بازار فولاد ایران در روزهای اخیر متاثر از سیگنال های کنترلی در بازار جهانی فولاد قرار گرفته است. از سویی سیاست کاهش تولید چین بازارهای فولادی را با رکود همراه کرده است.
به گزارش معدن مدیا به نقل از آرتان پرس ، از سویی دیگر بازار ایران فعلا به ثبات قیمت نرسیده است. هر گونه کاهش قیمت احساسی در بازار شرایط را به نفع سفته بازان تغییر خواهد داد. به نظر می رسد تقاضای کاذب فولاد در بازار داخلی تا حدی به وجود آمده است.
تاثیرپذیری بازار فولاد داخلی از سیگنال های بین المللی
وضعیت بازار فولاد ایران به دلیل نزدیک شدن نرخ های صادراتی ایران به بازارهای جهانی به شدت متاثر از سیگنال های بازار جهانی است. با توجه به شرایط بازارهای جهانی و ادامه دار بودن سیاست های کاهش تولید فولاد چین به نظر می رسد شیب کاهش قیمت سنگ جهان همچنان ادامه داشته باشد. از کاهش قیمت سنگ آهن به بازار داخلی برسد به احتمال زیاد قیمت شمش فولادی را تحت الشعاع قرار خواهد داد. در صورتی که این سناریو به واقعیت تبدیل شود شاهد تقاضای کاذب فولاددر بازار داخلی خواهیم بود. چرا که افت قیمت سنگ آهن با عدم همراهی نرخ دلار فقط نشان می دهد که این کاهش نرخ مقطعی است.
تقاضای کاذب فولاد متاثر از رکود بازارهای جهانی
بلاخره بازار فولاد ایران از بازار جهانی جدا نیست. فاکتورهای متعددی در پیشبرد این مسیر دست دارند. تقاضای کاذب فولاد می تواند تنها با شروع یک تکانه افزایشی رخ دهد اما ادامه روند کاهشی قیمت در بازارهای خارجی این برآورد را میدهد که هنوز برای ورود تقاضا ممکن است زود باشد. این موضوع بازار سنگ آهن را حمایت خواهد کرد. از طرفی شرایط بازار سنگ آهن این روزها بیشتر به سمت و سوی کاهش قیمت است چرا که از یک سو سیاست کاهش تولید فولاد چین ادامه دارد و هر روز اتفاقا سخت گیرانه تر در استان های فولادساز این کشور پیش می رود. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که زمزمه های کاهش تولید فولاد به جز چین از انگلیس و برخی دیگر از کشورهای اروپایی صاحب صنعت فولاد به گوش می رسد چرا که رشد هزینه های انرژی؛ سود معقول آنها را هم تحت شعاع قرار داده است.
نقش چین در ایجاد مقاومت تقاضای فولاد
یک عامل مهم و کلیدی که روند تقاضا را می تواند رشد دهد و بازار را از سیاستی که چین و دیگر کشورها برای آن تمهید کرده خارج کند موضوع عادی شدن روند کرونا در بسیاری از کشورهاست. کمرنگ تر شدن پاندمی کرونا در برخی از نقاط دنیا؛ تقاضای خودروسازی ها و پروژه های عمرانی را به این بازار سرازیر کرده اما همچنان فعالان بازار زور کاهش تولید چین را بیشتر تلقی می کنند. اگر این مسیر ادامه دار سپری شود شاید بازار از کنترل دستوری چین خارح شود. هر چه باشد ارزان شدن بی منطق قیمت فولاد در ایران و تقاضای کاذب فولاددر نهایت به ضرر خریدار واقعی و نجیره تامین فولاد خواهد بود.
تقاضای کاذب فولادبه بهانه برهم خوردن نظم بازارها
بازار فولاد از بعد کلان نیز نظم و قاعده مشخصی ندارد. این وضعیت شرایط را برای تقاضای کاذب فولاد در ایران و جهان رشد خواهد داد. از یکطرف بازار رکودی و ضعیف ترکیه و دریای سیاه را می‌شنویم. از یک طرف مشکلات تامین برق و محدودیت های تولید فولاد و بطور کلی اتفاقات اخیر در بازار چین به گوش می‌رسد .همانطور که می‌دانیم، به دلیل تحریم های ناجوانمردانه ای که از سمت امریکا متوجه ما شده است؛ سالهاست که نیاز مبرمی به صادرات غیر نفتی داریم.
