منطقه ویژه اقتصادی صنایع فلزی و معدنی خلیج فارس با گذشت ۲۷ سال از تاسیس، به یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های صنعتی، معدنی و اقتصادی کشور تبدیل شده است. این منطقه با جذب سرمایه‌گذاری‌های کلان، توسعه زیرساخت‌ها و افزایش ظرفیت‌های تولیدی، نقش مهمی در زنجیره ارزش صنایع معدنی، فولادی و پتروشیمی کشور ایفا کرده و توانسته است سهم قابل‌توجهی در صادرات غیرنفتی داشته باشد.
منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس یکی از مهم‌ترین مناطق صنعتی کشور به شمار می‌آید که از زمان تاسیس در سال ۱۳۷۶، ماموریت جذب سرمایه‌گذاری‌های کلان، توسعه صنایع معدنی و پتروشیمی و افزایش سهم ایران در بازارهای صادراتی را دنبال کرده است.
در سال‌های اخیر، این منطقه با رشد سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی، توسعه زیرساخت‌های صنعتی و ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار، به یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی کشور تبدیل شده است. افزایش چشمگیر حجم صادرات، توسعه صنایع پایین‌دستی و اجرای پروژه‌های کلان صنعتی، از جمله مهم‌ترین دستاوردهای این منطقه طی سال‌های اخیر بوده است.
جایگاه استراتژیک منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس
منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس با وسعتی بیش از پنج هزار هکتار، در سواحل جنوبی ایران و در مجاورت آب‌های بین‌المللی قرار گرفته است. این موقعیت استراتژیک، امکان دسترسی به بازارهای جهانی و صادرات آسان‌تر محصولات صنعتی را فراهم کرده است. علاوه‌براین، مجاورت با منابع غنی معدنی و انرژی کشور، زمینه را برای توسعه صنایع مادر و صنایع پایین‌دستی فراهم آورده است.
این منطقه به دلیل دسترسی آسان به آب‌های آزاد، برخورداری از زیرساخت‌های حمل‌ونقل دریایی و ریلی، نزدیکی به منابع انرژی و حضور شرکت‌های بزرگ صنعتی، به یکی از مهم‌ترین قطب‌های اقتصادی کشور تبدیل شده است.
سرمایه‌گذاری‌های کلان و توسعه زیرساخت‌ها
منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس طی سال‌های اخیر، میزبان سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در بخش‌های مختلف بوده است. تاکنون ۲۲ شرکت با سرمایه‌گذاری ۴٫۷ میلیارد دلار در این منطقه به بهره‌برداری رسیده‌اند و ۵۹ شرکت دیگر نیز با حجم سرمایه‌گذاری ۱٫۵ میلیارد دلار در حال ساخت و نصب تجهیزات هستند.
به منظور تامین انرژی پایدار برای صنایع مستقر در منطقه، همکاری‌هایی با شرکت‌های بزرگ صنعتی از جمله گروه مپنا و آلومینیوم المهدی انجام شده است. یکی از پروژه‌های مهم در این زمینه، احداث نیروگاه در شرکت آلومینیوم المهدی است که با هدف تامین پایدار برق مورد نیاز واحدهای تولیدی در منطقه اجرا خواهد شد. علاوه بر توسعه زیرساخت‌های انرژی، سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در حوزه حمل‌ونقل و لجستیک نیز انجام شده است. توسعه شبکه ریلی و جاده‌ای، گسترش اسکله‌های بارگیری و احداث انبارهای نگهداری مواد اولیه و محصولات، از جمله اقداماتی محسوب می‌شود که به تسهیل فعالیت‌های صنعتی و تجاری در این منطقه کمک کرده است.
این منطقه با برخورداری از ۲۱ کیلومتر خطوط ریلی اختصاصی، دو دستگاه لکوموتیو و دو دستگاه واگن‌برگردان با ظرفیت تخلیه سالانه ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تن، یکی از مجهزترین مناطق کشور در حوزه حمل‌ونقل ریلی است. همچنین، این منطقه مجهز به حدود ۱۶ کیلومتر خطوط نوار نقاله است که برای انتقال مواد معدنی از محوطه انباشت به اسکله یا بالعکس استفاده می‌شود.
اشتغال‌زایی و توسعه منابع انسانی
یکی از مهم‌ترین مزایای توسعه منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس، ایجاد فرصت‌های شغلی برای نیروی کار داخلی است. در سال ۱۴۰۲، این منطقه موفق شد برای یک هزار و ۵۳۳ نفر اشتغال ایجاد کند که این میزان ۳۳ نفر بیشتر از تعهد سالانه اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان هرمزگان بوده است. از این تعداد، یک هزار و ۲۰۱ نفر نیروی بومی بودند که نشان‌دهنده تاکید منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس بر استفاده از ظرفیت‌های نیروی کار محلی و کاهش نرخ بیکاری در استان هرمزگان است.
برای سال ۱۴۰۳ نیز یک هزار و ۲۸۰ نفر اشتغال‌زایی صورت گرفته است که فاصله چندانی با میزان تعهد شده امسال ندارد. شایان ذکر است هم‌اکنون بالغ بر ۱۵ هزار نفر در این منطقه مشغول به کار هستند و پیش‌بینی می‌شود این میزان طی سه سال آینده به ۳۰ تا ۳۵ هزار نفر برسد. با توسعه صنایع جدید و افزایش ظرفیت‌های تولیدی، انتظار می‌رود که طی سال‌های پیش‌رو میزان اشتغال‌زایی در این منطقه روندی صعودی داشته باشد.
چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌رو
امروز، منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس نه تنها قطب صنایع معدنی و فلزی کشور است بلکه نمادی از توانمندی‌های ملی در بهره‌گیری از ظرفیت‌های جغرافیایی و اقتصادی کشور به شمار می‌رود. حضور شرکت‌های بزرگ و خوش‌نام، ایجاد ده‌ها هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم و تامین سهم قابل‌توجهی از صادرات غیرنفتی کشور، نشان‌دهنده جایگاه راهبردی این منطقه در اقتصاد ایران است.
با وجود تمامی دستاوردهای منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس، این منطقه با برخی چالش‌ها نیز روبه‌روست. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، تامین پایدار انرژی برای واحدهای صنعتی است. با توجه به رشد روزافزون تقاضای برق در این منطقه، توسعه نیروگاه‌های جدید و بهینه‌سازی مصرف انرژی در واحدهای تولیدی، از اولویت‌های اصلی مدیریت منطقه به شمار می‌رود.
چالش دیگر، افزایش رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی است. برای حفظ و افزایش سهم صادراتی، نیاز است که شرکت‌های مستقر در این منطقه، محصولات خود را با استانداردهای جهانی تطبیق دهند و از فناوری‌های نوین در تولید استفاده کنند. همچنین، ارائه تسهیلات بیشتر به سرمایه‌گذاران خارجی و رفع موانع اداری، می‌تواند زمینه جذب سرمایه‌های جدید را فراهم کند.
چشم‌انداز آینده و برنامه‌های توسعه‌ای
مدیران منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس، برنامه‌های متعددی برای توسعه این منطقه طی سال‌های آینده تدوین کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین این برنامه‌ها، افزایش ظرفیت تولیدی در صنایع فولاد، آلومینیوم و پتروشیمی است. همچنین، توسعه شهرک‌های صنعتی جدید، گسترش زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ایجاد مراکز تحقیق و توسعه (R&D)، از دیگر اولویت‌های این منطقه محسوب می‌شود.
به منظور افزایش تعاملات بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، مذاکراتی با شرکت‌های خارجی در حال انجام است. همچنین، برنامه‌هایی برای افزایش بهره‌وری و بهبود شرایط کسب‌وکار در این منطقه تدوین شده است که می‌تواند نقش موثری در رشد اقتصادی آن داشته باشد.
منطقه ویژه اقتصادی صنایع فلزی و معدنی خلیج فارس پس از ۲۷ سال فعالیت، به یکی از ارکان اصلی توسعه صنعتی و اقتصادی ایران تبدیل شده است. این منطقه با دستاوردهای قابل‌توجه در حوزه صادرات، سرمایه‌گذاری، اشتغال‌زایی و توسعه زیرساخت‌ها، توانسته است نقش کلیدی در زنجیره ارزش صنایع معدنی و فولادی کشور ایفا کند.
با ادامه روند توسعه و اجرای پروژه‌های کلان صنعتی، انتظار می‌رود که منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس طی سال‌های آینده سهم بیشتری از بازارهای بین‌المللی را تصاحب کند و به یکی از مهم‌ترین قطب‌های اقتصادی منطقه تبدیل شود.
منبع: روابط عمومی منطقه ویژه اقتصادی صنایع فلزی و معدنی خلیج فارس
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: