در سالهای اخیر علاوه بر توسعه صنایع جوار معدنی که باعث کاهش خامفروشی ذخیره معادن شهرستان بافق شده، جریان توسعه منطقه در زمینههای مختلف نیز با اهتمام مسئولان، شتاب قابل توجهی یافته است.
به گزارش معدن مدیا به نقل از ایرنا ، پس از تکمیل فعالیت اکتشاف در سال ۴۹ و هنگامی که اوایل دهه ۵۰ خورشیدی کار استخراج سنگآهن در معدن چغارت بافق با ذخیره ۱.۴ میلیارد تن آغاز شد، کمتر کسی به فکر توسعه منطقه و فراهم کردن زمینه ارزش افزوده برای مواد معدنی و پیشگیری از خامفروشی سنگآهن بود.اما اجرای طرحهای جوار معدنی در سالهای اخیر باعث جلوگیری از خامفروشی موادی مانند سنگآهن، سرب و روی و رونق اقتصادی و ارزش افزوده فراوان در شهرستان شد.
تولید سالانه سنگآهن در بافق بین ۳.۲ تا چهار میلیون تن بود که از طریق خطوط ریلی و حمل و نقل جادهای به کارخانه فولاد خوزستان و ذوب آهن مبارکه اصفهان و بعضا به خارج از کشور صادر میشد، از رهگذر فروش مواد اولیهای مانند سنگآهن ۲ درصد آن به عمران و آبادانی بافق اختصاص مییافت و تعدادی از جوانان این شهرستان نیز در معدن مشغول به کار شده بودند.
مردم به همین اشتغال و ۲ درصد اکتفا میکردند، غافل از اینکه کوه چند ۱۰ متری معدن سنگآهن چغارت رفته رفته به گودالی عمیق تبدیل میشود و بهرهبرداری بدون ارزش افزوده برای ساکنان منطقه جز آلایندگی و بیماریهای تنفس و بعضا سرطان عاید دیگری ندارد.
کم کم این دغدغه ایجاد شد که اگر روزگاری ذخیره این معدن تمام شود، تکلیف شهرستان بافق و مردم منطقه چه خواهد شد؟ اگرچه مسئولان معادن با شروع به کار معدن چغارت به فکر اکتشاف معادن جدید سنگآهن در منطقه بودند و موفق شدند ۳۸ آنومالی معدنی را در حوزه شهرستان بافق، اردکان و بهاباد در استان یزد و زرند کرمان کشف کنند که هماینک بهرهبرداری از ۹۰ درصد آنها آغاز شده، ولی همواره فقدان زنجیره تولید فولاد در این شهرستان احساس میشد.
زنگ خطر اتمام ذخیره معادن و تعطیلی فعالیتهای وابسته به آن همواره در گوش بهرهبرداران و شاغلان این حوزه طنینانداز بود تا اینکه با پیگیریهای مسئولان عاقبت با ساخت کارخانه فولاد ۸۰۰ هزار تنی بافق با عنوان فولاد بافق کسری موافقت و قرارداد ایجاد آن در سال ۹۴ با مشارکت ایران و چین بسته شد.
تذکر نماینده مجلس به وزیر تعاون
نماینده شهرستانهای ابرکوه، بافق، بهاباد، خاتم و مهریز و مروست در تذکری در جلسه علنی یک ماه قبل مجلس خطاب به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: مردم بافق از مجموعه این وزارتخانه در این شهر گلایهمند هستند.
به گفته صباغیان در مجموعه سنگآهن مرکزی بافق، هفت هزار نفر مشغول به کار هستند که اگر خانواده چهار نفره داشته باشند، یعنی ۲۸ هزار نفر از این محل ارتزاق میکنند که حدود نیمی از جمعیت شهرستان است.
وی تاکید کرد: اجازه ندهید سنگآهن مرکزی بافق وارد بورس شود و در این اوضاع احوال کرونایی و اقتصادی، مردم ناراضی بمانند.
نماینده شهرستانهای ابرکوه، بافق، بهاباد، خاتم و مهریز و مروست معتقد است: سوءمدیریت و تصمیمگیری در خصوصیسازی سال ۷۹، ۹۰ و ۹۳، شهر بافق را دچار بحران کرد و استخراج سنگآهن به مدت ۵۳ روز تعطیل بود و امروز که شهر آرام است دوباره می خواهند سنگآهن را به بورس ببرند، بدون اینکه به مسئولیتهای اجتماعی آن و دستور معاون اول توجه کنند.
صباغیان در پایان با اشاره به مصوبه شورای تامین شهرستان برای مخالفت با این اقدام، تصریح کرد: شهر آرام ما را به هم نریزید، مردم مشکل دارند و کشاورزی به خاطر انفجارات از بین رفته است و مردم با بیماریهای مختلف دست به گریبان هستند.
ساخت کارخانه فولاد در بافق
مدیر سابق پروژه فولاد بافق کسری بیان کرد: با عقد قرارداد کنسرسیوم، ساخت کارخانه فولاد با ظرفیت سالانه ۸۰۰ هزار تن فولاد خام با مشارکت چینیها در این شهرستان معدن خیز آغاز شد.
مظفری، قرارداد اولیه را چهارصد و چهار میلیون یورو اعلام و با بیان اینکه خوراک این کارخانه، کنسانتره سنگآهن و تبدیل آن به آگلومراسیون و گندله است، افزود: کارخانه فولاد سالانه قابلیت تولید ۸۰۰ هزار تن محصول را دارد و اجرای آن موجب ایجاد تحول اقتصادی در کشور و توسعه و رونق شهرستان بافق و همچنین جلوگیری از خامفروشی سنگآهن و ارزش افزوده قابل توجه است.
وی از پیشرفت ۱۲ درصدی پروژه فولاد بافق کسری خبر داد و خاطرنشان کرد: با بهرهبرداری از این کارخانه، زمینه اشتغال بیش از یک هزار و ۸۰۰ نفر به طور مستقیم و ۶ هزار نفر به صورت غیرمستقیم فراهم میشود.
حمایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از فعالیت بخش خصوصی در حوزه فولاد
در دهه ۹۰ کارخانه نیمه کاره فولاد بافق نیز که سالها بلاتکلیف مانده بود با حمایت مسئولان مربوطه به بخش خصوصی واگذار شد که مدیر عامل این شرکت اعلام کرد: برای خرید تجهیزات این کارخانه افزون بر ۹ میلیون یورو و دو میلیارد تومان پرداخت کرده است.
ابویی از اعلام رقم تولید سالانه این شرکت خودداری کرد و افزود: هماکنون، بخش تولید میلگرد این کارخانه فعال است و محصولات تولیدی به بازار داخلی و بعضا کشور عراق صادر میشود.
مجتمع فولاد بافق در جمع تولیدکنندگان معدود گردهای صنعتی CK۴۵
مدیر بهرهبرداری مجتمع معدنی و صنعت آهن و فولاد بافق از گام رو به جلوی این شرکت در صنعت فولاد خبر داد و گفت: توانستیم در سال جهش تولید با احساس مسئولیت در راستای تحقق نیاز کشور، طیف گستردهای از گردهای صنعتی CK۴۵ را تولید کنیم.
عظمتی با بیان اینکه صنایع مصرف کننده این فولاد، به ویژه صنعت پیچ و مهره کشور از کمبود مواد اولیه رنج میبرند، اظهار کرد: افزایش تولید فولاد صنعتی CK۴۵ بر اساس استانداردهای بینالمللی در این مجتمع، نیاز بسیاری از کارخانجات را به این محصول تامین میکند.
وی افزود: گرد CK۴۵ یکی از پرمصرفترین انواع فولادهای صنعتی با قابلیت ماشینکاری و مقاومت کششی بالا است.
مدیر بهرهبرداری مجتمع معدنی و صنعت آهن و فولاد بافق به تولید گردهای صنعتی CK۴۵ در تعداد محدودی از کارخانجات فولاد کشور اشاره کرد و گفت: این محصول در ساخت قطعات اتومبیل، موتورها، پیچ و مهره، ابزارهای صنایع کشاورزی، شافت ها، ابزارهای دستی، چرخدندههای کوچک و… کاربرد گستردهای دارد.
این مجتمع در حال حاضر افزون بر تولید گرد آلیاژ صنعتی، محصولات ساختمانی خود را در گریدهای A۳ و A۴ از سایز هشت تا ۴۰ ضمن تامین بازار داخل، به کشورهای همسایه هم صادر میکند.
ساخت کارخانه آگلومراسیون در بافق
کارخانه فولاد برای تولید محصولات خود به مواد اولیه نیاز دارد که از کنسانتره سنگآهن استحصال میشود، فرایند پیش پخت و کلوخهسازی سنگآهن قبل از شارژ به کوره بلند در کارخانههای فولادسازی «آگلومراسیون» نامیده میشود که به روش احیا مستقیم به ویژه در کورههای بلند در تولید آهن کاربرد دارد.
ساخت کارخانه آگلومراسیون با عقد قرارداد کنسرسیوم داخلی و چینی با ۲۹ میلیون دلار سرمایهگذاری ارزی و ۲۱۰ میلیارد ریال هزینه ریالی و تولید سالانه بیش از ۸۰۰ هزار تن اجرا شد.
جانشین مجری طرح آگلومراسیون بافق اظهار کرد: خوراک آگلومراسیون سنگآهن خرد دانه، با عیار ۶۰ درصد است، که پس از ورود به سیستم کار خردایش آن انجام میشود. در این فرایند، سنگآهن پس از استخراج از معدن ابتدا خردایش، دانهبندی و سپس تبدیل به آگلومراسیون شده و آماده حمل به کوره بلند اصفهان و نهایتا تبدیل به فولاد میشود.
مظفری از اشتغال ۴۰۰ نفر در کارخانه آگلومراسیون خبرداد و با بیان اینکه کوره بلند برای ذوب آهن در جواره طرح آگلومراسیون بافق ساخته میشود، تصریح کرد: با ساخت و راه اندازی کوره بلند، علاوه بر تولید فولاد در این شهرستان، زمینه اشتغال ۳۰۰ نفر دیگر نیز فراهم میشود.
ساخت و افتتاح کارخانه گندله
گندله، گلولههای تولید شده از نرمه سنگ آهن و سایر مواد افزودنی است که نخست خام و سپس پخته شده و سخت میشود؛ و برای احیا به روش سنتی تولید آهن در کوره بلند یا روشهای متعدد احیای مستقیم به کار میرود.
مدیرعامل شرکت سنگ آهن مرکزی ایران بافق نیز گفت: عملیات اجرایی این کارخانه از سال ۹۴ در قالب کنسرسیومی با شرکتهای چینی، ژاپنی و ایرانی در سایت معدن سنگ آهن چغارت بافق آغاز و پس از گذشت پنج سال در روزهای پایانی سال گذشته در ارتباط ویدیو کنفرانس با حضور رئیس جمهوری به بهرهبرداری رسید.
فلاح مبارکه افزود: برای ساخت و تجهیز این کارخانه، یک میلیارد و ۸۵۵ میلیون یوان هزینه شده است.
وی، خوراک این واحد صنعتی را کنسانتره سنگ آهن اعلام کرد و افزود: استخراج سنگآهن از معادن منطقه پس از پرعیارسازی (بالای ۶۰ درصد) در یک فرایند با تجهیزات پیشرفته معدنی، به کنسانتره تبدیل میشود که در برنامههای کوتا و بلندمدت، کنسانتره حاصل از معادن سنگآهن منطقه مانند معدن دی ۱۹، آنومالی شمالی و چاهگز تامین میشود که نقش مهمی در ارزش افزوده سنگآهن و جلوگیری از خام فروشی آن دارد.
مدیرعامل شرکت سنگآهن مرکزی ایران بافق، راهاندازی کارخانه گندلهسازی را یکی دیگر از حلقههای تولید فولاد در شرکت سنگآهن مرکزی بافق دانست و بیان کرد: جلوگیری از خامفروشی، ایجاد ارزش افزوده بیشتر و تنوع بخشیدن به محصولات سنگآهن از عمدهترین مزایای این طرح صنعتی است و در این طرح برای ۷۸۸ نفر شغل ایجاد شده است.
به گفته وی، کارخانه گندله بافق دومین کارخانه پنج میلیون تنی کشور است که توسط سه شرکت ایرانی و چینی در این شهرستان ساخته شد و خوراک واحدهای فولادسازی به روش مستقیم را تامین میکند.
ساخت کارخانه دو میلیون تنی کنسانتره آهن در بافق
از آنجایی که خوراک گندلهسازی، کنسانتره آهن است و قبلا نیز چنین کارخانهای با ظرفیت سه میلیون تن در بافق فعال بوده، برای جبران کسری کنسانتره، کارخانه دیگری با ظرفیت تولید سالانه دو میلیون تن در سال ۹۹ در سایت معدن سنگآهن بافق آغاز شد.
به گفته مدیر عامل شرکت سنگآهن مرکزی ایران، ساخت این کارخانه به مدت ۳۰ ماه و با سرمایهگذاری ۸۹ میلیون یورویی در جوار شرکت سنگآهن بافق احداث میشود و کنسانتره آهن را با خلوص ۶۷.۵ درصد تولید میکند.
بهرهبرداری از کارخانه کنسانتره سرب و روی بافق در سال ۹۹
کارخانه تولید کنسانتره سرب و روی معدن تاشکوییه با ۹۵۰ میلیارد ریال سرمایهگذاری از سوی بخش خصوصی با حمایت دولت وقت به بهرهبرداری رسید.
مدیرعامل این واحد معدنی، ذخیره کنونی سرب و روی معدن تاشکوییه را ۱۶۰ هزار تن اعلام کرد و یادآور شد: سالانه ۱۷ هزار تن کنسانتره سرب و پنج هزار تن کنسانتره روی در این واحد معدنی تولید میشود و با راهاندازی این واحد زمینه اشتغال ۲۵۰ نفر به صورت مستقیم فراهم شده است.
نجمنیا با تشریح ضرورت ایجاد این طرح جوار معدنی اظهار کرد: شروع به کار این کارخانه باعث فعالیت و اقتصادی شدن معادن کوچک سرب و روی در شهرها و مناطق همجوار و نیز ایجاد اشتغال و ارزش افزوده در منطقه شده است.
به گفته وی، دو محصول تولیدی این معدن پس از مراحل تغلیظ برای تولید شمش به کارخانه سرب و روی بافق واقع در کیلومتر ۷۰ جاده بافق- یزد ارسال میشود.
معدن سرب و روی تاشکوییه ۵۰ سال بدون بهرهبرداری بود که سال ۹۷ توسط بخش خصوصی و حمایت دولت دوازدهم راهاندازی شد و هماکنون حدود ۱۵۰ نفر در این مجموعه به کار اشتغال دارند که ۲۵۰ نفر نیز در کارخانه کنسانتره به این افراد اضافه شد.
معدن سرب و روی تاشکوییه در فاصله ۱۰۵ کیلومتری بافق و ۲۱۵ کیلومتری مرکز استان یزد واقع است.
بیش از هفت هزار نفر در شرکت سنگآهن مرکزی ایران – بافق به کار اشتغال دارند که با احتساب خانواده آنها و بازنشستگان افزون بر ۷۵ درصد جمعیت شهرستان بافق به نوعی به این مجموعه معدنی وابسته هستند.
مرکز شهرستان ۵۲ نفری بافق در فاصله ۱۱۰ کیلومتری جنوب شرق شهر یزد قرار دارد.