سالهاست که در تلاشیم تا از اقتصاد نفتی رهایی پیدا کرده و این موضوع با تمرکز بر حوزه صادرات غیر نفتی همانند فولاد و پتروشیمی تا حدودی محقق گردیده است. ما در سالهای اخیر در زمینه تولید فولاد رشد قابل توجهی داشته‌ایم؛ به دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد در دنیا تبدیل شده‌ایم. اما بعضی بی تدبیری ها در سال اخیر شرایط را برای نظم بازار داخلی و تداوم صادرات با مشکل رو به رو کرده است.
راه حل پبشروی ایران برای کنترل قیمت فولاد داخلی
ایران برای اینکه بتواند تقاضای کاذب فولادرا مدیریت کند باید به وضعیت واردات و صادرات و فروش داخلی خود کنترل کامل داشته باشد. اینکه چه مقدار از این فولاد تولیدی میتواند سهم بازار داخلی باشد؛ اینکه با چه قیمتی در بازار داخلی فروخته شود؛ اینها مسائلی است که کنترل آن تماما در اختیار دولت و تنظیم بازار داخلی قرار دارد . بعضا بهانه هایی از همین مبادی به دلالال داده شده و تمام توان بازار از آن تخلیه شده است.
نقش دولت در نظم دهی به معاملات بازار فولاد ایران
دولت نقش مهمی در کنترل و جهت دهی به بازار فولاد داشته است. توجه به این نکته مهم است که بدانیم در بازار داخلی فولاد کشور، به دلیل مازاد قابل توجه تولید نسبت به مصرف؛ آنچه که تعیین کننده قیمت فولاد در بازار داخلی است؛ اقداماتی است که دولت با سیاست گذاری های میان مدت خود در خصوص برقراری تعادل بین حجم عرضه فولاد در بازار داخلی و صادراتی برقرار می کند. سیاست دولت همیشه در تلاش برای برقراری نوعی تعادل در بازار فولاد کشور در جهت اولویت اول یعنی حفظ بازارهای صادراتی و در مرحله بعد تامین بازار داخلی بوده است .تنظیم قیمت در بازار داخلی فولاد کشور نیز همیشه بزرگ‌ترین چالش دولت بوده است.
به طور کلی، بیان قول ها وعده هایی از سوی مسئولین و دولتمردان برای قیمت فولاد در روزهای آتی، باعث یک سردرگمی و دو دلی در میان فعالان بازار میشود که باعث میشود نتوانیم به درستی تصمیم بگیریم که آیا تقاضا دیده شده با رسیدن به کف منطقی قیمت ها در هفته گذشته کاذب است یا واقعی؟
اینکه فولاد تولیدی ما با چه قیمتی و با چه حجمی در بازار داخلی تنظیم و تزریق گردد؛ موضوعی است که علاوه بر اثر گذاری پارامترهای دلاری و نرخ های جهانی، به مدیران کشور و مدیران صنایع فولادی بزرگ خصولتی و تصمیمات مهم آنها در حفظ تعادل بازار داخلی و صادراتی مربوط می شود. به همین دلیل در ماه های گذشته شاهد تغییر رویه بازار بوده ایم.
دلاریزه شدن نرخ فولاد در بازار داخلی
تجربه نشان داده هرگاه که نیاز دولت به ارز تشدید شده، نیاز به ارز حاصل از صادرات هم تشدید گردیده و لذا تمرکز بر صادرات فولاد واقع می‌گردد و در نتیجه غفلت از تامین بازار داخلی، نوعی کمبود و قحطی به وجود آمده . از طرفی به دلیل تشدید نیاز به ارز در همین برهه زمانی، تلاطمات نرخ ارز یا به اصطلاح افزایش نرخ ارز و تشدید التهابات ارزی، موجب ترس از جاماندگی و تشدید تقاضای کاذب فولاد در بازار داخلی میشود . به نوعی می توان گفت که تقاضای کاذب فولادبه شدت وابسته به جریان دلاری در ایران است.
چرخه معیوب قیمتگذاری دستوری در نظام مدیریت فولاد
چرخه یا معادله چند مجهولی زیر بارها تکرار شده است . در گام اول تشدیدالتهابات ارزی و کمبود و نیاز به ارز حاصل از صادرات احساس شده است. در فاز بعدی تشدید تمرکز بر صادرات فولاد برای ارز حاصل از صادرات و کمبود عرضه فولاد در بازار داخلی رخ داده است. مرحله سوم کمبود عرضه داخلی فولاد و افزایش نرخ ارز که منجر به تشدید تقاضای کاذب فولاد در بازار داخلی به جهت ترس از جاماندگی از تورم میشود. در مرحله بعدی در بازار قحطی مصنوعی پدید آمده و افزایش نرخ ارز؛ نرخ فولاد دچار افزایش افسارگسیخته می‌گردد. و نهایتا دولت در این شرایط مستاصل می‌ماند. چراکه تعهدات به وجود آمده صادراتی ۲ یا سه ماهه فولادسازان را نمیتواند کنسل کند. این چرخه معیوب سال هاست که در بازار داخلی فولاد ایران در حال تکرار شدن است.
سیاستگذاری های اشتباه و تقاضای کاذب فولاد
سیاست گذاری های دولت در تنظیم حجم صادرات و سهمیه های داخلی می‌بایست حداقل در فواصل سه ماهه باشد. ضروری است که دولت از برنامه ریزی خلق الساعه پرهیز نموده تا به اعتماد خریداران بازارها در هر دو سو؛ یعنی چه داخلی چه صادراتی؛ تامین شده و خدشه دار نگردد .این موضوع به شدت تقاضای کاذب فولاد را در کوتاه مدت کنترل خواهد کرد. بارها پیش آمده؛ تحت فشار فولادسازان در راستای تامین نظر آنها در کسب سود بیشتر در بازار صادراتی و در جهت تامین ارز دولت؛ دولت از تامین نیاز فولاد و سهمیه های داخلی چشم‌پوشی کرده؛ آنگاه بعد بروز التهاب، نتوانسته مانع انجام تعهدات قراردادهای صادراتی فولادسازان گردد با این ادله که انها مشمول جرائم تاخیر در تعهد خواهند شد.
توجه به تامین سهمیه های نیاز داخلی بازار فولاد
دولت نباید درخصوص تامین سهمیه‌های نیاز داخلی بی توجه باشد. که بعد از انجام و انعقاد قراردادهای ۲ تا سه ماهه فولادسازان نتواند کاری برای تامین نیاز بازار داخلی انجام دهد .این موضوع اولین جرقه های تقاضای کاذب فولاد را در بازار فولاد به وجود می آورد. مسئولان غیر اجرایی کشور؛ مثلا اعضای مجلس محترم؛ نمیبایست در خصوص مسائل اجرایی اظهار نظر مستقیم نمایند. نباید از قیمت حرفی بزنند. دخالت آنها موجب بر هم خوردن تعادل روانی بازار؛ و بروز تقاضای کاذب خرید یا امتناع از خرید و جمع شدن فنر تقاضای داخلی خواهد شد که متعاقبا تبعات غیر قابل پیشبنی و جبران ناپذیر چند ماهه خواهد داشت .
پیشنهادات کلیدی برای برون رفت از تقاضای کاذب فولادکشور
برای شرایط فعلی راهکارهای برای کنترل تقاضای کاذب فولاد پیشنهاد می شود. عدم اغماض در نظارت بر تامین منظم سهمیه های داخلی فولادیک مسله بسیار کارساز در این بخش است. چراکه بعدا نمیشود بعد بروز التهاب بازار داخلی، تعهدات صادراتی ۲ تا ۳ ماهه فولادسازان را کنسل نمود. از سویی دیگر خودداری از تغییر مکرر دستورالعمل های سلیقه‌ای تنظیم بازار تحت فشار منافع صنفی وامضاهای طلایی وتضمین عدم تغییر قانون و خودداری مسئولان غیر اجرایی ازاظهارنظر مستقیم در رسانه ها و ضرورت وجودتریبون واحد. امید است که با رعایت این موارد شاهد جوی آرام در بازار فولاد داخلی تا انتهای سال باشیم.
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: