تحول بازار جهانی فولاد، مسیر رقابت را به سمت فناوری‌های کم‌کربن هدایت کرده است. مقررات سخت‌گیرانه زیست‌محیطی و بحران انرژی در اروپا، فرصت ویژه‌ای را برای کشورهایی با مزیت انرژی ارزان ایجاد کرده است. ایران با ظرفیت اسمی ۲۹ تا ۳۰ میلیون تن در آستانه سال ۱۴۰۴ و رتبه دهم جهانی، به‌واسطه استفاده از گاز طبیعی در احیای مستقیم آهن، توانسته ردپای کربنی فولاد خود را تا ۳۰ درصد کمتر از میانگین جهانی حفظ کند. این مزیت استراتژیک می‌تواند دسترسی ایران به بازارهای پرتقاضای اروپا، خلیج فارس و شرق آسیا را در دهه پیش‌رو تضمین کند.
صنعت فولاد جهان، مواجهه با مقررات اقلیمی سخت‌گیرانه را آغاز کرده است. سهم بالای این صنعت در انتشار گازهای گلخانه‌ای، توجه سیاست‌گذاران را به محدودیت واردات فولاد پرکربن جلب کرده است. اتحادیه اروپا با اجرای مالیات کربن، واردات فولاد آلاینده را کاهش داده که نتیجه آن، شکل‌گیری یک رقابت جدید میان تولیدکنندگان کم‌کربن است.
مزیت گاز طبیعی در تولید فولاد ایران
ایران در تولید فولاد عمدتا بر فناوری احیای مستقیم آهن با گاز طبیعی تکیه دارد. روشی که مصرف انرژی را بهینه کرده و میزان انتشار CO₂ را نسبت به فرآیندهای مبتنی بر زغال‌سنگ تا یک‌سوم کاهش می‌دهد. هزینه پایین انرژی در کشور، علاوه بر کاهش قیمت نهایی محصول، رقابت‌پذیری فولاد ایران را در بازارهای جهانی حفظ می‌کند.
ظرفیت اسمی و برنامه توسعه
طبق آخرین آمار صنعت، ظرفیت اسمی فولاد ایران در آستانه سال ۱۴۰۴ به حدود ۲۹ تا ۳۰ میلیون تن رسیده است. حدود ۱۲ میلیون تن این ظرفیت فراتر از نیاز داخلی بوده و برای صادرات آماده است. طرح‌های توسعه پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۱۴۰۵ ظرفیت صادرات فولاد سبز به ۱۵ میلیون تن و در افق ۱۴۱۰ به ۲۰ میلیون تن برسد؛ این رشد می‌تواند ارزآوری سالانه ایران را به بیش از ۱۲ میلیارد دلار برساند.
بازارهای مقصد استراتژیک
اروپا طی سال‌های آینده به واردات ۱۵ تا ۲۰ میلیون تن فولاد کم‌کربن نیاز دارد. از سوی دیگر، پروژه‌های عمرانی گسترده در خلیج فارس و تقاضای صنعتی شرق آسیا، فرصت‌های متنوعی برای ایران ایجاد می‌کند. موقعیت جغرافیایی کشور و دسترسی مستقیم به بنادر جنوبی، ارسال سریع و کم‌هزینه را به بازارهای حساس منطقه‌ای ممکن می‌سازد.
چالش‌های لجستیک و محدودیت‌ها
با وجود ظرفیت مناسب، محدودیت‌های حمل‌ونقل و بیمه در شرایط تحریم همچنان مانع اصلی صادرات به بازارهای دوردست است. مسیرهای دریایی به مقصد خلیج فارس، هند و شرق آفریقا می‌تواند بخش مهمی از این محدودیت‌ها را جبران کند. ایجاد شبکه حمل‌ونقل پایدار و مشتریان بلندمدت، یکی از راهکارهای کاهش ریسک‌های خارجی به‌شمار می‌رود.
فولاد سبز به‌عنوان اهرم رقابت جهانی
سرمایه‌گذاری در فناوری‌های تولید پاک، همراه با بهره‌گیری از انرژی ارزان، ایران را در جایگاه برتر تولیدکنندگان کم‌کربن قرار می‌دهد. همگرایی با استانداردهای بین‌المللی نه‌تنها مسیر صادرات را باز می‌کند بلکه سهم ایران را در بازار جهانی فولاد تثبیت خواهد کرد.
فولاد سبز ایران تلفیق مزیت انرژی و فناوری پاک، ابزاری قدرتمند برای ورود به دوران جدید تجارت جهانی است. با تطبیق ظرفیت‌ها با نیاز بازارهای پیشرفته، ایران می‌تواند در دهه آینده، یکی از بازیگران کلیدی فولاد کم‌کربن در جهان باشد و از تغییرات اقلیمی و مقررات سخت‌گیرانه، فرصتی برای رشد بسازد.
منبع: ایراسین
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: