گفتوگوی اختصاصی معدنمدیا با:
امیرحسین نادری، مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری صدرتامین (تاصیکو)
ساقی نبیلو – مدیرمسئول:
لطفاً در ابتدا هلدینگ صدر تأمین و زمینههای فعالیت آن را معرفی کنید.
شرکت سرمایهگذاری صدر تأمین (تاصیکو)، یکی از هلدینگهای شرکت سرمایهگذاری تأمین اجتماعی (شستا)، از بزرگترین و راهبردیترین هلدینگهای تخصصی در حوزه معدن و صنایع معدنی فلزی و غیرفلزی در کشور است که در حوزه های اصلی طلا و عناصر گرانبها، مس و آلیاژهای مسی، زغالسنگ و زنجیره زغال و نمکها و یونهای فلزی همراه با با رویکرد تکمیل زنجیره فعالیت میکند.
یکی از پروژههای مهم «تاصیکو»، احداث کارخانه طلای تفتان است. میتوانید در مورد اقدامات انجامشده و وضعیت فعلی این پروژه توضیح دهید؟
استان سیستان و بلوچستان با ذخایر غنی معدنی، بهویژه در حوزه طلا، از پتانسیل بالایی برخوردار است. «تاصیکو» از طریق شرکت توسعه معادن پارس تأمین، پروژه احداث کارخانه استحصال طلای تفتان را آغاز کرد. مطالعات اکتشافی شرکت از سال ۱۳۹۱ شروع شد و در سال ۱۳۹۹ موفق به دریافت گواهی کشف معدن شدیم. پس از دریافت جواز احداث کارخانه در سال 1401، عملیات احداث در اردیبهشت همان سال آغاز شد. میزان سرمایهگذاری این پروژه به ارزش 55 میلیون دلار بوده است.
این کارخانه با طراحی، مهندسی و تجهیزات کاملاً بومی و ایرانی در مدت کمتر از ۲۰ ماه احداث شد. نخستین آتشباری و تست گرم در زمستان ۱۴۰۲ انجام شده و 1 مرداد 1403 رسماً راهاندازی شد؛ در حال حاضر کارخانه در مرحله تست عملکردی است. ظرفیت تولید اولیه کارخانه ۵۰۰ کیلوگرم شمش طلا در سال بوده برنامه ما این است که در فاز دوم در سال 1404، ظرفیت تولید را به ۱۰۲۰ کیلوگرم در سال افزایش دهیم. در برنامه بلندمدت، احداث کارخانه فرآوری و استحصال طلا با ظرفیت تولید ۵ تن شمش طلا تا افق ۱۴۰۶ را داریم و همچنین احداث 5 تن دیگر تا افق 1409 از دیگر اهداف ما در این پروژه است.
اخیراً قراردادی 15 ساله، در راستای همافزایی درونگروهی و بهرهوری بیشتر، به منظور تأمین پایدار خوراک کارخانه استحصال طلای تفتان منعقد شده و بر اساس آن، شرکت پارستامین موظف به تامین و فروش سالانه میزان مشخصی از کلوخههای طلادار از معدن مادوفتی برای تولید شمش طلای ۲۴ عیار، نقره و سایر عناصر همراه به کارخانه طلای تفتان خواهد بود.
احداث این کارخانه چه تأثیری بر منطقه و اشتغالزایی داشته است؟
این پروژه با ایجاد حدود ۱۵۰۰ شغل مستقیم و غیرمستقیم، به اشتغالزایی در منطقه کمک کردهاست. اولویت ما جذب نیروهای بومی بوده و فرآیند جذب از طریق آزمونهای استخدامی، مصاحبههای تخصصی و برگزاری کلاسهای آموزشی تئوری و عملی انجام شده است. این اقدام نه تنها به کاهش نرخ بیکاری در منطقه کمک کرده، بلکه با انتقال دانش و مهارت به نیروهای محلی، به توسعه منابع انسانی منطقه نیز یاری رسانده است.
اهمیت استراتژیک این پروژه برای کشور چیست؟
افزایش تولید طلا در داخل کشور اهمیت بالایی دارد، طلا به عنوان یکی از ارزشمندترین فلزات، نقش کلیدی در ثبات اقتصادی و تقویت ذخایر ملی دارد. با تولید داخلی طلا، وابستگی به واردات کاهش مییابد و امنیت اقتصادی کشور تقویت میشود. همچنین، سرمایه گذاری در حوزه معدنی استان سیستان و بلوچستان، میتواند به توسعه پایدار و متوازن منطقه کمک کند و نقش مهمی در اقتصاد ملی ایفا نماید.
درباره اقدامات شما در کارخانه طلای کردستان و وضعیت فعلی آن توضیح دهید.
استان کردستان نیز با داشتن ذخایر غنی طلا، یکی از مناطق مهم معدنی کشور است. «تاصیکو» با سرمایهگذاری در این استان، از طریق شرکت توسعه معادن طلای کردستان، اقدام به احداث کارخانه استحصال طلا کرده است که خوراک این کارخانه از معدن طلای قلقله در شهرستان سقز تامین خواهد شد. عملیات اجرایی در بهار ۱۴۰۲ آغاز شد و در سه حوزه توسعه فعالیتهای اکتشافی، احداث کارخانه، تجهیز و آمادهسازی معدن پیشرفتهای قابل توجهی داشتهایم.
در حوزه اکتشاف، موفق شدیم میزان ذخیره اکتشافی قطعی ذخیره معدن را از ۱۳ میلیون تن به ۱۸ میلیون تن کانسنگ افزایش دهیم (افزایش طلای محتوا از ۱۲ تن به ۱۵ تن). همچنین، چهار محدوده اکتشافی جدید در مجاورت معدن طلای قلقله به مساحت حدود ۱۰۰ کیلومتر مربع را به محدودههای خود اضافه کردهایم تا تأمین خوراک پایدار کارخانه تضمین شود.
احداث کارخانه استحصال طلا با ظرفیت تولید ۵۰۰ کیلوگرم شمش در سال در حال انجام است. پیشرفت فیزیکی پروژه در حوزه احداث کارخانه به ۳۵ درصد رسیده و برنامه ما این است که تا نیمه اول سال آینده، کارخانه را به بهرهبرداری برسانیم. با بهرهبرداری از این پروژه، انتظار داریم که در افق پنجساله، شرکت توسعه معادن طلای کردستان ۵ درصد از تولید طلای کشور را به خود اختصاص دهد.
این پروژه چه تأثیری بر اشتغال و توسعه منطقه کردستان داشته است؟
پروژه طلای کردستان نیز با ایجاد فرصتهای شغلی مستقیم و غیرمستقیم، به اشتغالزایی در منطقه کمک کرده است. ما در جذب نیروهای بومی منطقه تمرکز داشتهایم تا با ایجاد اشتغال به توسعه مهارتها و دانش در منطقه کمک کنیم. علاوه بر اشتغالزایی، این پروژه باعث بهبود زیرساختهای محلی و ارتقای سطح زندگی مردم منطقه خواهد شد.
اقدامات هلدینگ صدر تأمین در زمینه زغالسنگ چیست؟
سهم زغالسنگ به عنوان یکی از منابع مهم انرژی و بزرگترین منبع در سبد انرژی جهان در سال ۲۰۲۳ به میزان ۳۲ درصد اعلام شده و بر اساس پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی، این سهم تا سال ۲۰۳۰ به ۳۸ درصد افزایش خواهد یافت. ایران با وجود 3 میلیارد تن ذخایر قطعی زغالسنگ، پتانسیل بزرگی در این صنعت دارد.
زغالسنگ میتواند نقش مهمی در تنوعبخشی به سبد انرژی کشور و کاهش وابستگی به گاز طبیعی داشته باشد. با توجه به ناترازی انرژی و فشار بر صنعت، استفاده از زغالسنگ حرارتی میتواند به تأمین پایدار انرژی کمک کند.
«تاصیکو» مالکیت و مدیریت شرکت زغالسنگ پروده طبس (کزغال) را در اختیار دارد که بزرگترین و تنها بهرهبردار مکانیزه زغالسنگ کشور است. در حال حاضر تولید کنسانتره زغالسنگ کشور حدود 1.7 میلیون تن است که بیش از ۴۰ درصد از این میزان در شرکت کزغال تولید میشود.
در زمینه ایمنی معادن زغالسنگ، «تاصیکو» چه رویکردی داشته است؟
ایمنی معادن و سلامت کارکنان برای ما از اولویتهای اصلی است. ما با بهروزرسانی تجهیزات و فناوریها، افزایش سطح مکانیزاسیون و رعایت کامل مقررات و اصول ایمنی، تلاش میکنیم تا ریسکهای ایمنی را به حداقل برسانیم. پس از حادثه معدن معدنجو در طبس، ما با تمام امکانات و تجهیزات ایمنی و نیروهای تخصصی در کنار حادثهدیدگان بودیم.
آیا صدرتامین برای تامین انرژی از زغالسنگ اقدامی کرده است؟
ما اعلام آمادگی کردهایم که در نیروگاه برق زغالسوز نیمهکاره مزینو طبس با ظرفیت ۶۵۰ مگاوات، سرمایهگذاری کنیم. این نیروگاه میتواند ۲ درصد از نیاز برق کشور را تامین کند و منجر به صرفهجویی ۲.۵ میلیارد متر مکعب در مصرف گاز طبیعی خواهد شد.
با توجه به اینکه استفاده از زغالسنگ تاحدودی با صنعت سبز تناقض دارد، به نظر شما چگونه میتوان تاثیرات آلاینده زغالسنگ را کاهش داد؟
ما باید توجه داشته باشیم که بخش زیادی از انرژی در دنیا از زغالسنگ تامین میشود؛ نمیتوان به سادگی این منبع تامین انرژی را کنار گذاشت؛ بلکه باید به سمت استفاده از روشهایی پیش رفت که میزان تولید آلایندگی را در مصرف زغالسنگ کاهش دهند. بهینهسازی و افزایش بازدهی نیروگاههای زغالسنگسوز با استفاده از فناوریهای پیشرفته میتواند انتشار آلایندهها را بهطور قابل توجهی کاهش دهد. در این زمینه، فناوریهای نیروگاهی مانند نیروگاههای فوق بحرانی (Supercritical) و فراتر از آن (Ultra-Supercritical) توسعه یافتهاند که با ایجاد فشار و دمای بالاتر، موجب بهبود بهرهوری سوختی نیروگاه و کاهش مصرف زغالسنگ و در نتیجه کاهش آلایندگی میشوند. یکی از مهمترین فناوریها برای کاهش اثرات منفی زغالسنگ، استفاده از روش جذب و ذخیرهسازی کربن است. فناوری CCS امکان جذب دیاکسید کربن تولیدشده در نیروگاهها و صنایع فولادسازی را فراهم میکند. در این روش، دیاکسید کربن پس از جداسازی و فشردهسازی به مخازن زیرزمینی منتقل و ذخیره میشود. این روش میتواند بهطور قابل توجهی انتشار گازهای گلخانهای را کاهش داده و زغالسنگ را به گزینهای کمآلایندهتر برای تولید انرژی تبدیل کند.
اقدامات شما در خصوص شرکت مس باهنر و توسعه صنعت مس چه بوده است؟
شرکت مس شهید باهنر (فباهنر) یکی از بزرگترین تولیدکنندگان محصولات مسی در کشور است و سهم ۱۸ درصدی از تولید کل محصولات مسی کشور را دارد. در حال حاضر پروژههای بهسازی نورد، اکستروژن و لوله مسی در دستور کار این شرکت قرار دارد. همچنین تولید ورق با ضخامت 6 میکرون از جمله محصولات جدید در سبد تولیدات شرکت مس شهید باهنر است.
تمرکز هلدینگ صدر تأمین بر شورابهها و استحصال مواد معدنی از آنها به چه دلیل است؟
شورابهها منابع غنی از عناصر ارزشمند مانند سدیم، پتاسیم، منیزیم، بور، استرانسیوم، روبیدیوم، لیتیوم، ید و برم هستند که در صنایع مختلف از جمله دارویی، کشاورزی، بیوتکنولوژی و فولاد کاربردهای گستردهای دارند. از جمله مهمترین شرکتهای زیرمجموعه فعال «تاصیکو» در این زمینه، شرکت معدنی املاح ایران است که با هدف استخراج و فرآوری شورابهها و تولید محصولات ارزشمند در حوزه کودهای کشاورزی و سایر ترکیبات معدنی فعالیت دارد.
یکی از اقدامات راهبردی شرکت املاح در راستای تکمیل زنجیره ارزش، بهرهبرداری از پروژه تولید سولفات پتاسیم است. این پروژه که سال گذشته طی مراسمی با حضور مقامات اجرایی به بهرهبرداری رسید، اهدافی چون تأمین پایدار کود کشاورزی، افزایش امنیت غذایی و اشتغالزایی در منطقه را دنبال میکند.
لطفاً بهطور خلاصه اقدامات و دستاوردهای صدرتامین را بیان نمایید؟
– بهرهبرداری از بزرگترین معدن خصوصی طلای کشور با ظرفیت تولید ۵۰۰ کیلوگرم شمش طلا.
– رتبه اول تولید زغالسنگ کنسانتره با تأمین 40 درصد نیاز کشور توسط شرکت زغالسنگ پروده طبس.
– رتبه اول تولید پشم شیشه و عایقهای رطوبتی با سهم ۶۲ درصد در کشور توسط شرکت پشم شیشه ایران.
– بزرگترین تولیدکننده سولفات سدیم با سهم ۸۶ درصد در کشور توسط شرکت معدنی املاح ایران.
– بزرگترین تولیدکننده کائولن فرآوریشده با سهم ۷۶ درصد در کشور توسط شرکت خاکچینی ایران.
– تولیدکننده محصولات مسی با سهم 18 درصد از تولید کل کشور در شرکت مس شهید باهنر
– احداث کارخانه تولید کاغذ سنگی در استان ایلام با ظرفیت 5 هزار تن در سال، که از فناوری Blowing استفاده میکند. این پروژه با سرمایهگذاری «تاصیکو» و اجرای شرکت پارس تأمین در حال احداث است و پیشرفت 97 درصدی داشته و به زودی به بهرهبرداری خواهد رسید.
علاوه بر موارد فوق، لطفا برخی از طرحهای دیگری که شرکت صدرتامین در حال اجرا یا بررسی دارد را بفرمایید.
– احداث کارخانه استحصال طلای کردستان
– آغاز مطالعات پروژه استحصال و فرآوری ید از شورابههای ژرف در شرکت معدنی املاح ایران
– تکمیل احداث کارخانه پشم شیشه ایران در منطقه اقتصادی شیراز
– احداث کارخانه الیاف شیشه
– احداث کارخانه فرآوری نقره
– بروزرسانی تجهیزات و توسعه شرکت اکتشاف و حفاری صدر تأمین
– احداث خطوط تولید جدید در شرکتهای کاشی و سرامیک الوند، سعدی و سرامآرا
– ادامه عملیات اجرایی افزایش استخراج 500 هزار تن زغال سنگخام در بلوک 6 معدن پروده 4 طبس
«تاصیکو» در مجموع چیزی بالغ بر 40 همت پروژه در دست اجرا دارد.