معاون اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور در مراسم افتتاحیه بیست و یکمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران گفت: از فرصتی که جناب آقای اسماعیلی معاون محترم وزیر صمت و رئیس سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور به عنوان نماینده ایشان و خانواده بزرگ زمینشناسی و اکتشاف معدن در اختیار اینجانب قرار دادند، تشکر میکنم و از اینکه در جمع شما بزرگواران و اساتید محترم هستم بسیار خوشحال هستم.
احمد قرایی با بیان اینکه بر همگان واضح و مبرهن است که معادن و صنایع معدنی تقریبا در سراسر جهان به عنوان پشتوانه اقتصاد شناخته شده، افزود: معادن از جمله بخشهای مهم بسیاری از کشورهای توسعهیافته، در حال توسعه و حتی ضعیف بوده و امروزه نقش مهمی را در رسیدن به توسعه پایدار در مناطق مختلف روی کره زمین ایفا میکند.
به گفته وی؛ بر اساس پیشبینی صورت گرفته جمعیت کره زمین تا سال ۲۰۵۰ میلادی حدود ۲ میلیارد نفر دیگر اضافه خواهد شد و این حدود ۲ میلیارد نفر جدید بر اساس سبک زندگی مدرن آتی مصرف خواهند داشت، بنابراین تامین انرژی و مواد اولیه مورد نیاز بشر در آینده یک چالش بزرگ و اساسی برای دولت ها خواهد بود.
معاون اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور با بیان اینکه کشور عزیز ما ایران در زمره یکی از غنیترین کشورهای جهان از نظر منابع معدنی و طبیعی است، تصریح کرد: قرار گرفتن ایران بر روی یکی از مهمترین کمربندهای متالوژنی جهان( آلپ-هیمالیا) بر این ثروت افزوده و حفظ و حراست از این منابع، استفاده درست و بهینه و ذخیرهای برای آیندگان وظیفهای مهم برای همه ماست.
وی با بیان اینکه ایران با در اختیار داشتن حدود یک درصد جمعیت و خاک دنیا و حدود هفت درصد منابع شناخته شده جهان دارای شرایط منحصر به فردی است؛ خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه به دلیل در اختیار داشتن منابع عظیم نفت و گاز و برطرف شدن قسمت زیادی از احتیاجات کشور از طریق صادرات این بخش، توجه کافی به معادن و صنایع معدنی نشده است.
قرایی با اشاره به اینکه بخش زیادی از منابع معدنی ما ناشناخته و دستنخورده باقی مانده، افزود: انتظار میرود ایران به عنوان یک کشور مهم در حوزه تامین مواد اولیه دنیا در سالهای آینده مطرح و از این حیث به اهمیت استراتژیک کشورمان در سطح بینالملل افزوده شود.
به گفته وی؛ علیرغم مواردی که عرض کردم ولی متاسفانه سهم منابع معدنی ما از تولید ناخالص ملی عدد بسیار پایینی است و با توجه به پتانسیل بالای کشور به لحاظ مواد معدنی مختلف باید این عدد افزایش پیدا کند.
معاون اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور اشاره کرد: در حال حاضر در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که از پتانسیلهای منابع معدنی بالایی برخوردار هستند و معادن و صنایع معدنی به دلیل داشتن مزیتهای بالای اقتصادی و ایجاد اشتغال وسیع و پراکنده، به عنوان یکی از محورهای توسعه اجتماعی و اقتصادی مطرح است.
وی با بیان اینکه معادن و صنایع معدنی به دلیل برخورداری از قابلیت تولید محصولات صادراتی در ارزش افزوده صادراتی کشور سهیم هستند، یادآور شد: معادن به دلیل تنوع و پراکندگی ذخایر معدنی میتواند به برنامههای رشد در اغلب مناطق غیر برخوردار و دورافتاده کشور کمک کند، ضمن اینکه حوزه معادن و صنایع معدنی موجب ایجاد اشتغال پایدار، مولد، مفید، متوازن و گسترده در سطح کشور شده که با توجه به بکارگیری حداکثری نیروهای بومی، از پدیده مهاجرت جلوگیری می کند.
قرایی؛ متوسط ضریب اشتغال غیرمستقیم در بخش معدن را حدود ۷ عنوان کرد و گفت: یعنی به ازای هر شغل مستقیم، به طور میانگین ۷ شغل غیرمستقیم در این حوزه ایجاد خواهد شد که با انجام سرمایهگذاری صحیح و اصولی در این بخش ایجاد اشتغال، کاهش بیکاری و متعاقبا توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق کم برخوردار کشور نیز میسر خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: امروزه علیرغم وجود چالشهایی که در بخش اکتشاف و معدنکاری وجود دارد ولی این حوزه دارای مزیتها و جذابیتهای فراوانی است که موجب شده اشخاص حقیقی و حقوقی متعددی در کشور به این حوزه علاقهمند شده و سرمایهگذاریهایی در مقیاسهای متفاوت انجام دهند.
معاون اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور درباره مزیتهای بخش معدن در کشور گفت: وجود ذخایر و منابع معدنی فراوان و متنوع در کشور، ناشناخته بودن برخی از منابع و ذخایر و شانس نسبتا بالای دستیابی به منابع و ذخایر جدید بخصوص در مناطق دور افتاده، وجود نیروی انسانی و انرژی نسبتا ارزان و در دسترس، وجود بازار مطمئن و پایدار محصولات تولیدی( بویژه فلزی) در داخل و خارج کشور، امکان استخراج مواد معدنی با استفاده از ماشین آلات و تجهیزات داخل کشور، تقاضای بالای جهانی و وجود بازار پر رونق صادراتی برای بیشتر محصولات بخصوص فلزی بخشی از این مزایا است که موجب شده رویکرد اشخاص و دولت به بخش معدن بیش از پیش اهمیت پیدا کند.
به گفته وی؛ امروزه همراه با تقاضای روزافزون برای محصولات معدنی در دنیا، حوزه معادن و صنایع معدنی با مسائل بحرانی بیشتری از جمله کاهش ذخایر و افزایش پیچیدگی پروژهها روبرو خواهند شد که استفاده از روشهای روز دنیا برای برطرف کردن این مسائل امری ضروری است.
قرایی تصریح کرد: امروزه با توجه به پیشرفت علوم بخصوص علوم زمینی و معدنی، بشر تمامی برنامههای حیات خود را بر روی این کره خاکی بر همین اساس پیش میبرد، که بر همین اساس از ضروریات هر کشور دارای این منابع خدادادی است که همگام با پیشرفت جهانی حرکت کرده و استفاده از فناوریهای بروز را در اولویت برنامههای اجرایی خود قرار دهد.
معاون اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور با بیان اینکه ایران عزیز ما نیز در زمره این مناطق است، خاطرنشان کرد: امروزه با توجه به حمایتها و توجهات خاصی که از سوی مسئولان کشور به اکتشاف و بهرهبرداری از معادن میشود استفاده از دانش روز جهانی را بیش از پیش دارای اهمیت در خور توجهی کرده است.
وی استفاده از دانش ژئوفیزیک را یکی از روشها در حوزه معدن عنوان کرد و گفت: علم ژئوفیزیک به صورت مستقیم با زمین و زیست بوم ارتباط دارد و پلی است میان دو علم فیزیک و زمینشناسی که مطالعات و گزارشات منتج شده حاصل از آن سبب اکتشاف غیرمخرب منابع معدنی میشود.
قرایی افزود: بر کسی پوشیده نیست ژئوفیزیک در کشور های توسعهیافته به صورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرد و کمک بسیار زیادی در حوزه اکتشاف منابع معدنی، بخصوص مواد معدنی پنهان و عمقی و همچنین افزایش سرعت اکتشافات معدنی و کاهش بسیار زیاد در زمان و هزینههای اکتشاف شده است.
معاون اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور با بیان اینکه استفاده از ژئوفیزیک منحصر به حوزه معادن نیست؛ خاطرنشان کرد: از اکتشاف نفت و گاز گرفته تا حوزه عمران، زیرساخت، محیط زیست، مخاطراتو…از این دانش بهرهمند میشوند.
وی با بیان اینکه سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور به عنوان یک سازمان حاکمیتی وظیفه تولید اطلاعات پایه اکتشافی و زمینشناسی را به عهده دارد؛ خاطرنشان کرد: این سازمان از گذشته توجه زیادی به این موضوع داشته و از دو سال بعد از تاسیس این سازمان یعنی از سال ۱۳۴۰ گروه ژئوفیزیک کاربردی با استفاده از روشها و تجهیزات روز در حوزههای مختلف اکتشاف موادمعدنی، اکتشاف آب، بررسی مسائل زمینشناسی مهندسی، ارائه خدمات به بخشهای مختلف کشور، پرورش نیروی انسانی و همکاری با موسسه ژئوفیزیک و همکاری با شرکتهای خارجی در برداشت دادههای 7.5 کیلومتر نقش مهمی ایفا کرده است.
قرایی با اشاره به اینکه سازمان زمینشناسی از اوایل دهه ۸۰ چرخه ژئوفیزیک هوابرد را وارد کشور کرده، خاطرنشان کرد: بومیسازی ژئوفیزیک از مرحله برداشت داده، پردازش و تفسیر دادههای حاصل از ژئوفیزیک هوایی در این سازمان انجام شد و تاکنون حدود ۶۵۰ هزار کیلومتر خطی داده ژئوفیزیک هوایی در کشور با هدف شناسایی مواد معدنی برداشت شده و در کنار آن از سایر روشهای ژئوفیزیک از جمله مغناطیسسنجی، گراویمتری، ژئوالکتریک و اخیرا هم برداشت دادههای مگنتوتلوریک را شروع کرده است.
به گفته معاون اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور،با بیان اینکه امروزه با توجه به شرایط ویژه کشور توجه ویژه به بخش معدن و توصیه رشد ۱۳ درصدی در بخش معدن در برنامه هفتم توسعه کشور مدنظر است، افزود: برداشت ۲ میلیون کیلومتر خطی داده ژئوفیزیک هوایی و همچنین تعیین قطبهای معدنی کشور و افزایش عمق اکتشاف کشور به متوسط عمق اکتشاف دنیا که در برنامه هفتم توسعه بر آن تاکید شده نشان از اهمیت بخش معدن و البته حلقه اول این حوزه یعنی اکتشاف است.
وی با بیان اینکه با روشهای سنتی و برنامه پیشرو به اهداف مورد نظر نخواهیم رسید؛ خاطرنشان کرد: چارهای نداریم بجز اینکه از روشهای روز دنیا، تجهیزات روز و دانش روز دنیا استفاده کنیم که طبیعتا این موضوع فقط بواسطه فعالیت بخش دولتی محقق نخواهد شد و بایستی تمام توان خود را بکار بگیریم و از توان شرکتهای خصوصی توانمند و شرکتهای دانشبنیان در پروژههای ملی و منطقهای کمک بگیریم.
معاون اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور با بیان اینکه همه باید دست به دست هم دهیم تا بتوانیم از این سرمایه بزرگ خدادادی به درستی هم برای خودمان و هم برای آیندگان استفاده کنیم، تصریح کرد: سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور با توجه به تکالیف قانونی و وظیفه حاکمیتی که در تولید اطلاعات پایه زمینشناسی و اکتشافی دارد، برنامههای توسعهای و ملی خودش را تدوین کرده که یکی از برنامههای این سازمان در تحقق اهداف خود استفاده از خدمات بخش خصوصی در تمام زمینهها بخصوص بحث ژئوفیزیک است که حمایت از بخش خصوصی و استفاده از توان تخصصی این بخش مورد تاکید ریاست محترم سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور جناب آقای دکتر اسماعیلی است که با اهتمام ویژه به این موضوع پرداخته و دنبال خواهد شد.
قرایی تصریح کرد: یکی از برنامههای پیشروی این سازمان در بحث ژئوفیزیک به جز برداشت 2 میلیون کیلومتر خطی داده ژئوفیزیک هوابرد تکلیف برنامه هفتم توسعه، تولید اطلاعات پایه عمقی در مقیاس ناحیهای در کل کشور با روش مگنتو تلوریک است که قرار است در یک برنامه 2 تا 3 ساله این برنامه اجرایی شود که طبیعتا استفاده از توان بخش خصوصی در این موضوع از ضروریات طرح است و امیدواریم که بتوانیم با استفاده از خدمات بخش خصوصی به این اهداف دست پیدا کنیم.
وی، همچنین برداشت دادههای ژئوفیزیک به روش الکترو مغناطیس هوابرد را نیز از دیگر اهداف این سازمان عنوان کرد که این موضوع نیز قطعا بدون کمک بخش خصوصی محقق نخواهد شد.
معاون اکتشاف سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم به رشد 13 درصدی بخش معدن در برنامه توسعه هفتم برسیم نیازمند تفاهم و همکاری بسیاری از سازمانها هستیم، تصریح کرد: سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان منابع طبیعی، سازمان انرژی اتمی، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ستاد کل نیروهای مسلح، سازمان میراث فرهنگی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و نهادهای نظامی و امنیتی و سایر سازمانها و وزارتخانههایی که به نوعی در حوزه معدن دخیل و اثر گذار هستند، بخشی از این ارگانها هستند.
قرایی با اشاره به اینکه در حال حاضر میزان دسترسی به زمین جهت فعالیت معدنی حدود 4 درصد مساحت کشور است؛ افزود: باید ضمن تعامل و همکاری با سازمانهای یاد شده و برنامهریزی درست و اصولی جهت حفظ منابع طبیعی و محیط زیست، به اهداف کلان و مورد نظر در حوزه معدن و به دنبال آن توسعه پایدار کشور دست پیدا کنیم.
گفتنی است؛ بیست و یکمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران توسط انجمن ملی ژئوفیزیک ایران در تاریخ ۲۰ الی ۲۱ آذرماه سال ۱۴۰۳ در تهران در مرکز همایش سازمان مدیریت صنعتی با حضور رئیس ژئوفیزیک دانشگاه تهران، رئیس موسسه ژئوفیزیک تهران، رئیس سازمان هواشناسی کشور و جمع گستردهای از علاقهمندان این عرصه در سه محور اصلی شامل گروه فیزیک زمین، گروه فیزیک فضا و گروه فیزیک دریا برگزار شد. این کنفرانس فرصت مناسبی برای ارائه دستاوردهای علمی و پژوهشی اساتید، دانشجویان و پژوهشگران رشتههای ژئوفیزیک، هواشناسی، اقیانوسشناسی، نفت، معدن و سایر رشتههای مرتبط با علوم زمین و فیزیک فضا را فراهم میکند.برنامه این همایش شامل نشستهای علمی موازی، ارائه مقالات، سخنرانی کلیدی توسط اساتید برجسته داخلی و خارجی، نمایشگاه محصولات فنی و صنعتی و همچنین کارگاههای آموزشی تخصصی هدفمند برای دانشجویان و صنعتگران مرتبط با علوم ژئوفیزیک است.
منبع: روابطعمومی سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور