دو شرکت فعال در زمینه معدن با استفاده از روش استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها، در اواخر ماه ژانویه ۲۰۲۴ به موسسه «Fastmarkets» اعلام کردند که استفاده از این روش به منظور استخراج مواد اولیه حیاتی به‌کاررفته در تولید باتری (BRMs) از جمله نیکل، منگنز، کبالت و مس در حال افزایش است.
افزایش استفاده از روش استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها، با گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر و رسیدن به اهداف برایند انتشار صفر، کاهش حجم عرضه این مواد اولیه و حتی سخت‌تر شدن دریافت مجوزهای لازم برای استخراج این مواد اولیه حیاتی و روند نزولی قیمت‌ها هم‌زمان شده است.
این دو فعال حوزه معدن در ادامه افزودند که پروژه‌های استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها، از ویژگی‌هایی چون مقیاس‌پذیری بالا و سنگ‌های معدنی پرعیارتر بهره‌مند هستند.
به گفته شرکت‌های مذکور، انتظار می‌رود برخی از شرکت‌های نوپای فعال در زمینه استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها که در حال حاضر در مرحله اکتشاف و توسعه قرار دارند، بر اساس یک چارچوب نظارتی به منظور فعالیت در مقیاس تجاری در سال ۲۰۲۵ فعالیت خود را آغاز کنند.
هر دوی این شرکت‌ها به روش استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها به عنوان مکمل دیگر روش‌ها نام می‌برند و معتقدند قرار نیست روش مذکور جایگزین دیگر روش‌های استخراج مواد معدنی شود.
شرکت «The Metals Company» بر این باور است که از دیدگاه فنی، ذخایر معدنی کافی در خارج از دریاها و در خشکی به منظور بر آوردن حجم تقاضاهای آتی وجود دارد. به گفته این شرکت، روش استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها می‌تواند فشارها بر آنچه که از آن به عنوان جلوگیری از آسیب به ذخایر زیرزمینی در اکوسیستم خشکی‌ها نام برده می‌شود را کاهش دهد.
در همین راستا در بیانیه شرکت «The Metals Company»، به موضوع تولید مواد اولیه حیاتی از منبع ذخایر چند فلزی در کاهش شاخص هزینه‌های محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) تولید فلزات معدنی مذکور اشاره شده است.
فلزات چندگانه که به اصطلاح به آن منگنز چند فلزی (سنگ معدن چند رگه‌‌ای) نیز می‌گویند، حاوی چهار ماده اولیه حیاتی مورد استفاده در تولید باتری نظیر کبالت، نیکل، مس و منگنز در یک سنگ معدن است.
ناگفته نماند که شرکت «The Metals Company» در سال ۲۰۱۱ تحت عنوان «DeepGreen Metals» تاسیس شد. شرکت نام برده، بیش از یک دهه مشغول تحقیق و اکتشاف ذخایر چند فلزی در بستر دریا در منطقه کلاریون کلیپرتون در اقیانوس آرام بوده است.
در همین حال، شرکت «Loke Marine Minerals» مستقر در نروژ، به عنوان یکی دیگر از فعالان در استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها، دو مجوز برای آغاز مرحله اکتشاف سنگ‌های معدنی چند فلزی در اقیانوس آرام دریافت کرده و در حال پیگیری دریافت مجوز به منظور فعالیت در منطقه انحصاری اقتصادی نروژ است.
اکتشاف در اعماق دریاها
استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها، شامل استخراج برخی از فلزات یا ذخایر معدنی در اعماق این آب‌ها می‌شود. از جمله برخی از مواد معدنی که منحصرا در اعماق دریاها وجود دارد، می‌توان به سنگ فرومنگنز و سنگ‌های معدنی چند فلزی اشاره کرد.
از مواد اولیه حیاتی موجود در سنگ‌های معدنی چند فلزی، به ویژه در تولید باتری‌های لیتیوم‌یونی در خودروهای الکتریکی استفاده می‌شود. علاوه‌براین، نوع سنگ‌های معدنی موجود در بستر دریاها حاوی هر سه فلز حیاتی به‌کاررفته در تولید باتری‌های کبالت نیکل منگنز (NMC) است. باید توجه داشت که فلز مس، یکی دیگر از مواد اولیه حیاتی مورد استفاده در تولید باتری‌های لیتیوم‌یونی به شمار می‌رود.
نظارت بر استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها بسته به مکان آن متفاوت است اما در حالت عادی، دولت کشورهای مختلف مسئولیت مدیریت بر استخراج این مواد اولیه از مرزهای دریایی و مناطق انحصاری اقتصادی خود را بر عهده دارند. با این وجود، نظارت کلی بر روند استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها در مرزهای دریایی بین‌المللی بر عهده سازمان ملل است.
در همین راستا، یک چارچوب قانونی برای استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر آبهای بین‌المللی در حال تدوین است. در ماه جولای ۲۰۲۳، سازمان بستر آبهای بین‌المللی (ISA) به عنوان یک نهاد نظارتی وابسته به سازمان ملل که مسئول استخراج معادن در اعماق دریاها است، توافقی غیر الزام‌آور برای به تصویب رساندن یک سری قوانین تا ماه جولای ۲۰۲۵ منعقد کرد.
در اوایل ماه ژانویه ۲۰۲۴، نروژ به اولین کشوری در جهان تبدیل شد که علی‌رغم مخالفت گروه‌های حامی محیط زیست، مجوز استخراج از بستر مرزهای دریایی خود در مقیاس تجاری را صادر کرد.
به پیروی از نروژ، برخی دیگر از کشورها در حال ارزیابی امکان استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر مرزهای دریایی خود هستند. بر اساس قانون مجوز دفاع ملی ایالات متحده آمریکا، پنتاگون قرار است تا اول ماه مارس ۲۰۲۴، گزارشی در خصوص امکان فرآوری داخلی سنگ‌های معدنی چند فلزی در بستر دریاها ارائه دهد.
اخیرا سازمان بستر آبهای بین‌المللی (ISA) اعلام کرد که در ماه ژانویه ۲۰۲۴، دولت هند دو درخواست برای اکتشاف مواد اولیه حیاتی در منطقه بین‌المللی بستر اقیانوس هند را ارائه کرده است.
علی‌رغم پیشرفت‌هایی که در راستای استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها حاصل شده اما استفاده از روش مذکور همچنان با مخالفت‌هایی از سوی برخی از گروه‌های صنعتی و حامی محیط زیست مواجه است.
سرمایه‌گذاری‌های در حوزه استخراج از بستر دریاها
از دیدگاه مالی، شرکت‌های «The Metals Company» و «Loke Marine Minerals» معتقدند که امکان ارائه قیمت‌های رقابتی و مقرون به صرفه‌تر در استخراج فلزات مبتنی بر روش استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها نسبت به دیگر روش‌های معمول استخراج مواد معدنی از معادن وجود دارد.
جرارد بارون، مدیر اجرایی شرکت «The Metals Company» بیان کرد: ذخایر معدنی چند فلزی، دارای چهار فلز پرعیار در یک سنگ معدنی است که با توجه به ویژگی برتری مکانی این ذخایر در اعماق دریاها، دیگر نیازی به صرف سرمایه به منظور ساخت بنادر، جاده‌ها و یا شبکه‌های ریلی جهت حمل‌و‌نقل مواد معدنی حیاتی استخراج شده وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد: استفاده از روش استخراج مذکور، شرایط را برای استحصال نیکل به ویژه پس از اینکه قیمت این فلز روند نزولی به خود گرفته، فراهم کرده است.
نوسانات اخیر در قیمت برخی از مواد اولیه حیاتی به ویژه لیتیوم و نیکل، ابهاماتی را در رابطه با ادامه فعالیت برخی پروژه‌های خاص و کاهش صرفه اقتصادی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.
در همین راستا، قیمت نقدی نیکل بورس فلزات لندن «LME» از حدود ۱۶ هزار و ۲۸۰ تا ۱۶ هزار و ۲۸۵ دلار در هر تن در روز ۲۹ ژانویه ۲۰۲۴، به حدود ۱۶ هزار و ۱۰۰ تا ۱۶ هزار و ۱۵۰ دلار در هر تن در روز سه‌شنبه ۳۰ ژانویه سال مذکور کاهش یافت. رقم اعلام شده نسبت به قیمت ۲۹ هزار و ۳۵۰ تا ۲۹ هزار و ۴۰۰ دلار در هر تن ثبت شده در روز ۳۱ ژانویه ۲۰۲۳ کاهش چشمگیری را تجربه کرد.
موسسه «Fastmarkets» پیش‌بینی کرد که وضعیت مازاد عرضه و روند کاهشی قیمت نیکل در کوتاه‌مدت ادامه پیدا کند. اولیور میسون، تحلیلگر بخش مواد اولیه باتری در موسسه مذکور اظهار داشت: بازار جهانی نیکل در سال ۲۰۲۳، در وضعیت مازاد عرضه قرار داشت و به نظر می‌رسد با کاهش میزان در نظر گرفته شده ظرفیت تولید، این روند در کوتاه‌مدت ادامه داشته باشد.
وی عنوان کرد: پیش‌بینی فعلی نشان می‌دهد که بازار جهانی نیکل تا قبل از سال ۲۰۲۸، به وضعیت ثبات خواهد رسید. به همین دلیل نیازی به افزایش ظرفیت پالایش تا سال ۲۰۳۰ نخواهد بود.
موضوعی که ذکر آن خالی از لطف نیست، این است که قیمت منگنز و کبالت مورد استفاده در تولید باتری در سال ۲۰۲۳ با روند کاهشی همراه بود. بر اساس تازه‌ترین ارزیابی موسسه «Fastmarkets»، قیمت سولفات منگنز با محتوای منگنز با خلوص حداقل ۳۲ درصد، مورد استفاده در تولید باتری با شرط تحویل درب کارخانه تولیدکننده در چین، از چهار هزار و ۳۰۰ تا چهار هزار و ۸۰۰ یوان در هر تن در روز ۱۸ ژانویه سال ۲۰۲۴، به چهار هزار و ۴۰۰ تا چهار هزار و ۸۰۰ یوان (۶۱۲ تا ۶۶۸ دلار) در هر تن در روز ۲۵ ژانویه سال مذکور افزایش یافت.
با این وجود، رقم تعیین شده نسبت به قیمت ۹ تا ۱۰ هزار یوان در هر تن به ثبت رسیده در روز ۱۷ مارس ۲۰۲۳، حدود ۵۰ درصد کاهش را تجربه کرد. به علاوه، موسسه نام برده قیمت کبالت با خلوص استاندارد، با شرط عرضه در بندر روتردام را رقمی حدود ۱۲٫۵ تا ۱۴٫۲ دلار در هر پوند در روز ۳۱ ژانویه ۲۰۲۴ ارزیابی کرد که در مقایسه با جلسه قبلی ارزیابی قیمت موسسه «Fastmarkets»، تغییری در آن به ثبت نرسید. با این حال، عدد اعلام شده نسبت به قیمت ۱۷ تا ۱۸ دلار در هر پوند ارزیابی شده در روز ۳۰ ژانویه ۲۰۲۳، روند نزولی را تجربه کرد. لازم به ذکر است که روند کاهشی قیمت نیکل در ماه‌های اخیر، صرفه اقتصادی برخی از پروژهای فلز نام برده شده را کاهش داده است.
والتر سوگنس، مدیر اجرایی «Loke Marine Minerals» اظهار داشت: مبحث نوسان قیمت‌ها بر پروژه‌هایی که از روش استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها در آن استفاده شده، تاثیرگذار خواهد بود اما فلزات حیاتی مورد استفاده در تولید باتری‌ها که به کمک روش ذکر شده استخراج شده‌اند، همچنان از لحاظ قیمتی بر مواد اولیه حیاتی استخراج شده در معادن مستقر در خشکی برتری خواهند داشت.
وی معتقد است که توسعه پروژه‌های مبتنی بر استفاده از روش استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها، مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری بالاتری نسبت به دیگر روش‌های استحصال مواد اولیه حیاتی دارد.
مدیر اجرایی شرکت «The Metals Company» نیز در همین رابطه، به اهمیت بهره‌وری بیشتر مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها اشاره کرد و گفت: برخلاف بسیاری از معادن موجود در خشکی‌ها که با مشکلاتی همچون سنگ معدن کم‌عیار و افزایش هزینه‌های تولید مواجه هستند، شرکت‌های استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریاها می‌توانند با قیمت‌های فعلی بازار و یا حتی قیمت‌های پایین‌تر از آن تنها به این دلیل که امکان استحصال چهار فلز حیاتی با کیفیت و پرعیار از یک منبع ذخیره وجود دارد، همچنان حاشیه سود مناسبی داشته باشند.
واحدهای فرآوری مواد اولیه حیاتی از بستر دریا
سوگنس خاطرنشان کرد: شرکت «Loke Marine Minerals» مستقیما مواد اولیه حیاتی استخراج شده از بستر دریا را فرآوری نخواهد کرد و فرایند تولید را قبل از عقد هر گونه قرارداد پیش‌فروش با یک واحد فرآوری آغاز نمی‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا مواد معدنی حیاتی استخراج شده توسط شرکت «Loke Marine Minerals» در واحدهای مطرح و رایج فرآوری خواهند شد، گفت: اولویت این شرکت، انتخاب واحدهای فرآوری جدید مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد بود.
به گفته مدیر اجرایی «Loke Marine Minerals»، شرکت «TMC» برای فرآوری سنگ‌های معدنی چند فلزی در اولین پروژه خود قصد دارد با شرکت «Pacific Metals Co of Japan» همکاری داشته باشد. این مسئله منجر خواهد شد واحدهای فعلی این شرکت ژاپنی، دوباره بدون ایجاد هیچ‌گونه تغییراتی مورد استفاده قرار بگیرند.
احتمال روند آغاز فرایند تولید در سال ۲۰۲۵
احتمال می‌رود شرکت «The Metals Company» روند استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریا در مقیاس تجاری را در مدت کوتاهی پس از ایجاد یک چارچوب نظارتی آغاز کند. بارون تصریح کرد: این شرکت قصد دارد درخواست بهره‌برداری تجاری خود را پس از نشست این شرکت با سازمان بستر آبهای بین‌المللی (ISA) در ماه جولای ۲۰۲۴ ارائه کند.
وی با اشاره به مدت زمان بررسی یک ساله فرایند تولید، اضافه کرد: انتظار می‌رود اولین فرایند تولید در مقیاس تجاری در پایان سال ۲۰۲۵ و یا ابتدای سال ۲۰۲۶ آغاز شود.
به گفته مدیر اجرایی شرکت «The Metals Company»، کشورهای عضو این سازمان پیشرفت مناسبی در مذاکرات در رابطه با نگارش قوانین مواد اولیه حیاتی استخراج شده از بستر دریا داشته‌اند و به نظر می‌رسد این مذاکرات ادامه داشته باشد.
بارون با بیان اینکه دو ماه جلسات حضوری با حضور ۱۲ کارگروه برای شرکت در مذاکرات در سال ۲۰۲۴ برنامه‌ریزی شده است، افزود: مذاکرات برای تصویب قوانین به سرعت در حال انجام و به اتمام رسیدن است.
سوگنس خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد شرکت «Loke Marine Minerals»، اولین مرحله از فرایند تولید خود را در سال ۲۰۳۱ آغاز کند. در عین حال هر دو شرکت «The Metals Company» و «Loke Marine Minerals» در خصوص چشم‌انداز مذاکرات در سال ۲۰۲۴ نظر مثبتی ارائه دادند.
بارون با اشاره به اهمیت بالای توسعه صنعت در حال ظهور تولید مواد اولیه حیاتی از بستر دریا و آغاز فرایند مذکور از سال ۲۰۲۵، یادآور شد: انتظار می‌رود مهم‌ترین نقطه عطف در سال اشاره شده، ارائه اولین درخواست شرکت «The Metals Company» برای بهره‌برداری از مواد اولیه حیاتی در بستر آبهای بین‌المللی باشد.
به گفته سوگنس، امید است که سازمان بستر آبهای بین‌المللی (ISA) همچنان در راستای طرح توافق شده در سال ۲۰۲۳ حرکت کند. ضمن اینکه نروژ اولین کشوری خواهد بود که مجوز آغاز فرایند استخراج مواد اولیه حیاتی از بستر دریا را دریافت می‌کند.
مدیر اجرایی «Loke Marine Minerals» ابراز امیدواری کرد که بتوان در خصوص دیگر فرصت‌های استخراج مواد اولیه حیاتی در بستر دریاها مذاکراتی انجام شود. علاوه‌براین، انتظار می‌رود در زمینه نقش استخراج مواد اولیه حیاتی در بستر دریاها در گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر، گفت‌وگوهای بیشتری صورت پذیرد.
شرکت متالز که قراردادی برای تامین فلزات با شرکت گلنکور دارد، یکی از برجسته‌ترین مجموعه‌هایی است که از این مسئله حمایت می‌کند. مدیران این شرکت بارها گفته‌اند که بر این باورند استخراج در اعماق دریا، تاثیر زیست محیطی کمتری نسبت به استخراج سنتی فلزات حیاتی در خشکی خواهد داشت.
چین به عنوان یک کشور پیشرو در اکتشاف معادن در اعماق دریا شناخته می‌شود اما شیلی، فرانسه، پالائو و فیجی در میان دیگر کشورها، با اشاره به نگرانی‌های زیست‌محیطی و فقدان داده‌های کافی علمی، خواستار توقف جهانی معدنکاری در اعماق دریا شده‌اند. حال باید منتظر ماند و دید این مهم نهایتا به کجا ختم خواهد شد؟
منبع: فلزات آنلاین
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: