با توجه به شروع فصل گرما در شرایط خشکسالی که با کمبود آب و در پی آن کمبود برق مواجه هستیم، صنایع و تولیدیهای بزرگ کشور با مشکل قطعی برق و در ادامۀ آن کاهش تولید درگیرند که تأثیر چشمگیری بر کاهش تولید و صادرات فولاد خواهد داشت.
با این قطعی برق گلوی تولید نهایی فولاد گرفته میشود
در فرآیند تولید فولاد تا قبل از تولید آهن اسفنجی چندان برق اهمیت ندارد و عمدۀ مصرف از انرژی گاز است؛ اما مسئله آن است که آهن اسفنجی نه صادراتی دارد و نه بازاری غیر از تولید دارد و فقط کارخانه شمش آهن اسفنجی را خریداری میکند؛ از شمش به بعد که شمش تبدیل به نورد و مقاطع میشود؛ صنایع به الکتریسیته وابستهاند پس عملاً با این قطعی برق گلوی تولید نهایی فولاد گرفته میشود و زمانی که شمش تولید نشود به طبع آن مقاطع هم تولید نمیشود که به این شکل نهتنها در آن ماه؛ بلکه حتی در ماههای بعدی هم دچار مشکل خواهیم شد.
حسین موسوی، کارشناس بازار فولاد با بیان اینکه در این فصل عملاً با کاهش تولید مواجه هستیم گفت:
از اردیبهشت ماه شرکت برق ابلاغیه داد مبنی بر اینکه از این ماه قطعی برق شروع خواهد شد و طبیعتاً در تیر و مرداد این قطعیها روند افزایشی پیدا میکند و در شهریور کمتر میشود؛ در تابستان سال قبل به نسبت تابستان ۹۹ به دلیل قطعی برق تولید شمش ۴۳ درصد کاهش داشت.
وی اضافه کرد: به طور کلی روشهایی برای جایگزینی برق با گاز در صنعت فولاد وجود دارد و جایگزینی روشهای تولیدی مبتنی بر برق مانند قوس الکتریکی با روشهای تولیدی مبتنی بر گاز میتواند یکی از راهحلها در این زمینه باشد، اما تغییر روش تولید به سرمایه گذاری بسیار زیادی نیاز دارد و زمان زیادی را نیز میطلبد که عملا اجرایی شدن چنین راهکاری را ناممکن می سازد؛ به علاوه حتی کارخانه هایی که از روش های مبتنی بر گاز استفاده میکنند هم اکنون در زمینه قیمتگذاری این نهاده توسط شرکت ملی گاز، در فرآیند تولید، خود دچار چالشهای جدی هستند.
این کارشناس صنعت فولاد، تاکید کرد: در روند تولید صنایع بالادستی صنعت فولاد شاید چالشهای قطعی برق کمابیش کمتر باشد، اما در صنایع پایین دستی به خصوص در تولید شمش فولادی، قطعی برق تاثیر بسیار مخربی بر روند تولید و سودآوری شرکتها خواهد داشت و مشکلات در تولید شمش قطعا تولید مقاطع فولادی را نیز تحتتاثیر قرار خواهد داد که میتواند حتی بازارهایی مانند ساختمان را نیز درگیر کند.
موسوی با بیان اینکه قطعی برق و به تبع آن کاهش تولید نه تنها درآمدزایی و سودآوری شرکتها را تحتتاثیر قرار میدهد، تصریح کرد:
قطعی برق باعث ایجاد مشکل در جریان سرمایه در گردش شرکتها هم خواهد شد، زیرا با کاهش تولید، جریان ورودی نقد به شرکتها کاهش مییابد و این، توان شرکتها را برای بازیابی تولید در ماههای بعدی هم تحت تاثیر قرار خواهد داد.
تخفیف ترکها و روسها برای تصاحب بازار فولاد منطقه
وی همچنین در رابطه با کاهش تولید و تأثیراتش بر روی صادرات افزود: موازی این جریان در حال حاضر وضعیت بازار های جهانی هم در زمینه فولاد پیچیده است و کاهش قیمت جهانی فولاد چالش شرکتهای تولیدی فولاد را در کنار قطعی برق تشدید خواهد کرد؛ روسیه در جریان جنگ اوکراین و تحریمها عملا به دامپینگ روی آورده اند و تولیدکنندگان تُرک در بخش مقاطع، بر روی هر تن نزدیک تا هفتصد دلار به مشتریان خود تخفیف میدهند. در چنین شرایطی قطعی برق و کاهش تولید فولاد کارخانههای ایرانی نه تنها تأمین بازار داخلی را سختتر خواهد کرد، بلکه صادرات هم به شدت تحتتاثیر قرار میدهد و در شرایطی که رقبای ایران شروع به بازی قیمتی و جنگ برای تصاحب بازار کرده اند؛ تولیدکنندگان ایرانی به علت کاهش عرضه تحت تاثیر قیمت برق توان رقابت موثر خود را از دست میدهند.
این کارشناس بازار فولاد در زمینه تنظیم قطعی برق منظم از سوی وزارت نیرو توضیح داد: هنوز ابلاغیه رسمی نرسیده، اما چیزی که ما از آن مطلع هستیم آن است که وزارت نیرو گفته فولادیها و سیمانیها تعطیلی خواهند داشت، احتمالاً در عمل این بیشتر از یک روز خواهد شد و فقط یک روز تعطیلیِ صددرصد است اما یک روز هم ضرر زیادی خواهد زد. مشکل اساسی همین فضای ابهامی است که وجود دارد شاید وزارت نیرو یک روز را تعیین کرده باشد، اما در عمل احتمالا بیشتر از آن خواهد شد. ظاهرا قرار است برخلاف سال گذشته که قطعی برق بین مصرف خانگی و صنایع تقسیم میشد، اما امسال با وعده عدم وجود خاموشی خانگی در تابستان، عملا فشار کمبود تولید برق بر دوش صنایع می افتد.
وی در ادامه افزود:شرکت های بازرگانی تا حدی اوضاع بهتری در این زمینه خواهند داشت اما در تجربه سال اخیر دیدیم که حتی فروش بازرگانی هم کاهش داشت و بازار کمابیش راکد بود.
موسوی همچنین برای کاهش ضرر شرکت های تولیدی در این شرایط گفت: بورس کالا، استفاده از ابزار سلف (پیش فروش) میتواند تقویت و تسهیل شرایطی را فراهم آورد تا با استفاده گسترده و کارآمدتر از این ابزار برای پیش فروش محصولات؛ جریان نقدینگی و کسب درآمد شرکتهای تولیدی فولاد را بهبود بخشیده شود.
این کارشناس بازار فولاد در خاتمه گفت: یکی از راهکارهای مدرنی که در زمینه مدیریت مصرف برق وجود دارد، ارائه سهمیه برق به هر کارخانه و راهاندازی بازار فروش مازاد سهمیه برق مصرفی کارخانهها در بستری مانند بورس انرژی است، کما این که در اروپا این تجربه وجود داشته و موفق بوده است و در شرایط فعلی میتواند کمک شایانی به صنایع درگیر قطعی برق کند، اما نیاز به هماهنگی و برنامهریزیهای فنی و اقتصادی قابلتوجهی به خصوص توسط بورس انرژی و شرکتهای برق منطقهای دارد.
منبع : آرتان پرس