یادداشتی از سید هادی پروینی معاونت توسعه و منابع انسانی شرکت نیروگاه خورشیدی پویای کرمانشاه
جهان امروز درگیر بحرانی پیچیده و چندلایه است: از یک‌سو ، تغییرات اقلیمی، بحران آب و آلودگی هوا فشار بی‌سابقه‌ای بر محیط‌زیست وارد کرده‌اند و از سوی دیگر، وابستگی به منابع انرژی فسیلی، همچنان ریشه بسیاری از چالش‌های اقتصادی، ژئوپلیتیکی و زیست‌محیطی در کشورهای مختلف به شمار می‌آید.
در این میان، انرژی خورشیدی به‌عنوان یکی از پاک‌ترین، در دسترس‌ترین و مطمئن‌ترین منابع تجدید پذیر ، به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به ستون فقرات سیستم‌های نوین انرژی در سراسر جهان است. ایران، با میانگین بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، ظرفیت بالقوه‌ای دارد که در صورت بهره‌برداری هدفمند و فناورانه، می‌تواند کشور را به یکی از قطب‌های اصلی تولید انرژی خورشیدی در منطقه تبدیل کند.
اما رسیدن به این افق روشن، صرفاً با نصب پنل‌های خورشیدی یا ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی محقق نخواهد شد. آنچه این تحول را تسریع می‌بخشد و بهره‌وری آن را تضمین می‌کند، ورود قدرتمندانه‌ی فناوری‌های هوشمند، به‌ویژه هوش مصنوعی به بطن فرآیندهای فنی، مدیریتی و انسانی نیروگاه‌هاست.
چرا هوش مصنوعی؟
هوش مصنوعی ( AI ) نه یک واژه مدرن، بلکه ابزاری تحول‌آفرین در مدیریت سیستم‌های پیچیده و داده‌محور است. نیروگاه‌های خورشیدی به‌طور ذاتی به داده‌های دقیق، تحلیل‌پذیر و بلادرنگ وابسته‌اند؛ از شرایط آب‌وهوایی و تابش خورشید ، گرفته تا عملکرد تجهیزات و حتی رفتار مصرف‌کنندگان نهایی. در این فضا، AI قادر است به‌عنوان یک «مغز دیجیتال» عمل کند و وظایف زیر را به‌صورت دقیق و لحظه‌ای انجام دهد:
- پیش‌بینی هوشمند تولید انرژی: مدل‌های پیش‌بینی مبتنی بر یادگیری ماشین می‌توانند بر اساس داده‌های هواشناسی، سابقه تابش، میزان گردوغبار ، وضعیت پنل‌ها و سایر متغیرها، تولید احتمالی انرژی را در بازه‌های ساعتی و روزانه پیش‌بینی کرده و به مدیران برای تصمیم‌گیری درست درزم ی نهٔ توزیع یا ذخیره انرژی کمک کنند.
- عیب‌یابی خودکار و نگهداری پیش‌دستانه: برخلاف روش‌های سنتی که مبتنی بر بازدیدهای دوره‌ای است، سامانه‌های مجهز به هوش مصنوعی قادرند اختلالات عملکردی در پنل‌ها، اینورترها یا تجهیزات جانبی را پیش از بروز خرابی تشخیص دهند و با ارسال هشدارهای هدفمند، از توقف‌های ناگهانی و پرهزینه جلوگیری کنند.
- مدیریت هوشمند مصرف انرژی: هوش مصنوعی می‌تواند هم‌زمان با تحلیل الگوهای مصرف، میزان تولید، ظرفیت ذخیره‌سازی و نرخ بازگشت انرژی، اولویت‌بندی دقیق برای مصرف انرژی یا تغذیه شبکه انجام دهد. در این سیستم، انرژی خورشیدی نه‌تنها تولید می‌شود، بلکه بهینه مصرف می‌شود.
- افزایش راندمان منابع انسانی: داده‌کاوی عملکرد کارکنان، تحلیل نقاط قوت و ضعف، شناسایی نیازهای آموزشی و حتی طراحی مسیرهای ارتقای شغلی، ازجمله امکاناتی است که با ورود AI به مدیریت منابع انسانی نیروگاه‌ها محقق می‌شود. درواقع ، ما با نوعی هم‌افزایی میان انسان و ماشین روبرو هستیم که به‌جا ی جایگزینی، به هم‌افزایی منجر می‌شود.
توسعه زیرساخت، آموزش نیروی انسانی و تحول فرهنگی
هیچ فناوری هوشمندی بدون بستر مناسب قابل پیاده‌سازی نیست. ما در معاونت توسعه و منابع انسانی شرکت نیروگاه خورشیدی پویای کرمانشاه بر این باوریم که برای پیوند مؤثر میان انرژی پاک و فناوری پیشرفته، باید هم‌زمان به سه مؤلفه توجه کرد:
- توسعه زیرساخت‌های فناورانه: ایجاد سیستم‌های داده‌محور، حس‌گرها، شبکه‌های هوشمند و ابزارهای تحلیلی در نیروگاه‌ها؛
- توانمندسازی نیروی انسانی: آموزش تخصصی به کارکنان برای کار با داده‌ها، نرم‌افزارهای تحلیلی و سامانه‌های هوش مصنوعی؛
- تحول فرهنگی و سازمانی: پذیرش تغییر، ایجاد محیط یادگیرنده و ترویج نگاه فناورانه در میان تمام سطوح مدیریتی و عملیاتی.
ورود هوش مصنوعی به صنعت انرژی یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی حیاتی برای بقا و پیشرفت در شرایط رقابتی و متغیر امروز جهان است. تجربه کشورهای پیشرو نشان می‌دهد که هر جا نیروگاه‌های خورشیدی به فناوری‌های نوین مجهز شده‌اند، بهره‌وری، سودآوری، پایداری و رضایت کارکنان به‌طور هم‌زمان ارتقا یافته است.
امروز، آینده صنعت انرژی در گروی ترکیب دو مؤلفه است: انرژی پاک و فناوری هوشمند. ما در شرکت نیروگاه خورشیدی پویای کرمانشاه، بر آنیم که با نگاهی توسعه محور و سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی، مسیر خود را از یک تولیدکننده صرف به یک بازیگر فناورانه و تأثیرگذار در اکوسیستم انرژی کشور ارتقا دهیم. بدون شک، منابع انسانی آموزش‌دیده و زیرساخت‌های دیجیتال، دو بال این پرواز خواهند بود.
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: