عرضه کل فولاد کشور در بورس کالا شاید در نگاه اول یک تصمیم منطقی و درست به نظر برسد. اما با بررسی جوانب مختلف این موضوع متوجه می شویم که این موضوع چندان هم بدون چالش نخواهد بود.

به گزارش معدن مدیا به نقل از آرتان پرس ، عرضه کل فولاد کشور در بورس کالا شاید در نگاه اول یک تصمیم منطقی و درست به نظر برسد. اما با بررسی جوانب مختلف این موضوع متوجه می شویم که این موضوع چندان هم بدون چالش نخواهد بود.برخی از تولیدکنندگان کوچک برای این موضوع به مشکل خواهند خورد. این موضوع حتی می تواند تنظیم بازار فولاد را تحت الشعاع قرار دهد. به نظر می رسد که عرضه کل فولاد یک کار نشدنی است. 

شروع روند ورود بازار فولاد به بورس کالا

در گزارش جدید کمیسیون صنایع و معادن که با عنوان طرح «توسعه، تولید و نظارت بر زنجیره فولاد» تغییر یافته است. برمبنای اصلاح روندهای فعلی تنظیم بازار زنجیره فولاد تدوین شده است. ازجمله نقاط قوت این طرح میتوان به این نکته اشاره کرد که در طرح حاضر به کلیه حلقه های زنجیره ارزش فولاد توجه شده است. برای حمایت و توسعه صادرات محصولات زنجیره فولاد پیشنهادهایی ارائه شده است. اجرای صحیح آنها میتواند علاوه بر تأمین نیاز داخل کشور، موجب صادرات پایدار محصولات زنجیره فولاد شود.

ازجمله ایرادهای این طرح می توان به الزام کلیه تولیدکنندگان زنجیره فولاد به عرضه محصولات خود در بورس کالا اشاره کرد. عرضه کل فولاد یک موضوع بینهایت زمانبر و هزینه بر است. با توجه به واقعیات موجود، امکان عرضه محصولات زنجیره فولاد توسط کلیه تولیدکنندگان به ویژه تولیدکنندگان کوچک و متوسط و برخی واحدهایی که دارای قراردادهای بلندمدت تأمین مواد اولیه هستند. امکانپذیر نخواهد بود. بازار زنجیره فولاد کشور با چالش روبه رو خواهد شد.

پیاده سازی استراتژی ورود به بورس سیمان برای بازار فولاد

هنوز دو ماه از عرضه همه سیمان تولیدی کشور در بورس کالا نگذشته است که واحدهای فولادی نیز ملزم به عرضه کل تولید خود در بورس کالا شدند. این موضوع پیاده سازی آن کمی متفاوت خواهد بود. مدیرکل دفتر صنایع معدنی با ارسال نامه‌ای به رؤسای سازمان صنعت، معدن و تجارت ۳۱ استان و جنوب استان کرمان، خواستار عرضه کل تولید واحدهای فولادی مشتمل بر شمش فولادی شامل بیلت، بلوم، اسلب، انواع ورق، میلگرد شاخه و کلاف تیرآهن، ناوادانی لوله، پروفیل و… در بورس کالا شد. باید بررسی کرد که این حجم از زنجیره فولاد می تواند در ارجوب بورس عرضه شود یا خیر. تجربه نشان داده است که پیاده سازی این حجم بالا محصولات فولادی برای شروع کمی چالش براانگیز است.

تبعات سنگین تخطی فولادسازان از مصوبه جدید عرضه کل فولاد در بورس

در این نامه تاکید شده است که “در صورت اجرا نشدن این موضوع، واحدهای تولیدکننده محصول فولادی مجاز به خرید شمش فولادی از بورس کالا نخواهند بود. در صورتی که شمش خریداری شده از مسیری غیر از بورس کالا تامین شود شاهد بالا رفتن سنگین هزینه های تولید خواهیم بود. این موضوع در شرایط فعلی که نرخ دلار هنوز تعدیل نشده می تواند سیگننال رشد قیمت در بازار آزاد را فراهم سازد. عرضه کل فولاد می تواند این تبعات را ناعادلانه کند. بر این اساس، نهم شهریور ماه بود که وزرات صمت در ابلاغیه ای به رؤسای سازمان صمت ۳۱ استان اعلام کرد که خرید و فروش سیمان خارج از بورس کالا ممنوع است و دو هفته پس از آن همه سیمان تولیدی کشور در بورس کالا معامله شد.

هدف از عرضه فولاد در بورس؛ ارتقاء زنجیره تامین فولاد

در خصوص عرضه کل فولاد در بورس کالا در مصوبات دولتی صحبت هایی مطرح شده است. در این طرح مباحثی مطرح شده از قبیل عرضه کامل زنجیره در بورس کالا ، استفاده از سامانه ها ، ایجاد تشکیلات جدیدی تحت عنوان کمیته رصد و قص الهذا . نکته مهم اینجاست که جناب فاطمی امین نیز در کلیات برنامه خویش ، به نوعی وامدار این طرح شده و برنامه سه گام خودرا گویی بر اساس همین طرح اعلام کرده است . نتیجه نهایی این پاراگراف این است که اگر این طرح، طرحی شکست خورده باشد عملا برنامه وزیر صمت نیز ، یک برنامه شکست خورده خواهد بود . کی از مخالفان طرح فولادی مجلس در سال گذشته بود و بارها با طرح استدلالات کارشناسی، این طرح را در جلسات مختلف و همین‌طور از طریق نامه به کمیسیون صنایع و معادن مجلس، مورد نقد قرار داده بود.

همچنان روند تنظیم بازار فولاد در هاله ای از ابهام

یکی دیگر از چالش های زنجیره فولاد، تنظیم بازار فولاد کشور است. با توجه به شرایط تحریم و نوسانات نرخ ارز در سالهای اخیر، دولت مداخلات گستردهای برای تنظیم بازار فولاد کشور انجام داده است. مداخله دولت برای تنظیم بازار فولاد به طور عمده از طریق ستاد تنظیم بازار و صدور بخشنامه ها و دستورالعمل های مختلف بودهاست. مجموعه سیاست های تنظیم بازار دولت منفعتی به مصرفکنندگان نهایی کالاها (مردم) نرسانده و موجب ایجاد رانت، فساد و رونق واسطه گری در بازار شده است.

سیاست های مداخله قیمتی دولت در بازار محصولات زنجیره فولاد موجب شده تا شکاف قیمتی قابل توجهی میان قیمت های داخلی و جهانی ایجاد شود. که این مسئله به همراه کاهش ارزش ریال باعث شده تا جذابیت صادرات افزایش یابد. رشد صادرات محصولات مختلف زنجیره فولاد به همراه کاهش عرضه داخلی، دولت را به سمت کنترل صادرات و وضع عوارض صادراتی برای مواد معدنی و فلزی سوق داد.