کارخانههای ذوب مس در چین با مشکلات جدی مواجه شدهاند؛ از یک سو با کمبود مواد اولیه و کاهش حاشیه سود دست و پنجه نرم میکنند و از سوی دیگر، محدودیتهای جدید پکن بر واردات مواد خام از ایالات متحده به چالشهای آنها افزوده است. این تصمیم به دنبال تعرفههای ۳۴ درصدی آمریکا بر کالاهای چینی اتخاذ شده و به احتمال زیاد از ماه آینده صادرات ضایعات مس از آمریکا به چین متوقف خواهد شد.
این محدودیتها برای صنعتی که در سال گذشته حدود یکپنجم ضایعات مس وارداتی خود را از آمریکا تأمین کرده، یک ضربه سنگین به شمار میآید. چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده و مصرفکننده مس تصفیهشده در جهان، سالهاست با کمبود سنگ مس مواجه است و این کمبود کارخانهها را به سمت استفاده از ضایعات مس به عنوان جایگزینی برای سنگ معدنی سوق داده است.
در سال ۲۰۲۳، حدود ۳۰ درصد از تولید مس تصفیهشده چین از ضایعات تأمین شده است. اما با توقف احتمالی واردات از آمریکا، پیشبینی میشود که حجم ضایعات وارداتی از این کشور در چهار ماه اول سال به ۱۰۰ هزار تن یا کمتر کاهش یابد، در حالی که سال گذشته این رقم نزدیک به ۴۴۰ هزار تن بود.
تأثیر بر زنجیره تأمین و بازار جهانی
محدودیتهای جدید نه تنها کارخانههای چینی را تحت فشار قرار میدهد، بلکه بازار جهانی مس را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. کاهش عرضه ضایعات مس از آمریکا، کارخانههای چینی را مجبور به جستوجوی منابع جایگزین خواهد کرد. با این حال، کمبود جهانی سنگ مس ممکن است یافتن خریداران جدید برای صادرکنندگان آمریکایی را تسهیل کند، مگر اینکه کشورهای دیگر نیز تعرفههای مشابهی را اعمال کنند.
از سوی دیگر، صادرات کنسانتره مس آمریکا به چین نیز به شدت کاهش خواهد یافت و پیشبینی میشود از ۴۶۰ هزار تن در سال ۲۰۲۴ به ۵۰ تا ۷۰ هزار تن در سال جاری برسد. هرچند این حجم تنها کمتر از ۲ درصد از کل خریدهای چین را تشکیل میدهد و تأثیر آن کمتر از ضایعات خواهد بود.
چالشهای داخلی کارخانههای چینی
کارخانههای ذوب مس چین مدتهاست که با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم میکنند. افزایش ظرفیت تولید در سالهای اخیر، رقابت شدید برای مواد اولیه را به دنبال داشته و هزینههای فرآوری (TC/RC) به سطوح منفی سقوط کرده است. این بدان معناست که کارخانهها برای تبدیل کنسانتره به فلز تصفیهشده باید هزینه پرداخت کنند، وضعیتی که سودآوری را به شدت کاهش داده است. اگرچه برخی کارخانهها به استفاده از ضایعات مس روی آوردهاند، محدودیتهای جدید میتواند این راهکار را نیز مختل کند. این وضعیت ممکن است کارخانهها را به کاهش تولید، تعویق پروژههای جدید یا حتی تعطیلی موقت مجبور کند.
واکنش بازار و چشمانداز آینده
خبر محدودیتهای چین، بازارهای جهانی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. سرمایهگذاران چینی به دلیل نگرانی از تنشهای تجاری، سرمایهگذاری بیسابقهای در صندوقهای مبتنی بر طلا انجام دادهاند. در همین حال، انتظار میرود قیمتهای مصرفکننده در چین برای دومین ماه متوالی در وضعیت کاهش باقی بماند و قیمتهای کارخانهای نیز به روند نزولی ۳۰ ماهه خود ادامه دهند.
اگر سیاستهای جدید آمریکا برای بازسازی صنعت تولید داخلی (از جمله فرآوری فلزات) موفق شود، ممکن است عرضههای آینده مس آمریکا به مصرف داخلی اختصاص یابد که فشار بیشتری بر بازارهای جهانی وارد خواهد کرد. با این حال، چین اعلام کرده که ابزارهای سیاستی کافی برای مقابله با شوکهای خارجی در اختیار دارد و به رشد اقتصاد خود در سال ۲۰۲۵ خوشبین است.
منبع: ایراسین