پس از حمله روسیه به اوکراین، تحریم‌های بی‌سابقه‌ای به شرکت‌های روسی وارد شد. در ماه مارس، تولید فولاد در روسیه تنها ۱.۸ درصد از میزان تولید سالانه کاهش یافت که در مقایسه با رکوردهای سال گذشته چیزی نیست.

چرا تحریم ها جواب نداد؟

از دلایلی که تحریم ها علیه روسیه جواب نداد می توان به این نکات اشاره کرد؛ اول، در ماه های فوریه و مارس، هیچ محدودیت عمومی مبتنی بر تحریم سراسری کشور وجود نداشت و تنها تحریم های فردی وجود داشت. برخی از شرکت های روسی تحت تحریم بودند و برخی دیگر تحریم نشدند. بنابراین تولید آنهایی که تحریم نشدند می تواند جایگزین تولید شرکت های تحت تحریم شود.

دوم، اینکه طی بسته تحریمی چهارم، واردات محصولات نورد و لوله از روسیه به اتحادیه اروپا ممنوع شد، در حالی که آهن و فولاد خام عاری از هرگونه تحریم بودند. ما می‌توانیم آهن خام و شمش های روسی را در ایتالیا ردیابی کنیم.

ثابت شده است که تحریم های شرکتی بسیار موثرتر از تحریم های سطح کشور هستند. معلوم شد که ارزش ها و شهرت برای کسب و کارها گاهی مهمتر از سیاستمداران است. بنابراین، برخی از شرکت های آهن و فولاد جهانی ممنوعیت داوطلبانه محصولات روسی را اعلام کردند.

معروف ترین نمونه ها از شرکت هایی که محصولات روسیه و همکاری با آنها را تحریم نمود در زیر ذکر شده است.

ریوتینتو

در اوایل ماه مارس، ریوتینتو انگلیسی – استرالیایی اعلام کرد که تمام همکاری های خود را با تجارت روسیه قطع می کند. به نظر می رسد این یک “تصمیم همبستگی” باشد زیرا این شرکت هیچ دارایی یا کارمندی در روسیه یا اوکراین ندارد.

نماینده این شرکت گفت:

“ریوتینتو در حال پایان دادن به تمام روابط تجاری خود با روسیه است.”

ArcelorMittal

در اواسط ماه مارس، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در جهان ArcelorMittal مواد خام روسیه را به طور کامل ممنوع کرد . تنها در سه هفته، شرکت عرضه سنگ آهن و زغال سنگ از منابع دیگر را جایگزین کرد.

به دنبال تجاوز روسیه به اوکراین، بزرگترین تولیدکننده فولاد اروپا ArcelorMittal مواد خام روسیه را از زنجیره تامین خود حذف کرد. پیش از این، ArcelorMittal حدود ۲۰ درصد از زغال سنگ را برای کارخانه های اروپایی خود در روسیه خریداری کرده بود. علاوه بر این، این شرکت سنگ آهن را از Metalloinvest خریداری کرد که متعلق به میلیاردر علیشیر عثمانوف است که اکنون تحت تحریم است. سبد سنگ آهن و ذخایر زغال سنگ ArcelorMittal به این شرکت کمک کرده است تا به راحتی منابع روسیه را جایگزین کند، اما دیگر فولادسازان اروپایی در یافتن منابع جایگزین برای تامین مشکل خواهند داشت.

حدود نیمی از زغال سنگ مصرف شده توسط صنعت فولاد اروپا از روسیه تامین می شود.

تناریس

در اوایل آوریل، تولید کننده ایتالیایی لوله های فولادی Tenaris کلیه خرید و فروش های خود را در روسیه متوقف کرد. در بیانیه این شرکت آمده است که این شرکت همچنین تصمیم گرفت تمام سرمایه گذاری های خود را در یک سرمایه گذاری مشترک با Severstal روسیه متوقف کند.

در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ روسیه به خاک اوکراین حمله کرد. تناریس کلیه خرید و فروش ها را با کشور متجاوز به حالت تعلیق در می آورد. تناریس همچنین با مشارکت بنیاد فرانچسکا راوا به بیمارستان‌های کودکان اوکراین دارو می‌رساند.

تاتا استیل

در اواسط آوریل، تاتا استیل هند کلیه روابط تجاری خود با روسیه را متوقف کرد . تاتا استیل با ظرفیت تولید ۲۰ میلیون تن فولاد یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در جهان است. طبق اظهارات این شرکت، تمام کارخانه های آن در حال حاضر از منابع جایگزین مواد خام به جای منابع روسی استفاده می کنند.

تاتا استیل هیچ فعالیت یا کارمندی در روسیه ندارد.

یکی از مدیران ارشد این شرکت در این خصوص گفت:

ما تصمیم آگاهانه ای گرفته ایم که تجارت با روسیه را متوقف کنیم. تمام سایت‌های تولید فولاد این شرکت در هند، بریتانیا و هلند برای پایان دادن به وابستگی خود به روسیه، منابع جایگزین مواد خام را تضمین کرده‌اند.

چرا شرکت ها این کار را انجام می دهند؟

موضوع توسعه پایدار است. زمانی که فولاد روسی در زنجیره تامین خود دارید، ایجاد یک تجارت پایدار بر اساس ارزش‌های پذیرفته ‌شده عمومی غیرممکن است. زمانی که برخی از شرکت‌ها زغال سنگ یا فولاد را از روس‌ها خریداری می‌کنند، با حداقل سه هدف توسعه پایدار سازمان ملل متحد، “بدون فقر”، “گرسنگی صفر”، “سلامت و رفاه خوب” در تضاد است، زیرا جنایات روسیه در کشورهای مختلف باعث ایجاد اختلال شده است. مسئولیت اجتماعی برای شرکت‌های جهانی یک امر ضروری است، زیرا هم سرمایه‌گذاران و هم مصرف‌کنندگان به آن نیاز دارند. علاوه بر این، بخشی از ارزش های تجاری است.

در ماه آوریل، تعدادی از اقدامات موثر در سطح کشور علیه روسیه اعمال شد. به عنوان مثال، ممنوعیت ورود کشتی های روسی به بنادر اروپا و آمریکا. در نتیجه هیچ محصول روسی در این بازارها وجود نخواهد داشت.

اما روس ها هنوز فرصت افزایش صادرات را دارند. آنها فعالانه محصولات خود را به ترکیه، خاورمیانه و شمال آفریقا و کشورهای آسیایی می فروشند.

واردات محصولات روسی سودآور است. روس ها تخفیف های قابل توجهی می دهند. روس ها می دانند که خرید محصولات آنها ممکن است به شهرت خریدار ضربه بزند. بنابراین، امیدواریم تجارت جهانی به سیاست عدم خرید محصولات روسی ادامه دهد.

حذف داوطلبانه محصولات روسی از زنجیره تامین شرکت ها ممکن است به سه دلیل موثرتر از تحریم های سطح کشور باشد:

شرکت ها بر ریسک های شهرت و سیاست های پایداری تمرکز می کنند.

شرکت ها خیلی سریعتر از بوروکراسی عمومی تصمیم گیری و اجرا می کنند.

بازیگران بازار که جایگزین مواد خام و محصولات روسیه شده اند، مشتاقانه به دنبال قراردادهای جدید خواهند بود و هرگز آنها را پس نخواهند داد.

منبع : آرتان پرس