کیوان جعفری طهرانی کارشناس ارشد صنعت فولاد در گفتوگویی اظهار کرد: بازار فولاد جهانی با مازاد عرضه روبروست و این موضوع در کنار تحریمها، چشمانداز صادرات فولاد ایران را مبهم کرده است.
اظهارات اخیر حاکی از آن است که چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان، قصد دارد در سال 2025 تولید خود را تا 50 میلیون تن کاهش دهد. این کاهش تولید در حالی رخ میدهد که چین در سال 2024 بیشترین میزان صادرات فولاد خود در 9 سال گذشته (117 میلیون تن) را به ثبت رسانده است.
وی بیان کرد: با این وجود، کارشناسان معتقدند کاهش تولید فولاد در چین لزوماً منجر به افزایش قیمت در بازار جهانی نخواهد شد، زیرا تولیدکنندگان دیگر در جنوب شرق آسیا، هند و حتی روسیه در صورت لغو تحریمها، میتوانند این کاهش عرضه را جبران کنند.
این کارشناس ارشد صنعت فولاد ادامه داد: سرانه مصرف فولاد، یکی از شاخص های توسعه یافتگی به شمار می رود. در داخل ایران، وضعیت بازار فولاد نامناسب گزارش شده و پیشبینی میشود در صورت عدم رعایت تمهیداتی مصرف سرانه فولاد به شدت کاهش یابد.
در سال 2020 و در اوج شیوع کرونا، مصرف سرانه فولاد ایران 205 کیلوگرم بود و در جایگاه نوزدهم جهان قرار داشت.
بر اساس آخرین گزارش های موثق، مصرف ظاهری کل محصولات فولادی کشور در ۱۱ ماه سال ۱۴۰۳ به حدود 17.7 میلیون تن رسیده است. اگر ماه اسفند را نیز به همین نسبت اضافه کنیم که معمولا به علت فعالیت های متعدد اقتصادی در پایان سال کمتر است، به عدد کل 19.3 میلیون تن می رسیم.
با احتساب جمعیت 90.6 میلیون نفری حال حاضر ایران بر اساس اعلام بانک جهانی، مصرف سرانه فولاد کشور بصورت واقعی و نه حدس و گمان، دقیقا 213 کیلوگرم است. این عدد نه تنها کمتر از زمان اوج شیوع کرونا در ایران است بلکه با عدد سرانه مصرف فولاد 400 کیلوگرمی هدف گذاری شده در چشم انداز افق ۱۴۰۴ فاصله زیادی دارد. به عبارتی ما ۴۷ درصد از برنامه عقبیم!
این عوامل در کنار رقابت شدید در بازار جهانی و تحریمها، شانس ایران برای افزایش صادرات فولاد را کمرنگ میکند.
سناریوهای پیشرو
این کارشناس ارشد فولاد اذعان کرد: در صورت عدم دستیابی به نتیجه مثبت در مذاکرات جدید با آمریکا ، وضعیت صادرات فولاد ایران نسبت به سال گذشته وخیمتر خواهد شد، زیرا ناترازی انرژی تشدید شده و تولید و صادرات کاهش خواهد یافت.
وی اضافه کرد: حتی در صورت توافق نیز، حل مشکلات ناترازی انرژی زمانبر خواهد بود، اما امید به بهبود شرایط میتواند باعث بازگشت خریداران خارجی به بازار ایران شود که خود باعث افزایش قیمت های صادراتی و جبران کاهش جدی سوددهی فولادسازان خواهد شد.
توصیهها به فولاد خراسان:
جعفری طهرانی عنوان کرد: با توجه به شرایط موجود، به فولاد خراسان توصیه میکنم: به جای تمرکز بر تولید محصولات ساده مانند میلگرد، فولاد خراسان باید به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر و خاصتر حرکت کند.
همچنین با توجه به موقعیت جغرافیایی فولاد خراسان و نزدیکی آن به کشورهای شمالی ایران و آسیای میانه، این شرکت باید تمرکز خود را بر تامین نیازهای این بازارها بویژه کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، بلاروس و ارمنستان) معطوف کند.
جعفری طهرانی ابراز کرد: ورود به عرصه تولید قطعات خاص و سفارشی برای صنایع مختلف میتواند فرصتهای جدیدی را برای فولاد خراسان به ارمغان آورد. البته با توجه به هزینههای بالای حمل و نقل زمینی در ایران، فولاد خراسان باید تلاش کند تا با بهینهسازی این بخش، هزینههای خود را کاهش دهد.
کلام آخر اینکه
صنعت فولاد ایران در شرایط کنونی با چالشهای متعددی روبرو است. برای عبور از این چالشها و حفظ سهم خود در بازار جهانی، شرکتهای فولادی باید با نوآوری، تنوعبخشی به محصولات و تمرکز بر بازارهای هدف، استراتژیهای جدیدی را در پیش بگیرند. از امروز حداکثر ۵ کشور را هدف گذاری بلند مدت ۱ تا ۲ ساله کنید و نه بیشتر. ۳ کشور را هدف گذاری میان مدت ۶ ماه تا یکسال و یک کشور را در نوک پیکان صادرات هدف گذاری کوتاه مدت نمایید.
منبع: وبسایت شخصی کیوان جعفری طهرانی