اختصاصی معدن مدیا؛
نشست تخصصی «اهمیت استراتژیک مواد اولیه و نهادههای فولاد» عصر پنجشنبه ۱۳ شهریور ۱۴۰۴ در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان برگزار شد.
سعید صمدی، دبیر انجمن زغالسنگ، در این پنل با اشاره به وابستگی بالای کشور به گاز طبیعی تأکید کرد که دیگر نمیتوان بر این منبع بهعنوان پایه اصلی انرژی حساب باز کرد و صنایع باید از هماکنون به دنبال برنامهریزی برای جایگزینی باشند. او همچنین بر لزوم ایجاد تعادل در تولید و مصرف زغالسنگ داخلی و وارداتی تأکید کرد.
انرژی؛ حیاتیترین نیاز بشر بدون جایگزین
صمدی در ابتدای سخنان خود گفت: «در عصر جدید، انرژی حیاتیترین وجه زندگی است. ممکن است در موضوع غذا جایگزینهای متعددی وجود داشته باشد، اما انرژی جایگزین ندارد.» او با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین توضیح داد که قطع ناگهانی گاز روسیه به اروپا، با اتکا به سبد متنوع انرژی مدیریت شد، در حالیکه ایران ۹۰ درصد انرژی خود را از گاز تأمین میکند و همین وابستگی، کشور را آسیبپذیر کرده است.
ترکیب سبد انرژی جهانی و مقایسه با ایران
به گفته دبیر انجمن زغالسنگ، در سبد انرژی جهانی سهم زغالسنگ ۳۷ درصد، نفت ۳۰ درصد، گاز طبیعی ۱۶ درصد، انرژی هستهای ۵ درصد و تجدیدپذیرها ۱۲ درصد است. او افزود: «در ایران ۵۹ درصد انرژی از گاز و ۴۰ درصد از نفت تأمین میشود و سایر منابع تنها یک درصد سهم دارند. به همین دلیل، کمبود گاز کشور را با بحران جدی مواجه میکند.»
وابستگی برق به گاز و پیامدهای ناترازی
صمدی با بیان اینکه ۳۶ درصد تولید برق در دنیا بر پایه زغالسنگ است اما در ایران سهم آن تقریباً صفر است، گفت: «در ایران ۸۷ درصد تولید برق بر پایه گاز است و همین موضوع باعث شده ناترازی گاز، به بحران برق هم سرایت کند.» او یادآور شد که شرکت گاز اخیراً اعلام کرده روزانه ۴۰۰ میلیون متر مکعب کسری گاز دارد و این کسری در حال افزایش است.
هشدار درباره سرمایهگذاری سنگین برای تأمین گاز
صمدی با اشاره به برآوردها در کمیسیون انرژی مجلس افزود: «مصرف واقعی کشور بدون کمبود، روزانه حدود ۱.۵ میلیارد متر مکعب است. برای رسیدن به این رقم نیاز به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری و حداقل ده سال زمان داریم. بنابراین صنایع باید هرچه زودتر برای جایگزینی گاز برنامهریزی کنند.»
زغالسنگ داخلی؛ ظرفیتها و چالشها
دبیر انجمن زغالسنگ در بخش دیگری از سخنان خود به کیفیت و کمیت زغال داخلی پرداخت و گفت: «زغال خوب و بد وجود ندارد، بلکه مارکهای مختلف دارد. از ابتدا هم در طراحی ذوبآهن ایران پیشبینی شده بود که ۲۰ درصد زغال پریمیم وارداتی در کنار زغال داخلی استفاده شود تا کک با کیفیت تولید شود. مشکل زمانی ایجاد میشود که این تعادل برهم بخورد.»
ناترازی بین حوزههای زغالی و افت تولید کرمان
صمدی با انتقاد از عدمتوازن در حوزههای مختلف زغالی کشور افزود: «در طبس به دلیل پایین بودن قیمت تمامشده، تولید افزایش یافته و به تبع آن سولفور زغال بالا رفته، در حالیکه تولید کرمان از ۷۵۰ هزار تن در دهه ۸۰ به ۱۰۰ هزار تن در سال گذشته کاهش یافته است. این ناترازی موجب مشکلات جدی شده است.»
اختلاف ۳۰۰ درصدی قیمت داخلی و وارداتی
او با اشاره به اختلاف قیمت زغال داخلی و وارداتی گفت: «بررسیها نشان میدهد قیمت زغال داخلی بسیار پایینتر است و این ارتباطی به کیفیت ندارد. در حالی که اختلاف قیمت جهانی بین ارزانترین و گرانترین مارکها حدود ۳۸ درصد است، در ایران این اختلاف به ۳۰۰ درصد میرسد.»
لزوم توازن در مصرف داخلی و وارداتی
صمدی خاطرنشان کرد: «در دهه ۸۰ نسبت مصرف زغال داخلی به وارداتی در ذوبآهن حدود ۸۰ به ۲۰ بود، اما اکنون این نسبت به حدود ۴۰ به ۶۰ تغییر کرده است. اگر تعادل بازیابی شود، کشور توانایی حل این مشکل را دارد.»
سرنوشت مشترک معادن زغال و ذوبآهن
او در پایان تأکید کرد: «ما بهعنوان معدنکاران زغال خود را شریک ذوبآهن میدانیم؛ اگر ذوبآهن سرما بخورد، ما سینهپهلو میگیریم. بقای ذوبآهن برای ما حیاتی است و همه تلاشهای ما در جهت عبور این صنعت از مشکلات است.»