* حسن صحرایی پاریزی / مدیر امور تحقیق و توسعه شرکت ملی صنایع مس ایران
امور تحقیق و توسعه (Research and Development) همواره رکن اصلی فعالیتهای تحقیقاتی و پژوهشی شرکت ملی صنایع مس ایران بوده است. این امور ازجمله تشکیلات علمی پژوهشی و تحقیقاتی است که با پیبردن به اهمیت موضوع برای حفظ و ارتقای جایگاه خود در بازارهای جهانی در سال ۱۳۶۴ تاسیس شد. هدف اصلی این امور، انجام پژوهشهای بنیادی، کاربردی و توسعهای به منظور ارتقا سطح کمی و کیفی محصولات، ایجاد، انتقال و به روزآوری دانش فنی، استقرار تکنولوژیهای جدید، بهینه سازی عوامل مؤثر در تولید، رفع موانع و مشکلات خط تولید و ایجاد فرهنگ تحقیق و توسعه است. امور تحقیق و توسعه مجتمع مس سرچشمه یک مجموعه تحقیقاتی است که با داشتن تاریخچهای به قدمت صنعت مس در ایران و برخورداری از آزمایشگاههای تخصصی و کارخانه نیمه صنعتی پرعیارکنی، با حمایت مدیران ارشد شرکت ملی صنایع مس ایران و همدلی و همراهی بخشهای مختلف این مجموعه متناسب با فرآیند تولید شرکت، در حوزههای معدن، فرآوری مواد، پیرومتالورژی، هیدرومتالورژی، آب و محیط زیست، فنی و مهندسی به تحقیق و پژوهش میپردازد.
اهداف کلان این امور مبتنی بر استراتژیهای اصلی شرکت ملی صنایع مس ایران (تولید و افزایش ظرفیت، متناسب با پتانسیلها و طرحهای معدنی بهینه – منطقی و رقابتی کردن قیمت تمام شده و بهینه سازی فرایندهای کاری-ارتقاء استانداردها، کاهش سطح آلایندگی و بهبود شرایط ایمنی و محیطی کارکنان- ارتقای بهرهوری نیروی انسانی وتحول فرهنگی، اخلاقی واجتماعی) به شرح زیر است:
* انجام پروژههای پژوهشی با رویکرد مطالعه، پی جویی و تکمیل اطلاعات اندیسهای معدنی مس
* انجام پژوهشهای کاربردی با هدف دستیابی به فناوریهای جدید تولید مس
* انجام پروژههای پژوهشی که افزایش سطح تناژ تولید را هدفگیری کرده اند.
* انجام پروژههای پژوهشی با رویکرد مطالعات فرآیند تولید
* انجام پروژههای پژوهشی با هدف رفع تنگناها و موانع در جهت افزایش تولید
* انجام پروژههای پژوهشی با رویکرد حفظ و نگهداری محیط زیست ( بهرغم افزایش ظرفیت تولید)
* انجام پروژههای پژوهشی با رویکرد مصرف بهینه انرژی
* انجام پژوهشهای کاربردی با هدف انتقال فناوریهای نوین
* انجام پژوهشهای کاربردی با هدف بهسازی فرآیندها و تکنولوژی خطوط تولید
* انجام پروژههای مرتبط با آب و سایر منابع طبیعی (مصرف بهینه منابع از جمله آب).
* انجام پروژههایی در جهت بومیسازی فرآیندها و روش انجام کار
* انجام پروژههای پژوهشی در راستای افزایش رضایت مشتریان و کارکنان
از اوایل دهه هفتاد بهدلیل گسترده شدن فعالیتهای پژوهشی، این امور همکاری چشمگیری را با دیگر مراکز تحقیقاتی (داخل و خارج ایران) و دانشگاهها به صورت استفاده از خدمات مشاورهای، انجام پروژههایی در قالب قرارداد و پایان نامههای کارشناسی ارشد و دکترا شروع کرده است و تاکنون با ثبت ۲۱ پتنت و اختراع به شرح زیر و همچنین عواید مالی حاصل از اجرای پروژهها در صنعت مس، دستاوردهای قابل توجهی داشته است.
عناوین اختراعات ثبت شده امورتحقیق وتوسعه شرکت ملی صنایع مس ایران:
* فرایند تعیین کروم شش ظرفیتی در آجرهای نسوز برای کمک به جلوگیری از آلودگی محیط زیست
* بیوفلوتاسیون کانسنگ سولفیدی برای استخراج فلزات
* سنتز و تولید استخراج کننده مس در فرایند استخراج با حلال
* بازیابی مس از غبار کورهها با روش لیچینگ تحت فشار
* تعیین مکانیزم گاز خوردگی نسوز کورهها
* طراحی و ساخت سلول فلوتاسیون ستونی سهمحصوله جهت افزایش عیار کنسانتره.
* حذف منگنز از الکترولیت در فرآیند الکترووینینگ
* ساخت آسیای نیمهخود شکن آزمایشگاهی.
*سنتز نانو ذرات نقره از لجن آندی به روش فتوسنتز بیولوژیک
* ابداع روش کاهش رسوبگذاری در لولهها با حذف ذرات معلق
* دستگاه استخراج پیوسته فلزات از پسابهای صنعتی با حلال آلی نشانده شده برروی سطح حبابهای هوا
* دستگاه تیکنر خمیری با قابلیت بررسی تاثیر خواص فیزیکی مواد معدنی در رفتار ته نشینی آنها
* ساخت و اجرای پوشش شناور یونوبتن و پورتالات در کاهش تبخیر از منابع آبی
* فرآیند کاهش مصرف گاز طبیعی در مرحله احیا کوره آند
* فرایند تولید نانوپار تیکلهای طلا به روش میکروبی توسط ۷ نوع اکتینومیست خاکزی بومیمعدن مس سرچشمه (اکتینومیستهای BH۲،BH۴، BH۶، BH۸، BH۱۱، BH۱۲ و BH۱۴)
همچنین این امور در سال جاری ۹ مورد اختراع در دست ثبت دارد.
مهمترین افتخارات امور تحقیق و توسعه:
* واحد تحقیق و توسعه نمونه وزارت صنایع و معادن در سال ۱۳۷۹
* کسب عنوان واحد برگزیده پژوهش در محور بهترین همکاری با دانشگاهها در بین تمام شرکتهای تابعه ایمیدرو در سالهای ۱۳۸۲ و ۱۳۸۹
* کسب عنوان پژوهش برتر در بین تمام شرکتهای تابعه ایمیدرو در سال ۱۳۸۳
* انتخاب پژوهشگر برتر سازمان در بین تمام شرکتهای تابعه ایمیدرو از تحقیق و توسعه شرکت ملی صنایع مس ایران در سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵
* کسب عنوان واحد برگزیده در محور نوآوری و جذب تکنولوژی در بین تمام شرکتهای تابعه ایمیدرو در سال۱۳۸۵
* کسب عنوان واحد برگزیده پژوهش در محور بیشترین فعالیت در زمینه حفظ محیط زیست در بین تمام شرکتهای تابعه ایمیدرو در سالهای ۱۳۸۶ و ۱۳۹۰
* عنوان واحد برگزیده پژوهشی در محور بهکارگیری نتایج پروژههای پژوهشی در بین تمام شرکتهای تابعه ایمیدرو در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸
* کسب عنوان واحد برگزیده پژوهش در محور بیشترین همکاری با بخش خصوص در بین تمام شرکتهای تابعه ایمیدرو در سال ۱۳۹۱
* دریافت لوح سپاس و تندیس زرین از جشنواره انتخاب مدیران برتر تحقیق و توسعه کشور در سال ۱۳۹۲
* دریافت لوح تقدیر از جشنواره بهرهوری ایمیدرو در سال ۱۳۹۸
* و در نهایت چاپ مقالات پژوهشی در مجموعه مقالات معتبر بینالمللی copperوISI