سال ۲۰۲۵ را باید نقطه‌عطف تحول در معدنکاری جهان دانست؛ سالی که فناوری‌های هوش مصنوعی، دوقلوی دیجیتال، کامیون‌های خودران و زیست‌معدنکاری، صنعت را از دل سنت بیرون کشیده و به عصر هوشمندی و پایداری وارد کرده‌اند. اکنون معادن نه‌فقط منبع استخراج، بلکه بستر نوآوری‌اند؛ جایی که ماشین‌ها می‌آموزند، تصمیم می‌گیرند و بدون حضور انسان، آینده بهره‌وری، ایمنی و محیط‌زیست را بازنویسی می‌کنند.
سال ۲۰۲۵ نقطه عطفی در تاریخ صنعت معدنکاری محسوب می‌شود که با ادغام فناوری‌های نوین همچون هوش مصنوعی، اتوماسیون پیشرفته و راهکارهای پایدار، چشم‌انداز این حوزه را به‌طور کامل بازتعریف کرده است. بر اساس گزارش‌های معتبر، بیش از ۶۰ درصد از شرکت‌های معدنی جهان برنامه‌ریزی کرده‌اند تا پایان سال جاری فناوری‌های نگهداری پیش‌بینانه مبتنی بر هوش مصنوعی را به کار گیرند. این تحول تکنولوژیک نه‌تنها بهره‌وری و ایمنی عملیات معدنی را به‌طور چشمگیری افزایش داده، بلکه به کاهش قابل‌توجه اثرات زیست‌محیطی نیز منجر شده است. جدیدترین فناوری‌هایی که در اکتبر ۲۰۲۵ معرفی شده‌اند، از کامیون‌های خودران الکتریکی با ظرفیت فوق‌سنگین گرفته تا سیستم‌های پیشرفته نظارت زیست‌محیطی، همگی در راستای ایجاد معادن هوشمند، کارآمد و پایدار طراحی شده‌اند.
یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای تکنولوژیک سال ۲۰۲۵، گسترش چشمگیر استقرار کامیون‌های خودران برقی در معادن سطحی جهان است که تعداد آن‌ها از ۲,۰۸۰ دستگاه در ژوئیه ۲۰۲۴ به ۳,۸۳۲ دستگاه در ژوئیه ۲۰۲۵ رسیده است. چین با ۲,۰۹۰ دستگاه کامیون خودران پیشتاز این حوزه محسوب می‌شود و معدن Yimin در این کشور، اولین معدن روباز جهان با یکصد کامیون خودران الکتریکی پشتیبانی‌شده توسط شبکه 5G-Advanced به شمار می‌آید. این کامیون‌ها که برخی با ظرفیت باربری ۴۰۰ تن ساخته شده‌اند، قادرند در شرایط دمایی منفی ۴۰ درجه سانتی‌گراد کار کنند و ۱۲۰ درصد بازدهی عملیاتی نسبت به کامیون‌های دستی ارائه دهند. شرکت‌های پیشرو همچون Rio Tinto، BHP و Fortescue برنامه‌های گسترده‌ای برای افزایش ناوگان خودران خود دارند، به‌طوری که Fortescue قراردادی با Liebherr برای تحویل ۳۶۰ کامیون خودران برقی تا سال ۲۰۳۰ امضا کرده است. این فناوری نه‌تنها ایمنی کارکنان را با حذف نیاز به حضور انسان در مناطق پرخطر افزایش می‌دهد، بلکه با بهینه‌سازی مسیرها و کاهش مصرف سوخت، هزینه‌های عملیاتی را نیز به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
فناوری نگهداری پیش‌بینانه مبتنی بر هوش مصنوعی یکی از کلیدی‌ترین نوآوری‌های سال ۲۰۲۵ در صنعت معدنکاری محسوب می‌شود که می‌تواند زمان توقف تجهیزات را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. این سیستم‌ها با تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده از حسگرهای لرزش، دما، فشار و سایر پارامترهای عملکردی، قادر به پیش‌بینی خرابی تجهیزات قبل از وقوع هستند. گزارش McKinsey نشان می‌دهد که این فناوری می‌تواند هزینه‌های تعمیرات را تا ۳۰ درصد کاهش داده و عمر مفید ماشین‌آلات را به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای افزایش دهد. شرکت‌هایی مانند Tata Steel بیش از ۵۵۰ مدل هوش مصنوعی را در عملیات خود پیاده‌سازی کرده‌اند که شامل نظارت بر تجهیزات، تحلیل کیفیت مواد و بهینه‌سازی فرآیندهای تولید می‌شود. الگوریتم‌های یادگیری ماشین قادرند الگوهای پیچیده‌ای را در داده‌های تاریخی شناسایی کنند که توسط تحلیل‌گران انسانی قابل تشخیص نیستند، و این امکان را فراهم می‌آورند تا شرکت‌های معدنی از نگهداری واکنشی به نگهداری پیش‌فعال انتقال یابند.
فناوری دوقلوی دیجیتال (Digital Twin) به یکی از ابزارهای اساسی بهینه‌سازی معادن در سال ۲۰۲۵ تبدیل شده است که بیش از ۶۰ درصد از شرکت‌های معدنی برنامه‌ریزی کرده‌اند آن را در عملیات خود پیاده‌سازی کنند. این سیستم‌ها نسخه مجازی دقیقی از تجهیزات، کارخانه‌های فرآوری یا کل معدن ایجاد می‌کنند که به‌طور مداوم با داده‌های زنده حسگرهای IoT تغذیه می‌شوند و امکان شبیه‌سازی سناریوهای مختلف را قبل از اجرا فراهم می‌آورند. شبکه‌های خصوصی 5G زیرساخت اتصال لازم برای این فناوری‌ها را تأمین می‌کنند، به‌طوری که شرکت Newmont با استفاده از شبکه 5G خصوصی Ericsson موفق به دستیابی به سرعت آپلود ۹۰ مگابیت بر ثانیه در تونل‌های زیرزمینی و ۱۵۰ مگابیت بر ثانیه در مناطق استخراج شده است. این فناوری امکان کنترل دقیق تجهیزات خودران از راه دور، نظارت بر دستگاه‌های پوشیدنی ایمنی و پردازش داده‌های بلادرنگ را فراهم می‌کند. دوقلوهای دیجیتال همراه با محاسبات لبه و شبکه‌های 5G، تصمیم‌گیری آنی و مدیریت ریسک پیش‌فعال را ممکن می‌سازند که پیش‌بینی می‌شود اختلالات زنجیره تأمین معدنی را تا ۳۰ درصد کاهش دهند.
تصویربرداری ابرطیفی (Hyperspectral Imaging) یکی از پیشرفته‌ترین ابزارهای اکتشاف معدنی در ۲۰۲۵ است که می‌تواند بیش از ۲۰۰ امضای طیفی منحصربه‌فرد کانی را شناسایی کند. این فناوری با استفاده از پهپادها و ماهواره‌ها، امکان نقشه‌برداری دقیق از طلا، عناصر خاکی کمیاب و سایر مواد معدنی را از فضا فراهم می‌آورد و پیش‌بینی می‌شود که تا پایان ۲۰۲۵، بیش از ۷۰ درصد پروژه‌های جدید اکتشاف معدنی از این فناوری بهره ببرند. زیست‌معدنکاری (Biomining) نیز به عنوان یکی از نوآوری‌های پایدار، با استفاده از میکروارگانیسم‌ها برای استخراج فلزات از سنگ‌معدن‌های درجه پایین، جایگزینی مناسب برای روش‌های سنتی محسوب می‌شود. بازار زیست‌معدنکاری که در سال ۲۰۲۵ به ۲.۵ میلیارد دلار رسیده، پیش‌بینی می‌شود با نرخ رشد سالانه ۸ درصد تا سال ۲۰۳۳ به ۴.۸ میلیارد دلار برسد. شرکت‌هایی مانند Rio Tinto و Anglo American از این فناوری حمایت می‌کنند زیرا می‌تواند استفاده از مواد شیمیایی مضر را تا ۸۰ درصد کاهش دهد. فناوری بلاکچین نیز برای شفافیت زنجیره تامین و جلوگیری از تجارت کانی‌های درگیری به استاندارد صنعتی تبدیل شده است که هر تراکنش یا جابه‌جایی مواد خام را با اثبات رمزنگاری ثبت می‌کند.
منبع: ایراسین
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: