کارشناسان بر این باورند سنگ آهن که دومین کومودیتی بزرگ بعد از نفت از نظر وزن و همچنین ارزش می باشد می تواند به عنوان یک شاخص اقتصادی در بازارهای جهانی نقشی داشته باشد و جای رقیب خود یعنی مس را بگیرد. چرا که علاقه به سرمایه گذاری در بازار این ماده اولیه فولادسازی در سطح جهان بیشتر شده و از طرفی با چرخه های صنعتی و اقتصادی به ویژه چین که بزرگترین مصرف کننده سنگ آهن نیز می باشد پیوند دارد. برخی معتقدند سنگ آهن در ارتباط نزدیک با چرخه های اقتصادی چین از جمله محرک های اقتصادی و توسعه های زیربنایی آن است و شاید بتواند حتی بهتر از مس به عنوان یک شاخص اقتصادی کلان خود را نشان دهد. سال ۲۰۲۰ اقتصاد چین در سطح دنیا بهترین عملکرد را داشته و شاید موتور حرکت و رشد اقتصادی دنیا باشد و سنگ آهن نیز نماینده این رشد بوده است. در حال حاضر قیمت سنگ آهن به بالاترین سطح ۷ سال اخیر رسیده که به دلیل محدودیت عرضه و رشد تولید فولاد خام چین بوده است و همچنین در سطح جهان نیز بسته های محرک اقتصادی دولت ها برای بهبود اقتصادی بر پایه توسعه زیرساخت ها جهت نجات از رکود دوره پاندمی کرونا بوده است. امسال سنگ آهن ۵۶ درصد رشد قیمت داشته در حالی که مس ۲۴ درصد رشد قیمت داشته و برخی معتقدند امسال سنگ آهن بین کومودیتی ها بهترین عملکرد را داشته است.

به گزارش معدن مدیا ، نرخ نوسان سالانه سنگ آهن سال گذشته میلادی ۳۵ درصد بود و حال امسال به ۳۰ درصد رسیده است. سنگ آهن پیوند حدود ۸۰ درصدی با قیمت میلگرد و طلا دارد و همچنین ارتباط نزدیک به ۹۰ درصدی با شاخص A50 بازار سهام چین داراست. از آنجایی که امسال عملکرد بازار سنگ آهن با توسعه های اقتصادی و عملکرد سایر کومودیتی ها بیشتر هم تراز بوده شاید بتواند یک شاخص اقتصاد کلان گردد. عملکرد تماشایی سنگ آهن به عنوان یک دارایی در بازار سرمایه در سال جاری ، همراه با افزایش نفوذ مالی آن ، باعث شده است که به آن در کنار طلا به عنوان یک مکان امن و شاخصی با ریسک ثابت نگاه شود، و می تواند بخشی ازشاخص گسترده تری از کومودیتی ها باشد.

فقط در طی ۱۰ سال ، بازار سنگ آهن از بازاری مبهم با قراردادهای سالانه به یک کالای مالی جهانی تبدیل شده است که به طور مرتب صفحه اول مطبوعات مالی را در دست دارد. مس به طور سنتی به عنوان فشارسنج سلامت اقتصادی جهان نقش داشته زیرا در توسعه و پیشرفت غرب بسیار مورد استفاده قرار گرفته است ، در حالی که توسعه چین بیشتر با استفاده از میلگرد و سایر محصولات فولادی و مبتنی بر زیرساخت ها بوده است ، از این رو پیوندهای قوی آن با سنگ آهن مطرح است.

سالانه نزدیک به ۱٫۵ میلیارد تن سنگ آهن در بازارهای جهانی مبادله می شود که در مجموع ارزشی معادل ۳۰۰ میلیارد دلار داراست ولی با این حال چنین بازار فیزیکی بزرگی هنوز در مراحل اولیه بلوغ به سر می برد. قیمت گذاری نقدی تنها ده سال است که وارد این بازار شده در حالی که چهل سال روش قیمت گذاری با مذاکرات قراردادهای سالانه یا مشارکت شرکت های معدنی بزرگ با کارخانه های فولادسازی بزرگ بوده است. با افزایش حضور بازیگران مالی در بازار سنگ آهن حال حجم قراردادهای مشتقه از معاملات بازار فیزیکی پیشی گرفته و امسال در بورس سنگاپور تنها حدود ۲٫۲ میلیارد تن قرارداد مشتقه سنگ آهن معامله خواهد شد آن هم تنها ده سال پس از راه اندازی و با چشم انداز رشد بیشتر در آینده. از طرفی سهم فولادسازان در بازار هدجینگ سنگ آهن تنها ۱۰ درصد آن را در بر دارد. با این حال تعداد فولادسازانی که به دنبال هدجینگ سنگ آهن هستند در اروپا به ویژه در آلمان رو به رشد است. البته تحلیلگران معتقدند که گرچه فولادسازان و شرکت های معدنی در واقع هدجینگ سنگ آهن را انجام نمی دهند ولی در حال رصد دقیق بازارهای فیوچرز سنگ آهن هستند تا در تصمیمگیری های آنها کمک کننده و راهنما باشد.

با این حال سنگ آهن بازاریست که خیلی به عرضه و تقاضای فیزیکی وابسته است و قیمت آن در واقع توسط شاخص های اقتصاد کلان چین و این که فولادسازان چینی تا چه میزان در فروش محصولات خود موفق بوده اند تعیین می گردد. واکنش اخیر بازار به خبر کاهش هدف تولید شرکت واله برای سال جاری که ۵ درصد از برآورد قبلی کمتر شده و تخمین تولید سال آینده آن نیز ۲۵ میلیون تن کمتر از برآورد قبلی بوده نشان می دهد حساسیت نیروی عرضه و تقاضا چقدر بالاست. تحلیلگران برآورد کرده اند قیمت سنگ آهن سال آینده به طور میانگین ۱۱۰ دلار هر تن باشد که ۵ دلار از پیش بینی قبلی بالاتر رفته است. البته برای ژانویه و فوریه ۲۰۲۱ نیز هنوز برآورد قیمت ۱۵۰ دلاری نیز مطرح است که به دلیل فاکتورهای فصلی است. برخی معتقدند حداقل ۶ ماه دیگر بازار سنگ آهن پر جنب و جوش و داغ می ماند. عرضه سنگ آهن استرالیا در نوامبر ۶ درصد افت سالانه داشته در حالی که موجودی سنگ آهن بنادر چین دو هفته متوالی نزولی بود.

تقاضای فولاد چین عامل اصلی گرداننده قیمت سنگ آهن است. بهبود اقتصادی چشمگیر چین پس از پاندمی ویروس کرونا بدین معناست که ۷۶ درصد عرضه جهانی سنگ آهن در نه ماه نخست سال وارد چین شده در حالی که نرخ همیشگی آن ۷۰ درصد بوده است. با این حال این اتفاق نظر وجود دارد که قیمت سنگ آهن سال آینده کاهش می یابد. رشد قیمت اخیر سنگ آهن به اوج چند سال اخیر حاکی از آن است که برای ۱۲ ماه آینده باید احتمالا منتظر روند نزولی باشیم. بالاخره اوج گیری تقاضای چین باید سال آینده در نقطه ای ضعیف شود به ویژه که سیاست مالی چین احتمالا از بخش های وابسته به کومودیتی ها فاصله می گیرد.

منبع: platts

ترجمه: م. تابان شمال