پیمان افضلی، کارشناس معدن، در گفت‌وگو با «معدن‌مدیا» با اشاره به اینکه اقتصاد دنیا به سمتی رفته که کشوری نمی‌تواند ادعا کند که تمام کالاها را تولید می‌کند، گفت: به همین دلیل در تمام دنیا بخشی از تجهیزات مدرن از کشورهای پیشرفته با قیمت رقابتی واردات می‌شود؛ اما کشورهای کمونیستی با این دیدگاه که باید در رقابت با کشورهای امپریالیسم همه کالاها را تولید کرد، تلاش دارند همه کالاها را حتی با قیمت بسیار بالاتر تولید کنند. این موضوع به دامی برای کشورهای جهان سوم تبدیل شده است. در حالی که اقتصاد می‌گوید کالای تولیدی باید صرفه اقتصادی داشته باشد. در شرایط کنونی باید برای تولید داخلی ماشین آلات معدنی در کشور بررسی انجام شود. ابتدا باید به این پرسش‌ها پاسخ داده شود که آیا مواد اولیه مورد نیاز این ماشینآلات در کشور وجود دارد؟ آیا فناوری ساخت این ماشینآلات و تجهیزات در کشور وجود دارد؟ اگر پاسخ آری بود، می‌توانیم در بازار خارجی برای فروش این محصولات رقابت کنیم.
او با نگاهی به اثر سیاست غلط تولید داخل در سال‌های دور در کشورهای کمونیستی تصریح کرد: در گذشته آلمان شرقی یک خودرو تولید می‌کرد که در بازار جهانی به عنوان بی‌کیفیت‌ترین خودرو شناخته می‌شد اما تولید این خودروی آلاینده تحت هر شرایطی ادامه یافت؛ بعد از ادغام دو آلمان روی دست مسئولان کشور ماند، زیرا خودروهای بسیار آلاینده‌ای بودند و کسی تمایلی به استفاده از این خودروها نداشت.
افضلی با تاکید بر اینکه ایران برای ورود به بازار ماشینآلات معدنی باید برنامه‌ریزی داشته باشد، اظهار کرد: بسیاری از قطعات و تجهیزات معدنی در کشور وجود دارد؛ به همین دلیل اگر قرار باشد شرکت هپکو ماشینآلات با کیفیتی بسازد باید با شرکت‌های بزرگ خارجی ارتباط داشته باشد. این شرکت در گذشته با همکاری شرکت کاترپیلار راه‌اندازی شده است.
این کارشناس حوزه معدن با تاکید بر اینکه در تولید داخل ابتدا باید نیاز داخلی ارزیابی شود، تصریح کرد: به طور قطع واردات ماشین آلات و تجهیزات اجتناب ناپذیر است. بخش‌نامه‌ای که صادر شده آسیب جدی به معدنکاران کشور وارد کرده است؛ برای نمونه شرکت‌های معدنی از طریق درآمد ارزی ماشینآلات معدنی سفارش داده‌اند؛ اما این ماشینآلات در گمرک باقی‌مانده است؛ درحالی‌که وزارت صمت به این شرکت‌ها تذکر داده که چرا معدن را مطابق پروانه صادرشده راه‌اندازی نمی‌کنید، اگر این کار را نکنید پروانه شما را باطل می‌کنیم. در واقع مسبب اصلی عدم فعالیت معادن جدید عدم ترخیص ماشینآلات معدنی در گمرک است. این موضوع نیز ناشی از دستورالعمل ممنوعیت واردات ماشینآلات محسوب می‌شود که عامل اصلی آن دولت است.
افضلی همچنین با تاکید بر اینکه در تمام دنیا تولید داخل بر مبنای سودآوری برنامه‌ریزی می‌شود، تصریح کرد: در بسیاری از کشورهای در حال توسعه ماشینآلات معدنی با همکاری شرکت‌های پیشرفته دنیا ساخته می‌شوند. برای نمونه یک شرکت روسی شاید بتواند در ساخت دامپتراک با ایران همکاری داشته باشد؛ اما نمی‌تواند در تجهیزات پیشرفته حفاری به ایران کمک کند. شاهد این ادعا نیز این است که روس‌ها خودشان حدود 23 میلیارد دلار تجهیزات هایتک از آلمان وارد کرده‌اند؛ بنابراین در سیاستگذاری برای تقویت تولید داخل، باید ابتدا به ظرفیت‌های موجود نگاه کرد.
