صنعت فولاد کشور با محدودیتهای جدی در تأمین گاز و برق مواجه است؛ بحران انرژی که بنا بر ارزیابی کارشناسان، بدون اقدامات فوری میتواند در سال آینده ابعادی شدیدتر به خود بگیرد و فعالیت واحدهای تولیدی را با خطر توقف کامل روبهرو سازد.
بررسیها نشان میدهد این صنعت در سال جاری تنها سهماه با ظرفیت کامل فعالیت داشته و در ۹ ماه دیگر با قطعی یا کاهش سوخت و برق دستبهگریبان بوده است. محدودیت گاز در زمستان و محدودیت برق در تابستان، در برخی مقاطع باعث خروج اجباری تا ۳۰ درصد ظرفیت تولید از مدار شده است.
رشد ظرفیت تولید فولاد به بیش از ۳۵ میلیون تن در سال بدون توسعه همزمان زیرساختهای انرژی، شکاف میان عرضه و تقاضا را تشدید کرده و فشار مضاعفی بر شبکه سراسری وارد آورده است. این وضعیت به افزایش هزینه تمامشده، کاهش بهرهوری، افت توان رقابتی صادراتی، از دست رفتن فرصت ارزآوری و آسیب به تجهیزات منجر شده است.
کارشناسان هشدار میدهند در صورت تداوم این روند، تحقق هدف تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ غیرممکن خواهد شد و جایگاه رقابتی کشور در بازار جهانی بهشدت تضعیف میشود.
راهکارهای مطرحشده برای عبور از بحران شامل سرمایهگذاری در توسعه میادین گازی و افزایش ظرفیت پالایش و انتقال، تأسیس نیروگاههای اختصاصی صنایع، استفاده از قراردادهای خرید تضمینی برق (PPA)، ارتقاء بهرهوری انرژی با فناوریهای نوین و بازیافت حرارت، تنوعبخشی به منابع انرژی از طریق تجدیدپذیرها و هیدروژن سبز و طراحی قراردادهای پایدار انرژی میان دولت و صنعت است.
در بازار داخلی، همزمانی محدودیتهای انرژی با نوسانات نرخ ارز، سیاستهای ارزی و عوامل سیاسی، شرایط پیچیدهای ایجاد کرده است. اگرچه معاملات شمش در بورس کالا به تثبیت نسبی قیمتها انجامیده، اما رکود ادامه دارد و رفع محدودیتهای انرژی بهویژه در بخش تولید ورق، تعیینکننده جهتگیری آتی بازار خواهد بود.
فعالان بازار میگویند فعالسازی تالار دوم ارز و اعمال آن بر معاملات میلگرد میتواند محرکی برای تقویت بازار باشد، اما در صورت استمرار محدودیت برق، احتمال افزایش عرضه و افت قیمتها وجود دارد. بر این اساس، آینده صنعت و بازار فولاد به تصمیمات کلیدی سیاستگذاران در حوزه ارز و انرژی گره خورده است.
صنعت فولاد ایران امروز در نقطه عطفی میان رکود و احیا قرار دارد. اقدام هماهنگ و عاجل دولت، بخش خصوصی و نهادهای مرتبط برای رفع شکاف انرژی، نهتنها شرط بقا بلکه پیشنیاز بازگشت به مسیر توسعه و رقابت جهانی است.
منبع: معدن 24