدنی و مابقی باطله است.
این متخصص معدنی بیان کرد: در حال حاضر چالشهای مختلفی در حوزه ماشینآلات وجود دارد که سیاستگذار در عین نگاه سیستماتیک، باید آنها را تفکیک کرده و برای هرکدام برنامهریزی کند. مسئله فرسودگی ماشینآلات و ضرورت نوسازی، نیاز به واردات ماشینآلات سنگین برای معادن بزرگمقیاس و در عین حال نیاز به بازطراحی معادن متناسب با ملزومات استفاده از این ماشینآلات هر یک موضوعاتی هستند که بدون تداخل با یکدیگر باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند.
سعدمحمدی در پاسخ به این سوال که چرا برخی معدنکاران به جای تهیه ماشینآلات داخلی، اقدام به واردات میکنند، مطرح کرد: یکی از دلایل واردات ماشینآلات دست دوم که در داخل نیز تولید میشود، این است که این ماشینآلات نسبت به تولیدات داخلی که نو هستند، قیمت پایینتری دارند؛ بنابراین گاهی معدنکار برای کاهش هزینههای خود ناچار است دست به این اقدام بزند؛ ضروری است هنگامی که از کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری صحبت میکنیم، به مسائلی که افزایش هزینهها را در پی دارد نیز توجه کنیم.
مدیرعامل هلدینگ سرمایهگذاری توسعه معادن و فلزات واردات ماشینآلات معدنی مورد نیاز را با رعایت الزامات قانونی، عاملی موثر در بهبود و تسریع عملیات معدنکاری کشور دانست و در پایان بیان کرد: ما موظفیم از تولید داخل حمایت کنیم اما متقابلاً از تولیدکنندگان نیز انتظار میرود که محصولاتی با کیفیت بالاتر تولید کنند؛ تنها در این صورت است که رضایت دوطرفه ایجاد شده و به اهداف خود میرسیم.
گفتوگوی معدنمدیا با معاون مالی «ومعادن»؛
پیشنهاد به دولت جدید: اولویت حل مسئله تخصیص ارز برای صنایع
کیارش مهرانی، معاون مالی و اقتصادی شرکت سرمایهگذاری توسعه معادن و فلزات (ومعادن) در گفتوگو با «معدنمدیا»، با اشاره به اینکه پروژههای معدنی و فولادی همچون احداث واحد کنسانترهسازی، گندلهسازی، ذوب و احیا عمدتاً پروژههای حداقل 3 ساله هستند، بیان کرد: در سال 1402 برنامهریزی در «ومعادن» انجام شد که طبق این برنامهریزی سود 1.1 میلیارد دلاری در افق 1406 برای شرکت پیشبینی شده است. تمامی پروژههای ما در این افق به بهرهبرداری رسیدهاند و سودآوری آن در کارنامه شرکت مشخص خواهد شد.
مهرانی ادامه داد: سودی که شرکت در سال 1402 به آن دست یافت برابر با 430 میلیون دلار بوده که نسبت به سالِ پیش از آن رشد 27 درصدی داشته است. همچنین سود خالص گروه (تلفیقی) از ۱۶.۸ همت در سال ۱۴۰۱ به ۲۶.۲ همت در سال ۱۴۰۲ ارتقا یافته و با ۵۶ درصد رشد همراه بوده است.
معاون مالی و اقتصادی «ومعادن» اذعان داشت: به دلیل الزامات کشوری؛ همچون اعطای مجوزها، ثبت سفارش و تخصیص ارز که از اختیار مجموعه خارج بود، انحراف یکسالهای در اجرای پروژهها ایجاد شده است؛ اما با این وجود، پیشبینی ما این است که اگر چالش تامین ارز برطرف شود و ما بتوانیم نیاز ارزی پروژهها را رفع کنیم و سهامداران در افزایش سرمایه شرکت کنند و تامین مالی پروژهها در موعد مقرر صورت بگیرد، در سال 1406هدفگذاری که انجامشده، تحقق خواهد یافت.
مهرانی در خصوص تامین ماشینآلات و تجهیزات مورد نیاز پروژهها بیان کرد: فرآیند تخصیص ارز تا مرحله تحویلگرفتن ماشینآلات، فرآیند بسیار زمانبری است؛ ابتدا ما باید مجوز ثبت سفارش را از وزارت صمت و مجوز ساخت داخل را از هیئت هفت نفره اخذ کنیم. سپس مجوز تامین ارز را از بانک عامل دریافت کنیم تا در انتها بتوانیم مجوز تخصیص ارز را از بانک مرکزی بگیریم. پس از تامین منابع ریالی و تبدیل آن به ارز و انتقال به تامینکننده قطعات، وارد مرحله دوره ساخت قطعات میشویم که از 3 تا 16 ماه و حتی بیشتر، متغیر است.
وی ادامه داد: جهت تسریع در عملیات اکتشافی، پانزده دستگاه حفاری توسط شرکتهای تابعهمان، سپهر تجلی ایرانیان و یاقوت توسعه معادن و فلزات، خریداری شد و طی دو سال گذشته حدود 150 هزار متر حفاری صورت گرفت که نتایج اکتشافی بسیار چشمگیری برای مجموعه به دنبال داشت. همچنین طی چند ماه گذشته، برای پروژه معدن مس جانجا نیز پانزده دستگاه تراک 100 تنی نو خریداری شد که در حال حاضر در معدن در حال فعالیت است.
معاون مالی «ومعادن» در پایان بیان کرد: انتظار ما از دولت جدید این است که حل مسئله تخصیص ارز را جزء اولویتهای خود قرار دهد تا روند پیشرفت پروژهها با مشکل مواجه نشود و ما بتوانیم در موعد پیشبینیشده انتظارات سهامداران خود را برآورده کنیم.
منبع: ویژهنامه معدنمدیا