او با اشاره به اینکه در حال حاضر بخشی از تجهیزات وارداتی ایران از چین است، تصریح کرد: شرکت‌های چینی کپی‌کار هستند و در تولید ماشینآلات و تجهیزات معدنی از روی شرکت‌های پیشرفته غربی کپی می‌کنند؛ بنابراین به جای واردات محصولات چینی باید زمینه همکاری با همین شرکت‌های بزرگ و پیشرفته خارجی فراهم شود. در شرایط کنونی قطعات خودرویی کشور با فناوری پایین تولید می‌شود. به همین دلیل نمی‌توان با همان خط تولید و فناوری، قطعات و تجهیزات بزرگ و با نوآوری بالا ساخت؛ و سپس انتظار داشته باشیم فعالیت این تجهیزات به بهره‌برداری و رشد تولید کمک کند.
افضلی با اشاره به اینکه برخی شرکت‌های بزرگ معدنی حفاری با عمق دو کیلومتر انجام می‌دهند، تصریح کرد: به همین دلیل این شرکت‌ها نیازمند تجهیزات پیشرفته‌ای هستند که در داخل کشور تولید نمی‌شود. این ادعا که توسط برخی مسئولین مطرح می‌شود که ما دروازه‌های واردات را می‌بندیم و تمام تجهیزات باید در داخل کشور تولید شود، درست نیست. این سیاست در سال‌های گذشته به طرحی شکست‌خورده تبدیل شده است. قطعاً برای موفقیت در ساخت تجهیزات پیشرفته باید علاوه بر نگاه بلندمدت، مسیر همکاری تکنولوژیک با کشورهای پیشرفته نیز فراهم شود.
افضلی با تاکید بر اینکه ایران می‌تواند به هاب تأمین تجهیزات و ماشینآلات معدنی منطقه تبدیل شود شود، گفت: این مساله نیازمند ورود شرکت‌های پیشرفته به کشور است. قبلاً این اتفاق در صنعت فولاد نیز افتاده است. برای نمونه شرکت دانیلی با ورود تکنولوژی به ایران نه تنها در ساخت مجتمع فولاد مبارکه کمک کرد، بلکه ادامه همکاری با این شرکت منجر شد تا صنعت فولاد کشور پیشرفت کند.
او با تاکید بر اینکه دولت جدید باید ضمن رفع محدودیت‌ها باید برای شرکت‌های سازنده داخلی تسهیلات ویژه در نظر بگیرد، اظهار کرد: در شرایط کنونی دولت درآمد بالایی از حقوق دولتی دارد؛ به همین دلیل دولت جدید برای حمایت از تولید داخلی ماشینآلات و تجهیزات معدنی باید بخشی از این درآمد را به بخش معدن برگرداند. این موضوع کمک می‌کند تا در سال‌های آینده شرکت‌ها بتوانند تجهیزات معدنی در داخل کشور تولید کنند؛ البته نباید فراموش کرد که در صورت تولید داخل باز هم باید بخشی از قطعات از خارج کشور وارد شود.
افضلی در پایان بیان کرد: در حال حاضر سازمان تجارت جهانی از دیدگاه اقتصادی و فناورانه بر مبنای رقابت‌پذیری ساخته شده است؛ به عبارت دیگر اگر یک محصول در کشوری ارزان‌تر ساخته می‌شود، کشورهای دیگر وقتی قابلیت رقابت قیمتی نداشته‌باشند، وارد تولید آن محصول نمی‌شوند. متاسفانه سیاست‌گذاران کلان در ایران به مبانی کارشناسی توجه نمی‌کنند و بیشتر سیاستگذاری آنها بر مبنای رفتار تبلیغاتی اتفاق می‌افتد.
منبع: ویژه‌نامه معدن‌مدیا
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: