در دهه گذشته، واردات جهانی کاتد به آمریکا با نرخ ۳٫۲ درصد و ارزش وارداتی آن و قیمت جهانی مس با نرخ ۵٫۳ درصد افزایش یافت؛ در مقابل، واردات کنسانتره چین از آمریکا با نرخ منفی ۳٫۷ درصد کاهش، ارزش آن با نرخ ۴٫۳ درصد افزایش و قیمت جهانی کنسانتره با نرخ ۵٫۶ درصد رشد پیدا کرد. جنگ تجاری آمریکا و چین، تاثیر ماندگاری بر بازار جهانی مس نداشت و بیشتر باعث نوسانات کوتاه‌مدت شد. تعرفه‌ها عمدتا بر محصولات پایین‌دست نسبت به کاتد اعمال شد. ارزش واردات کاتد مس به آمریکا طی دهه گذشته تحت تاثیر رشد قیمت جهانی افزایش یافت؛ در حالی که حجم واردات تاثیر محدودتری داشت. تعرفه ۲۵ درصدی چین بر کنسانتره مس آمریکا، باعث افت موقتی واردات کنسانتره به این کشور شد اما در پی معافیت‌های موقت و رشد تقاضا، این روند طی سال‌های آتی بهبودی نسبی را شاهد بود.
جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین که از ابتدای سال ۲۰۱۸ و در نخستین دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ آغاز شد، ابتدا با اعمال تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر فولاد و ۱۰ درصدی بر آلومینیوم توسط ایالات متحده آمریکا کلید خورد و از ماه مارس همان سال به اجرا درآمد. در پاسخ، چین نیز تعرفه‌های ۱۵ تا ۲۵ درصدی بر واردات طیف گسترده‌ای از کالاهای آمریکایی وضع کرد. این جنگ تعرفه‌ای به طور کلی منجر به افزایش شاخص بهای مصرف‌کننده، کاهش رشد اقتصاد جهانی، تضعیف زنجیره‌های تامین و افزایش فشار بر صنایع وابسته به تجارت شد. چین نیز با تشدید سیاست‌های جایگزینی فناوری و تسریع طرح سرمایه‌گذاری کمربند و جاده (BRI)، در پی کاهش وابستگی خود به اقتصاد و فناوری آمریکا برآمد.
با وجود اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه تجاری بر برخی محصولات زنجیره مس توسط چین در جریان جنگ تجاری چین و آمریکا، بازار جهانی مس واکنش شدیدی به این سیاست‌ها نشان نداد و تنها دچار نوسانات مقطعی شد. عواملی چون رشد اقتصادی چین، تغییرات تقاضای صنعتی و هزینه‌های تولید، نقش کلیدی‌تری در تعیین روند این صنعت ایفا کردند. تعرفه ۲۵ درصدی چین بر واردات کنسانتره مس از آمریکا، باعث افت کوتاه‌مدت صادرات از آمریکا در سال ۲۰۱۹ شد اما با معافیت‌های موردی و بهبود شرایط اقتصادی، این افت نیز به مرور احیا شد.
در سوی مقابل، واردات کاتد چین به آمریکا روند افزایشی خود را حفظ کرد. به طور کلی می‌توان عنوان کرد که تعرفه‌ها بیشتر موجب افزایش هزینه‌های تولید، اختلال در زنجیره تامین و پیچیدگی‌های لجستیکی نسبت به تغییرات اساسی در تجارت مس شدند. تاثیرات روانی ناشی از بی‌ثباتی تجاری نیز موجب افزایش موجودی‌های انبار و افزایش قیمت جهانی مس شد. همچنین، محدودیت واردات قراضه مسی به دلیل اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه چین و تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم، باعث افزایش هزینه‌ها در صنایع مصرف‌کننده مس شده و بخشی از سرمایه‌گذاری‌ها را به سوی آمریکای جنوبی سوق داد.
کاهش سهم آمریکا از واردات کنسانتره چین
از ماه سپتامبر ۲۰۱۹، چین در پاسخ به جنگ تجاری، تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات کنسانتره و قراضه مس از آمریکا اعمال کرد که باعث افت موقت واردات شد. با این حال، قیمت کنسانتره وارداتی از آمریکا عمدتا هم‌راستا با روند جهانی مس رشد کرده؛ هرچند در برخی دوره‌ها نوسانات مستقل نیز داشته است.
در یک دهه گذشته، قیمت جهانی کنسانتره مس به طور متوسط سالانه ۵.۶ درصد رشد داشته، در حالی که قیمت وارداتی آن از آمریکا به چین به طور متوسط سالانه حدود ۴.۳ درصد افزایش یافته است. متوسط نرخ کاهش سالانه حجم واردات کنسانتره چین از آمریکا حدود ۳٫۷ درصد بوده است. لازم به ذکر است که سهم آمریکا از کل واردات کنسانتره چین، همواره زیر ۵ درصد بوده و عمده واردات چین از کشورهایی چون شیلی و پرو تامین شده است. تنها در سال ۲۰۱۵، سهم آمریکا از واردات کنسانتره چین به حدود ۵ درصد رسید.
در پی وضع تعرفه ۲۵ درصدی در سال ۲۰۱۹، میزان واردات کنسانتره به چین از آمریکا به نزدیک صفر کاهش یافت. با این حال، در سال‌های بعد این نسبت دوباره افزایش یافته و در بازه ۱.۵ تا ۲.۵ درصد نوسان داشته است. در سال ۲۰۲۰، با توافق تجاری فاز اول و مجوز معافیت از تعرفه ۲۵ درصدی، واردات کنسانتره چین از آمریکا، هم‌زمان با افزایش تقاضای داخلی و اختلال در عرضه جهانی، دوباره افزایش یافت. به طور مشخص، در سال ۲۰۲۰ حدود ۲۸۰ هزار تن کنسانتره از آمریکا به چین وارد شد.
این روند در سال ۲۰۲۱ نیز ادامه یافت و با افزایش تقاضا و قیمت جهانی مس، حجم واردات از آمریکا به حدود ۶۶۰ هزار تن رسید. با وجود افزایش حجم واردات طی سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، در سال‌های بعدی دوباره سهم واردات از آمریکا روند کاهشی به خود گرفت. به عنوان مثال و در سال ۲۰۲۴، حجم واردات کنسانتره از آمریکا به حدود ۴۶۰ هزار تن کاهش یافت. این کاهش در کنار افت قیمت جهانی مس و کاهش هزینه‌های ذوب و پالایش (TC/RC)، باعث شد خریداران چینی تمایلی به پرداخت قیمت‌های بالا نداشته باشند. با این حال، به دلیل کاهش نسبی عرضه، ارزش هر تن کنسانتره وارداتی از آمریکا در همان سال به طور میانگین به حدود ۲.۳ هزار دلار رسید.
افزایش قیمت و حجم کاتد وارداتی آمریکا در پی جنگ تجاری
در دهه گذشته، ارزش واردات کاتد مس به آمریکا و قیمت جهانی مس هر دو سالانه حدود ۵.۳ درصد رشد داشته‌اند، اما حجم واردات تنها ۳٫۲ درصد افزایش یافته است. این نشان می‌دهد که رشد ارزش واردات بیشتر به‌دلیل افزایش قیمت جهانی بوده تا رشد حجم واردات.
تا قبل از سال ۲۰۱۸، حجم واردات کاتد مس به آمریکا به‌طور میانگین بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن در سال نوسان داشت. اما با آغاز جنگ تجاری میان آمریکا و چین، این روند به‌طور موقت دچار اختلال شد و در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به زیر ۷۰۰ هزار تن کاهش یافت. با این حال، این افت موقتی بود و در سال ۲۰۲۱ حجم واردات به بیش از ۹۰۰ هزار تن رسید. این افزایش قابل توجه نشان داد که جنگ تجاری نتوانست به‌طور پایدار مانع رشد تجارت کاتد چین به آمریکا شود. در اوایل سال ۲۰۱۸، قیمت کاتد مس در بورس فلزات لندن (LME) به حدود ۷ هزار دلار بر تن رسید، اما پس از آغاز جنگ تجاری در می تا جولای همان سال، قیمت کاتد به حدود ۵٫۹ هزار دلار کاهش یافت. این افت ناشی از ترس بازار نسبت به کاهش تقاضا از سوی چین، نگرانی از رکود جهانی، کندی رشد اقتصادی این کشور و افزایش هزینه‌های زنجیره تامین بود. این شرایط به تداوم فشار نزولی بر قیمت‌ها انجامید و موجب افزایش قیمت مس به حدود ۶ هزار دلار در سال ۲۰۱۹ شد.
در ۲۰۲۰ با شیوع کووید-۱۹ تقاضا برای مس در آمریکا کاهش پیدا کرد ولی بعد از گذر از دوران پاندمی، اقتصاد مجدد رشد یافت که منجر به افزایش تقاضا در ۲۰۲۱ شد. این اتفاق هم‌زمان با توافق تجاری فاز اول بین چین و آمریکا بود و باعث شد قیمت جهانی مس از حدود ۶ هزار دلار در ۲۰۱۹ به بیش از ۹ هزار دلار در ۲۰۲۱ برسد. در همین دوره، آمریکا نیز واردات کاتد را افزایش داد تا نیازهای صنعتی داخلی خود را تامین کند. در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، هم‌زمان با کاهش جهانی قیمت مس، واردات کاتد به آمریکا نیز به ۷۲۰ هزار تن، کاهش پیدا کرد که ناشی از افزایش مصرف ضایعات داخلی، تغییر تمرکز به واردات محصولات نیمه‌ساخته و استفاده از موجودی‌های انبار بود. در سال ۲۰۲۴، افزایش هزینه‌های تولید، اختلال در زنجیره تامین و رشد پایدار تقاضا در صنایع سبز موجب شد که واردات کاتد به آمریکا مجددا افزایش یافته و به بیش از ۹۰۰ هزار تن برسد. در همین سال، عواملی همچون اعتصابات کارگری در معادن بزرگ شیلی، کاهش صادرات از پرو، ادامه تنش‌های تجاری و سیاست‌های حمایتی از صنایع داخلی، باعث رشد قیمت جهانی مس شد. در ۲۰ می ۲۰۲۴، قیمت جهانی مس به حدود ۱۱ هزار دلار بر تن رسید و میانگین سالانه آن از ۹ هزار دلار عبور کرد. این افزایش قیمت، منعکس‌کننده محدودیت‌های عرضه، رشد تقاضای جهانی و بی‌ثباتی در تامین پایدار فلزات اساسی است.
منبع: فلزات آنلاین
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: