نقشه نوآوری که در این گزارش بر آن تاکید شده، نمای کلی از 10 تکنولوژی برتر در صنعت فولاد و 20 استارتآپ در این حوزههای نوظهور ارائه میدهد. به منظور استخراج روندهای کلان فولادسازی، 670 پروژه جهانی استارتآپ و افزایش مقیاس مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل شده از این پژوهش مبتنی بر داده، منجر به افزایش هوشمندی فناوری شده و به سازمانها کمک میکند که جهت گیریهای استراتژیک بهتری اتخاذ کنند.
طی سالهای اخیر، صنعت فولاد همواره در حال مشاهده پیشرفتهای چشمگیری بوده است که در آیندهای نزدیک، صنعت بزرگ فولادسازی را دگرگون میکند. تکنولوژیهای نوین مورد استفاده در صنعت فولاد، نظیر واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) یک بستر یادگیری فعال ایجاد کرده که به نیروی کار اجازه میدهد با تجهیزات و ابزارآلات واقعی سر و کار داشته باشد. پرینت سهبعدی، تولید هوشمند و اتوماسیون روباتیک، منجر به بهبود عملکرد و افزایش بازدهی فرآیندهای فولادسازی میشوند. به طور همزمان، تولید فولاد بازیافتی در حال تبدیل شدن به یکی از روندهای اصلی فولادسازی، با هدف توسعه اقتصاد چرخشی است. کشف و به کارگیری این روندهای نوظهور تکنولوژیک در صنعت فولاد، یک الزام در جهت پایداری سازمان و خلق مزیتهای رقابتی است. در این گزارش، 10 مورد از روندهای موجود در صنعت فولاد که مسیر فولادسازی نوین را هموار میسازند، مورد بررسی قرار گرفتهاست.
نقشه نوآوری که در ادامه نشان داده شدهاست، نمای کلی از 10 تکنولوژی برتر در صنعت فولاد و 20 استارتآپ در این حوزه های نوظهور ارائه میدهد. به منظور استخراج روندهای کلان فولادسازی، 670 پروژه جهانی استارتآپ و افزایش مقیاس مورد بررسی قرار گرفتهاست. نتایج حاصل شده از این پژوهش مبتنی بر داده، منجر به افزایش هوشمندی فناوری شده و به سازمانها کمک میکند که جهت گیریهای استراتژیک بهتری اتخاذ نمایند.
در ادامه نقشه نوآوری ترسیم شده، نقشه درختی زیر میزان تاثیرگذاری 10 روند تکنولوژیک مذکور، بر آینده صنعت فولاد را نشان میدهد. پروژههای استارتآپ و افزایش مقیاس در حال توسعه راهکارهایی جهت افزایش نرخ تولید، با استفاده از فرآیندهای تولید هوشمند، اتوماسیون روباتیک و فولاد سبز هستند. تکنولوژیهای نوظهور همچنین نقش اساسی در آموزش موارد ایمنی و ارائه راهنماهای بصری در کف کارگاه ایفا میکنند. استفاده از پوششهای پیشرفته فولادی نانو، روشهای جذب کربن و فرآیندهای تولید هیدروژنی، فولادسازان را در جهت حذف انتشارات کربنی و تولید فولاد پاک، توانمند میسازد. دیگر روندهای نوظهور شامل شکلدهی توسط لیزر، به منظور افزایش دقت ابعادی و تعمیرات پیشگیرانه، به منظور افزایش طول عمر تجهیزات است.
10 روند برتر تکنولوژی در صنعت فولاد در سال 2023
1.پوششدهی پیشرفته
پوششهای پیشرفته با افزایش عملکرد سطح، بهبود دوام و کیفیت محصولات فولادی، نقش مهمی در صنعت فولاد ایفا میکنند. پوششهای گالوانیزه و پلیمری، با اعمال لایههای نازک از پلیمرهایی نظیر اپوکسی و پلی استر، در برابر خوردگی و سایش مقاومت میکنند. همچنین، پوششهایی نظیر سرامیک، اسپریهای حرارتی و پسیوکنندهها، به طول عمر و جذابیت ظاهری محصولات فولادی کمک میکند. این تکنولوژیها کاربردهای متنوعی در صنایع ساختمانی، هوافضا، خودروسازی و تولید پیدا کردهاند.
استارتآپ Allium Engineering در ایالات متحده، تکنولوژی تولید میلگردهای پوشش داده شده را برای صنعت فولاد فراهم میکند. این تکنولوژی، طول عمر محصولات فولادی را افزایش داده و باعث کاهش میزان انتشارات کربنی میشود.
این استارتآپ از یک لایه نازک فولاد زنگنزن و یک پوشش محافظ اکسیدی، به منظور حفاظت از هسته فولادی در برابر خوردگی، استفاده میکند. این پوشش از زنگ زدگی و تجمع آب روی سطح میلگرد فولادی جلوگیری میکند. استارتآپ Allium Engineering به صنعت ساختمان این امکان را میدهد که سازههای فولادی و بتنی در معرض محیط را پوشش دهد و میزان انتشار گازهای گلخانهای و هزینههای نگهداری را تا حد زیادی کاهش دهد.
استارتآپ Nanosentrix جوهرهای میکرو و نانو و همچنین راهکارهایی برای چاپ صفحات در صنعت فولاد ارائه میکند. این استارتآپ یک پوشش برای سطح الکترود گرافیتی، به منظور جلوگیری از اکسیداسیون الکترودها در کوره ارائه میکند. این پوشش از محلول آبی سوسپانسیون نانوکامپوزیت خود ترمیم شونده، برای بهبود مقاومت در برابر اکسیداسیون در حین پخت، استفاده میکند. همچنین قطر نوک الکترود را افزایش میدهد تا سایش الکترود در کوره قوس الکتریکی کاهش یابد.
2.فولادسازی هوشمند
فرآیندهای تولید هوشمند، راهکارهای Industry 4.0 و اینترنت اشیای صنعتی (IIoT) را جهت متحول کردن فولادسازی ترکیب میکند. فناوریهای های پیشرفته تولید فولاد و راهکارهای مبتنی بر داده، فرآیندهای تولید را بهینه کرده و کارآیی و کیفیت فرآیندهای تولید را افزایش میدهند. به عنوان مثال، تجزیه و تحلیل دادهها، یادگیری ماشین، حسگرهای پیشرفته و سیستمهای نظارتی، امکان تشخیص زودهنگام مشکلات و امکان کنترل دقیق ماشینآلات را فراهم میآورد. این فناوریها، با یکپارچهسازی دادههای دریافت شده از تامینکنندگان، سیستمهای کنترل موجودی و برنامههای تولید، به بهینهسازی زنجیره تامین فولاد خام کمک شایانی میکنند.
استارتآپ Foresight Data Machines، راهکارهای کنترل فرآیند، جهت تولیدکنندگان فولاد با روش EAF ارائه میکند. تکنولوژی مجهز به هوش مصنوعی آن، رابطه بین کیفیت مواد خام و روشهای عملیاتی را بررسی کرده و رابطه معناداری ارائه میدهد. این راهکار، دادهها را به دستوراتی جهت کنترل فرآیندها، به منظور بهبود کارآیی انرژی، ارتقا بازده و بهبود کیفیت، تبدیل میکند. بنابراین Foresight Data Machines به اپراتورها، مهندسان فرآیند، مدیران کارخانهها و تیمهای خرید، در مدیریت موجودی مواد خام و مدیریت کیفیت کمک میکند.
استارتآپ XYMA Analytics در هند، حسگرهای چند نقطهای دما و مدیریت سطوح را برای تولیدکنندگان فولاد فراهم میکند. این تکنولوژی با استفاده از دو سنسور نقشهبرداری چند نقطهای با دمای بالا، که از یک فناوری حسگر موجبر استفاده میکنند، نقشههایی را ترسیم میکنند. این سنسورها دارای قابلیت تشخیص آسیب عایق و کنترل رطوبت، جهت تشخیص افت غیر عادی دما و رطوبت و جلوگیری از آسیب احتمالی عایق در خطوط لوله، هستند.
3.فولاد بازیافتی
یکی از مهمترین روندهای اخیر در صنعت فولاد، استفاده از ضایعات به عنوان ماده اولیه است. بازیافت فلزات در یک کوره قوس الکتریکی انجام میپذیرد که جایگزینی کارآمد برای فولادسازی سنتی (روش کوره بلند) محسوب میشود. این فرآیند شامل جمعآوری و دستهبندی ضایعات فلزی و محصولات فولادی در پایان عمر، سپس ذوب و پالایش آلیاژها و تنظیم ترکیب در کوره قوس الکتریکی است. فولادسازی بازیافتی مزایای زیست محیطی زیادی نظیر کاهش انتشارات کربنی و کاهش هدررفت منابع طبیعی ارزشمند را نوید میدهد؛ از این رو تولیدکنندگان فولاد را در زمینه کاهش هزینههای تولید و کاهش نرخ انتشار آلایندهها توانمند میسازد.
استارتآپ آلمانی PRINZ Blades با استفاده از EAF و انرژیهای تجدیدپذیر، فولاد سبز تولید میکنند. این استارتآپ از ضایعات و آلیاژهای فولادی بازیافت شده به همراه یک سیستم فتوولتائیک با چند ماژول خورشیدی، جهت تولید طیف وسیعی از تیغههای فولادی، استفاده میکند.
Envigen نیز یک استارتآپ مستقر در بریتانیاست که فرآیندهای بازیافت فلزات را برای تهیه فولاد زنگنزن و سایر آلیاژها ارائه میدهد. از این استارتآپ برای بازیابی مس، آلومینیوم، فولاد و پلاستیک از پسماندها استفاده میشود. استارتآپ مذکور از انرژیهای تجدیدپذیر برای تامین انرژی کورههای موجود در کارخانه بازیافت استفاده میکند و مازاد برق را به شبکه باز میگرداند؛ از این رو دستیابی به اصول اقتصاد چرخشی را ممکن میسازد. Envigen فولاد زنگنزن پایدار و بازیافتی را برای صنایع کشتیسازی، ساختمان، نیروگاه و صنایع پزشکی تولید میکند.
4.پرینت سه بعدی
پرینت سه بعدی یکی از قابل اعتمادترین فرآیندها برای ساخت قطعات پیچیده فلزی و نمونههای آزمایشی اولیه است. فولادسازی سنتی بر اساس روشهایی مانند برش، شکلدهی، آسیاب و سنگزنی فعالیت میکند که باعث تولید حجم بالایی از ضایعات میشود. روش ساخت افزایشی، امکان ساخت لایه لایه قطعات فولادی و امکان حذف ضایعات را فراهم میآورد. یک چاپگر سه بعدی برای ذوب از لیزر، پرتو الکترونی یا قوس پلاسما، جهت ساخت قطعات برای کاربردهای دقیق، استفاده میکند. چنین فناوریهایی به تولیدکنندگان محصولات فولادی این امکان را میدهد تا قطعات را با دقت بالایی بسازند و هدر رفت مواد خام را حذف کنند. Aditiv Solutions یک استارتآپ در آفریقای جنوبی است که تجهیزات تولید مواد افزودنی فلزی را طراحی و تولید میکند. تکنولوژی HYRAX آن یک سیستم چاپ سه بعدی است که امکان تولید مستقیم قطعات پیچیده از پودرهای فلزی را فراهم میکند. این راهکار از فناوری همجوشی بستر پودری مجهز به لیزرهای دقیق و سیستمهای نوری جهت حصول اطمینان از کیفیت محصولات استفاده میکند. استارتآپ Headmade Materials موادی را برای صنایع چاپ سه بعدی و متالورژی پودر، تولید و ارائه میکند. فناوری ColdMetalFusion مبتنی بر زینتر، قطعات سازگار با محیطزیست با استحکام بالا و با قابلیت پاکسازی و جابهجایی آسان فراهم میکند. مواد اولیه تولیدی این استارتآپ در ماشینآلات و فرآیندهای موجود مورد استفاده قرار میگیرد تا هزینه تجهیزات جدید را حذف و به تولید قطعات فلزی با کیفیت کمک کند.
5.اتوماسیون روباتیک
اتوماسیون روباتیک نقش حیاتی در فرآیندهای تولید مدرن ایفا میکند. این تکنولوژی صنعت فولاد را با بهبود کارآیی، بهرهوری، ایمنی و کنترل کیفیت متحول میکند. تولیدکنندگان فولاد با استفاده از فناوریهایی نظیر هوش مصنوعی و نظارت مستمر ، کارخانههای خود را با کارآیی بیشتری اتوماتیک میکنند. روباتها در صنعت فولادسازی، با قابلیتهای جابهجایی مواد خام، جوشکاری، مونتاژ، ریختهگری مداوم و مدیریت کورهها، اتوماتیک کردن فرآیندهای تولید را امکانپذیر میسازند. اتوماسیون روباتیک همچنین به صاحبان و مدیران کارخانههای تولیدی این اجازه را میدهد که با حذف نیاز به دخالت مستقیم انسان، انجام وظایف تکراری و خطرناک را تسهیل کنند. استارتآپ Wattman در چین، هوش صنعتی را با روباتها، بینایی ماشین و درک هوش سهبعدی، در اختیار تولیدکنندگان فولاد قرار میدهد. روباتهای این استارتآپ دارای بازوهای مبتنی بر دوربین برای انجام بازسازی و تحلیل سهبعدی اشیا هستند. همچنین روباتهای تمیزکاری و پالتسازی هوشمند را ارائه میکند که امکان مدیریت خودکار عملیات انبارش فولاد را فراهم میآورد.
استارتآپ آلمانی Mech-Mind Robotics، راهکارهایی برای کنترل هوشمند روباتها با استفاده از شبیهسازیهای سه بعدی ارائه میدهد. تکنولوژی Mech-Viz این استارتآپ، نرمافزار برنامهنویسی روبات، جهت برنامهریزی مسیر و تشخیص برخورد ارائه میکند. این سیستم چندکاره، برنامهریزی روباتها را به صورت بصری و بدون استفاده از کد، برای محاسبه سریعترین توالی حرکتی امکانپذیر میسازد. Mech-Mind به صنایع خودروسازی، تدارکات، لوازم خانگی و فولادسازی کمک میکند تا از روباتهای خودکار برای اتوماسیون فرآیندهای تولید خود استفاده کنند.
6.شکلدهی به کمک لیزر
فولادسازی مدرن از فناوریهای جدید در زمینه ساخت، خمکاری و شکلدهی استفاده میکند. شکل دهی به کمک لیزر از پرتوهای لیزر پرتوان، جهت شکلدهی و ابزار کنترل دقیق استفاده کرده و قابلیتهای منحصر به فردی با دقت بسیار بالا، نسبت به فناوریهای سنتی، ارائه میدهد. شکلدهی لیزری نیاز به ابزار آلات را کاهش میدهد، شکل پذیری را بهبود میبخشد و تولید قطعات با هندسههای پیچیده را امکانپذیر میسازد.
استارتآپ Applied Impulse در ایالات متحده، از نیروی پالس الکتریکی و نوری برای تولید ضربه در کارخانههای فولادی استفاده میکند. این فناوری امکان جوشکاری، برش، شکلدهی، اتصالات تداخلی منسجم و تولید افزایشی بالستیک را به قطعهسازان و صنایع شکلدهی فولادی ارائه میدهد.
SG Metals یک استارتآپ مستقر در ایالات متحده است که راهکارهای برش و خمش صفحات ضخیم فولادی را ارائه میکند. این فناوری از لیزر دقیق و فناوریهای برش پلاسما با کیفیت بالا، جهت کاربردهای تجاری، تولیدی و صنعتی استفاده میکند.SG Metals به کارخانههای خودروسازی، سایتهای ساختمانی و کارخانههای تولیدی خدمات ارائه میدهد.
7.تولید فولاد با سوخت هیدروژنی
تولید فولاد سنتی به شدت به سوختهای فسیلی مانند زغالسنگ و گاز طبیعی متکی است که به انتشار گازهای گلخانهای و تغییرات آب و هوایی منجر میشوند. در حال حاضر، استارتآپها از هیدروژن به عنوان یک عامل احیاکننده در احیای مستقیم سنگآهن استفاده میکنند. علاوه بر این، هیدروژن به عنوان یک منبع پاک تولید گرما در کوره قوس الکتریکی عمل میکند؛ از این رو، فولادسازان را قادر میسازد تا فولاد سبز تولید کنند. برای تولید هیدروژن، از روشهایی مانند SMR، الکترولیز، پیرولیز متان و تبدیل زیست توده به گاز استفاده میکنند. این امر تامین پایدار و مقرون به صرفه هیدروژن در کارخانههای های فولادسازی را تضمین میکند.
Hystar یک استارتآپ نروژی است که الکترولیزهای غشای تبادل پروتون (PEM)، برای تولید هیدروژن سبز از الکترولیز آب، توسعه میدهد. این استارتآپ سیستمهای الکترولیز ماژولار و مقیاسپذیر Vega، Mira و Orion را ارائه میکند که از فناوری ثبت شده مذکور استفاده میکنند.
استارتآپ ELECTRIC HYDROGEN در ایالات متحده، فناوریهای الکترولیز را برای تولید هیدروژن پاک، فراوان و مقرون به صرفه به کار میگیرد. به بیان دیگر، از منابع انرژی تجدیدپذیر جهت تولید هیدروژن پایدار برای صنایع سنگین استفاده میکند. این استارتآپ، نیروگاههای الکترولیز یکپارچه را، جهت بهبود عملکرد و کاهش هزینههای سرمایهگذاری و عملیاتی، طراحی و ارائه میدهد.
8.جذب کربن
فناوری جذب کربن، امکان جذب انتشارات CO2 در طول فرآیند تولید فولاد را فراهم میکند. این فناوریها، از روشهای جذب قبل یا پس از احتراق، برای جمعآوری کربن استفاده میکنند. CO2 جذب شده جهت بازیابی نفت ارتقا یافته (EOR) یا تولید مواد شیمیایی، پلیمرها و مصالح ساختمانی در زیر زمین ذخیره میشود. استفاده از فناوریهای جذب کربن در صنعت فولاد، صاحبان کارخانهها را قادر میسازد تا به انتشار صفر خالص برسند، فولادسازی مبتنی بر DRI را توسعه دهند و با تغییرات آب و هوایی مبارزه کنند.
استارتآپ Verde CO2 در ایالات متحده، راهکارهای جذب و ذخیره کربن را جهت کاهش انتشارات کربنی در صنعت فولاد ارائه میدهد. این استارتآپ تجزیه و تحلیل زمینشناسی، جهت شناسایی مخازن قابل استفاده برای جداسازی CO2 از نیروگاهها و تاسیسات صنعتی فسیلی، ارائه میدهد. این امر Verde CO2 را قادر میسازد تا کربن جمعآوریشده را بهعنوان ورودی و خوراک جهت استفاده در تاسیسات و صنایع تولید فولاد، حمل، ذخیره و استفاده کند.
استارتآپ Capture6 نیز راهکارهای جذب کربن دائمی و غیر قابل برگشت، برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای در محیط را ارائه میدهد. این فرآیند از روش جذب مستقیم هوا (DAC) برای حذف کربن، به منظور افزایش عرضه آب شیرین برای مصارف کشاورزی استفاده میکند. Capture6 با فرآیند کانی سازی خود کربن را برای بازههای زمانی بالاتر، جذب و ذخیره میکند.
9.تعمیرات قابل پیشبینی
تولیدکنندگان فولاد با استفاده از دادههای به هنگام و الگوریتمهای یادگیری ماشین، خرابیهای احتمالی را پیشبینی کرده و فعالیتهای تعمیرات و نگهداری را به طور فعال برنامهریزی میکنند. دادههای مربوط به دما، ارتعاشات و نرخ مصرف انرژی به سیستمها کمک میکند تا انحرافات را نظارت کنند و راهکارهای عملی را به مدیران کارخانهها ارائه دهند. نظارت به موقع تجهیزات همچنین علائم اولیه خرابی یا ناهنجاری را تشخیص میدهد. با تجزیه و تحلیل مداوم دادههای حسگرها، تیمهای تعمیر و نگهداری با شناسایی انحرافات، اقدامات به موقع انجام میدهند. Deep Meta یک استارتآپ مستقر در بریتانیا است که یک پلتفرم دیجیتال دوقلو برای تجزیه، تحلیل و پیشبینی عیوب متالورژیکی در کارخانهها را ارائه میدهد. نرمافزار این استارتآپ از دادههای تاریخی برای ایجاد نسخههای دیجیتالی از نقصهای احتمالی استفاده میکند؛ سپس با استفاده از دادههای به موقع، هشدار لازم را به اپراتورها در مورد ترکهای ریختهگری و عیوب نورد ارائه میدهد. Bayanatai یک استارتآپ در قطر است که الگوریتمهای تشخیص عیوب را برای شناسایی عیوب سطحی روی ورقهای فولادی توسعه میدهد. به عبارتی الگوریتمهای هوش مصنوعی را جهت پیشبینی مکان و نوع عیوب ایجاد شده در فرآیند تولید فولاد پیادهسازی میکند. این راهکار از یادگیری ماشین برای ارائه تجزیه و تحلیل به موقع، راه حلهای هوشمند و مدلهای پیشبینی برای اتخاذ تصمیمات استراتژیک بهتر در کارخانههای فولادسازی استفاده میکند. Bayanatai با ارائه راه حلهای تشخیص اشیا، مدلهای پیشبینی و پردازش زبان طبیعی (NLP) به نیازهای بخش ساخت و ساز، خرده فروشی و صنایع تولیدی پاسخ میدهد.
10.فناوریهای فراگیر:
فناوریهای واقعیت افزوده (AR) یک محیط آموزشی واقعی و تعاملی را برای کارکنان صنعت فولاد فراهم کرده و با شبیهسازیهای همه جانبه، فرآیندهای پیچیده فولادسازی را تکرار میکند. این فناوری به کارکنان اجازه میدهد ماشینآلات، جابه جایی تجهیزات و انجام وظایف تعمیر و نگهداری را در یک محیط مجازی امن و کنترل شده تمرین کنند. بهعلاوه، تولیدکنندگان را قادر میسازد که طراحی تجهیزات را برای مهندسان طراح مجسم کند تا ضمن خلق مدلهای مجازی، مشکلات بالقوه را قبل از ساخت فیزیکی شناسایی کنند.
استارتآپ کانادایی Eterio Realities ابزارهای نرمافزاری یکپارچه تولید واقعیت افزوده را برای کارگران خطوط تولید ایجاد میکند تا قادر شوند چرخههای تولید را بهبود بخشند. ابزارهای تولید فولاد مبتنی بر AR این استارتآپ، امکان گزارش گیری و تبادل دادهها را در زمان واقعی فراهم میکند. با انجام این کار، Eterio Realities بهروزرسانی وضعیت و همچنین ردیابی زمان و مواد را، در راستای بهبود عملکرد تولید در کارخانههای فولادسازی ارائه میکند.
Warp VR یک استارتآپ هلندی است که راهکارهای آموزش نیروی کار با استفاده از واقعیت مجازی، برای ارتقای مهارت نیروی کار و بهبود عملکرد، ایجاد میکنند. Warp VR با استفاده از آموزشهای آنلاین، در حین کار و از راه دور، کارکنان را توانمند میسازد و آمادگی آنها جهت مواجهه با شرایط مختلف کاری را افزایش میدهد.
آینده صنعت فولادسازی با ادغام فناوریهای پیشرفته نظیر AR/VR و تکنولوژیهای جدید پوششدهی، در حال گذار به عصر جدیدی است. صنعت فولاد با استفاده از سیستمهای فیزیکی-سایبری (CPS)، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، در حال دیجیتالی شدن و ایجاد کارخانههای هوشمند است. این صنعت همچنین به دنبال استفاده از منابع انرژی پاک مانند هیدروژن، برق تجدیدپذیر و راهکارهای پیشرفته جذب کربن جهت کاهش انتشار گازهای گلخانهای است. روندها و استارتآپهای حیطه تولید فولاد که در این گزارش بررسی شدهاند، نشان دهنده ظهور فرصتها و فناوریهای جدید در صنعت فولاد است که با پیادهسازی آنها، مزایای رقابتی چشمگیری برای سازمانها ایجاد میشود.
ساسان نوری
کارشناس نوآوری و ارتباط با مراکز تحقیقاتی، شرکت فولاد مبارکه
منبع: روابط عمومی شرکت فولاد مبارکه اصفهان