مراکش با اجرای پروژههای بلندپروازانه و همکاری با شرکای آسیایی و اروپایی، در حال تثبیت جایگاه خود به عنوان یکی از بازیگران اصلی در حوزه لیتیوم و باتریهای الکتریکی است.
مراکش با بهرهگیری از منابع معدنی غنی، موقعیت جغرافیایی راهبردی و مشارکتهای موثر با بازیگران جهانی در نظر دارد تا به قطب منطقهای فناوریهای پایدار در آفریقا و یکی از صادرکنندگان آن به قاره اروپا تبدیل شود. به نظر میرسد این هدفگذاری با سرمایهگذاری گسترده در صنعت لیتیوم و باتریهای الکتریکی محقق خواهد شد.
هدفگذاری مراکش برای توسعه ظرفیت تولید باتری خودروهای الکتریکی در سطحی است که بتواند پاسخگوی نیازهای بازار جهانی باشد. یکی از مزیتهای مهمی که این کشور در تولید باتریهای خودروهای الکتریکی در اختیار دارد، هزینه تولید پایین محصولات تولید شده محسوب میشود؛ بهگونهای که در حال حاضر، هزینه ساخت یک باتری در مراکش حدود ۳۶ درصد کمتر از هزینه تولید مشابه آن در بسیاری از کشورهای آسیایی گزارش شده است.
این اختلاف هزینه تولید، فرصتی چشمگیر برای سرمایهگذاران خارجی، به ویژه آندسته از شرکتهایی که به دنبال کاهش هزینههای انرژی و استفاده از زنجیره تامین بهینه و بومی هستند، به شمار میرود.
در شرایطی که بازار جهانی خودروهای الکتریکی با شتابی فزاینده در حال گسترش است و سیاستگذاریها و مقررات سختگیرانهتری در این حوزه وضع میشود، مراکش با تکیه بر مزایای تعرفهای داخلی، در حال تثبیت جایگاه خود به عنوان یک تامینکننده استراتژیک و رقابتی برای خودروسازان اروپایی است. تمایل مراکش به ایفای نقشی محوری در جغرافیای نوین صنعتی مبتنی بر انرژیهای سبز، جایگاه این کشور را به طور ویژه برجسته ساخته است.
در همین راستا، مراکش با امضای توافقنامههایی با شرکت بزرگ کرهای «LG Energy Solution»، یکی از بزرگترین فعالان حوزه تولید سیستمهای ذخیره انرژی باتری و با شرکت چینی «Yahua Group»، از تولیدکنندگان بزرگ فلز لیتیوم، گامهای بلندی برای تبدیل شدن به قطب تولید لیتیوم و باتریهای الکتریکی در قاره آفریقا برداشته است.
مرحلهای نو در کربنزدایی صنایع مراکش
در چارچوب راهبرد ملی مراکش برای تبدیل شدن به یک قطب صنعتی پیشرو در بخشهای راهبردی مرتبط با گذار به انرژیهای تجدیدپذیر، پروژه احداث یک واحد فرآوری لیتیوم با همکاری شرکتهای «LG Energy Solution» و «Yahua Group» تعریف شده است. گفتنی است این پروژه کاملا همسو با اهداف توسعه صنعتی پایدار مراکش و جذب سرمایهگذاریهای خارجی معرفی شده است.
طبق برآوردهای صورت گرفته، میزان سرمایهگذاری اولیه پروژه مذکور بیش از ۵۲۳ میلیون یورو اعلام شده است و از آن به عنوان یک پروژه راهبردی نام برده میشود که از بالاترین سطح حمایت دولت مراکش برخوردار است. در همین رابطه، دولت این کشور حمایتهایی نظیر تخصیص زمین، ارائه پشتیبانیهای اداری و کمک به اتصال به زنجیرههای لجستیکی داخلی را برای پروژه مذکور ارئه کرده است.
انتظار میرود این اقدام صنعتی همافزایی گستردهای در بخشهای وابسته به آن در مراکش از جمله پژوهشهای کاربردی، لجستیک تخصصی، توسعه پایدار و آموزشهای فنی ایجاد کند. افزون بر این، احداث واحد فرآوری لیتیوم، نقش مهمی در شکلگیری یک خوشه صنعتی ویژه تولید مواد اولیه صنعت باتری در مراکش ایفا خواهد کرد. بر اساس برآوردهای ارائه شده، با راهاندازی این پروژه بیش از ۴۳۰ فرصت شغلی مستقیم در مراکش ایجاد خواهد شد که عمده آنها مشاغلی با سطح تخصصی بالا خواهند بود.
اجرای پروژههای فناورانه پیشرفته در صنعت باتری لیتیومیون مراکش
همزمان با راهاندازی نخستین واحد تولید مواد اولیه باتریهای لیتیومیون در بندر جرفالاصفر مراکش، شرکت «COBCO» فرایند ایجاد یک اکوسیستم صنعتی راهبردی در این کشور را آغاز کرده است؛ اکوسیستمی که به طور ویژه به حوزههای باتری الکتریکی و سیستم ذخیره انرژی باتری اختصاص دارد.
ظرفیت تولید باتریهای لیتیومیون در این واحد تولیدی حدود ۷۰ گیگاواتساعت در سال ذکر شده است که به کمک آن، امکان تامین باتری برای حدود یک میلیون خودروی الکتریکی در هر سال فراهم خواهد بود.
این پروژه که در زمینی به مساحت بیش از ۲۰۰ هکتار احداث میشود، نخستین طرح بزرگ خارج از قاره آسیا برای تولید مواد واسطه کاتدی باتریهای نیکل منگنز کبالت (NMC) به شمار میرود. ظرفیت تولید مواد واسطه کاتدی در این مجتمع، حدود ۱۲۰ هزار تن و حدود ۶۰ هزار تن مواد واسطه کاتدی باتریهای لیتیوم آهن فسفات (LFP) گزارش شده است. همچنین، ظرفیت فرآوری و بازیافت فلزات حیاتی در واحد فرآوری این مجتمع بیش از ۶۰ هزار تن در سال اعلام شده است.
لازم به ذکر است که این پروژه، حاصل همکاری صندوق سرمایهگذاری «Al Mada» و شرکت چینی «CNGR Advanced Materials» است. موقعیت استراتژیک بندر جرفالاصفر و نزدیکی آن با قاره اروپا همراه با دسترسی به انرژیهای سبز، ذخایر معدنی ارزشمند مراکش و امضای چندین توافقنامهتجارت آزاد از سوی این کشور، موجب شده است پروژه مذکور ارزش افزوده ویژهای با خود به همراه داشته باشد.
انتظار میرود با افتتاح این طرح بیش از یک هزار و ۸۰۰ فرصت شغلی به طور مستقیم و به صورت تخصصی و هزاران شغل به طور غیرمستقیم ایجاد شود. این مجتمع تولیدی به عنوان یک واحد صنعتی کمکربن طراحی شده است و بر پایه راهبردی بلندپروازانه در حوزه صنایع وابسته به انرژیهای سبز احداث خواهد شد.
با تکمیل نخستین پایگاه صنعتی راهبردی، مراکش بار دیگر تعهد خود را به راهاندازی نسلی نو از صنایع رقابتی، پایدار و یکپارچه که با نیازهای بازارهای آینده همسو باشند، نشان داده و جایگاه خود را به عنوان یکی از بازیگران اصلی توسعه فناوریهای سبز در عرصه جهانی تثبیت خواهد کرد.
دیپلماسی اقتصادی؛ محرک کلیدی برای جذب سرمایهگذاری در صنعت باتری مراکش
در چارچوب دیپلماسی اقتصادی، مراکش بخش باتری داخلی را یکی از محرکهای کلیدی جذب سرمایهگذاری و تقویت رقابتپذیری جهانی خود اعلام کرده است. پس از امضای توافقنامههای راهبردی با فرانسه، این کشور همکاریهای جدیدی را با دیگر بازیگران جهانی صنعت باتری همچون چین، ژاپن و ایالات متحده آمریکا ایجاد کرده است.
هدف مراکش تنها ورود به صنعت باتریهای الکتریکی نیست بلکه این کشور میکوشد به الگویی برای توسعه صنعتی پایدار در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا «MENA» تبدیل شود و همزمان موقعیت خود را به عنوان کشوری پیشرو در حوزه فناوریهای سبز تحکیم بخشد. لازم به ذکر است که نقشه راه کربنزدایی صنایع تولیدی مراکش بر پایه دیپلماسی اقتصادی موثر، بهرهبرداری از منابع معدنی داخلی، ایجاد شراکتهای راهبردی و توسعه زیرساختهای انرژی سبز شکل گرفته است.
در این مسیر، مراکش در نظر دارد از منابع معدنی راهبردی خود به ویژه کبالت نیز استفاده کند. براساس آمارهای منتشر شده، مراکش به عنوان دهمین تولیدکننده بزرگ کبالت جهان شناخته میشود. از این فلز حیاتی در تولید باتریهای استفاده شده و مراکش میتواند با افزایش ظرفیت تولید گرافیت داخلی جایگاه بینالمللی خود را در گذار جهانی به انرژیهای تجدیدپذیر ارتقا ببخشد.
دسترسی به برق تجدیدپذیر، برگ برنده دیگری برای افزایش رقابتپذیری باتریهای تولید شده در مراکش که در بازار اروپا عرضه شده خواهد بود. این مسئله بهویژه با توجه به مقررات جدیدی که از ابتدای ۲۰۲۶ با وضع اعتبار کربن بر واردات اجرا خواهد شد اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. از سوی دیگر مراکش دارای زیرساخت صنعتی قدرتمند و چشمانداز اقتصادی بلندمدت بلندپروازانهای بوده که قرار است در آن زیرساختهای انرژی به سمت تولید برق تجدیدپذیر در چند سال آینده در این کشور حرکت کند. در این میان، هیدروژن سبز نیز بهعنوان فرصت تازهای برای تقویت تراز تجاری مراکش و تثبیت جایگاه آن بهعنوان تولیدکننده منطقهای در فناوریهای پایدار مطرح شده است. این بخش میتواند در تولید سوختهای ترکیبی در حوزه حملونقل نقشی کلیدی ایفا کرده و ظرفیت صادراتی مراکش در حوزه محصولات سبز را افزایش دهد.
از سوی دیگر، توسعه زیرساخت ایستگاههای شارژ خودروهای الکتریکی نیز یکی از محورهای راهبردی دولت مراکش به شمار میرود. با افزایش تعداد خودروهای الکتریکی در جهان که تا پایان سال ۲۰۲۵ به ۲۰ میلیون دستگاه خواهد رسید، نیاز به ایستگاههای شارژ به طور چشمگیری رشد پبدا میکند و مراکش را به یکی از تامینکنندگان مهم این خودروها در کل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا «MENA» تبدیل خواهد کرد.
مراکش در حال حاضر با تولید سالانه ۷۰۰ هزار دستگاه خودرو و فعالیت بیش از ۲۵۰ تامینکننده قطعات، به عنوان بزرگترین تولیدکننده خودرو در آفریقا و دومین صادرکننده آن به اروپا محسوب میشود. این موفقیت صنعتی، پشتوانهای قدرتمند برای جذب سرمایهگذاریهای جدید در زنجیره ارزش باتریهای الکتریکی به حساب میآید؛ بازاری که انتظار میرود تا سال ۲۰۳۰ ارزش آن به رقمی بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار برسد.
منبع: فلزات آنلاین