طبق پیشبینیهای انجام شده، انتظار میرود تولید جهانی مس در سال ۲۰۲۵ با ثبت یک رشد جزئی ناشی از افزایش ظرفیت تولید در معادن و بهرهبرداری از واحدهای جدید تولید این ماده معدنی در شیلی، جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) و چین، حدود ۳ درصد افزایش را به ثبت برساند.
کاهش عیار سنگهای معدنی مس، دسترسی محدود به منابع مالی، اختلال در دسترسی به منابع انرژی، پیچیدگی مقررات نظاراتی و چالشهای صدور مجوزهای بهرهبرداری در بخش معدن مس، آبوهوای نامناسب و ناآرامیهای اجتماعی از جمله عواملی محسوب میشوند که بر چشمانداز بازار مس تا سال ۲۰۲۶ سایه خواهد انداخت.
افزایش اندک فعالیتهای اکتشافی از ذخایر مس در استرالیا و سایر مناطق برخوردار از ذخایر فلز سرخ مانند آمریکای لاتین، بارقهای از امید را در بازار مس برای تامین حجم تقاضای مصرفکنندگان در سالهای آتی به وجود آورده است. از سوی دیگر، سیاستگذاریهای دولت ترامپ در مورد وضع تعرفههای واردات، رشد بازار خودروهای الکتریکی در چین و ارتباط آن با بازار مس از جمله عواملی بوده که بر بازار جهانی مس تاثیر خواهد گذاشت.
گزارش فصلی سازمان «Department of Industry, Science and Resources» استرالیا در ماه دسامبر ۲۰۲۴ نشان میدهد که احتمالا میزان تولید مس از معادن استرالیا در بازه زمانی سالهای ۲۵-۲۰۲۴ به ۸۰۰ هزار تن افزایش یابد که در مقایسه با سالهای ۲۴-۲۰۲۳، افزایش یک درصدی را تجربه خواهد کرد. براساس پیشبینی این سازمان، میزان تولید مس از معادن استرالیا در بازه زمانی سالهای ۲۶-۲۰۲۵ اندکی افزایش خواهد یافت و با رشد ۲٫۶ درصدی به ۸۲۱ هزار تن میرسد.
آمار منتشر شده نشان میدهد که تولید جهانی مس از معادن در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴ به ۱۶٫۸ میلیون تن رسید و افزایش ۲٫۴ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۳ به ثبت رساند. طبق این آمار، میزان تولید مس از معادن شیلی حدود ۲ درصد، جمهوری دموکراتیک کنگو حدود ۹٫۶ درصد و اندونزی حدود ۶٫۹ درصد در سال ۲۰۲۴ افزایش پیدا کرد.
چه بر بازار مس خواهد آمد؟
سام اسپرینگ، مدیرعامل شرکت «Kincora» در مصاحبه با وب سایت خبری «Mining.com» در خصوص وضعیت بازار مس، عنوان کرد: بازار مس در آستانه یک تحول اساسی قرار دارد. با این حال، در خصوص اینکه چه اتفاقی برای بازار این فلز میافتد، هنوز نمیتوان به طور قطع صحبت کرد.
به گفته وی، احتمال اینکه پس از پایان تعطیلات سال نوی چینی، با افزایش حجم تقاضا و آغاز فرایند ذخیرهسازی در انبارها قیمت مس در بازار این کشور افزایش پیدا کند، دور از انتظار نیست. به علاوه چشمانداز فعلی شرکت ما برای بازار مس، از روند روبهرشد آن حکایت دارد.
دان اسمیت، رئیس هیئت مدیره شرکت «Kincora» با تایید حرف سام اسپرینگ در خصوص افزایش قیمت مس در بازار، بیان کرد: روند کاهش عرضه مس در بازار یک تهدید واقعی برای جهان به شمار میرود. از همین رو قیمت مس در حال حاضر باید چندین برابر نرخ فعلی باشد.
هجوم شرکتهای تولیدکننده به سمت پروژههای اکتشافی مس
انتظار میرود با روند آغاز فرایند اکتشاف چندین پروژه مس در استرالیا و برخی از کشورهای آمریکای لاتین، ظرفیت تولید جهانی فلز سرخ طی سالهای آینده افزایش پیدا کند. شرکت «Alma Metals»، یکی از شرکتهایی بوده که علیرغم عملکرد درخشان و حتی فراتر از انتظار خود در خرید سهام پروژههای معدنی مس در سال ۲۰۲۴، همچنان مصرانه بر ادامه روند پیشرفت خود و تمرکز بر توسعه پروژههای معدنی فلز سرخ تاکید دارد.
شای روسول، مدیرعامل شرکت «Frazer Tabeart» در مورد توسعه پروژه مس «Briggs Copper Project» در ایالت کوئینزلند استرالیا و چشمانداز بازار مس در سال ۲۰۲۵، عنوان کرد: شرکت «Alma Metals» نسبت به رشد بازار مس بسیار خوشبین بوده و هدف از توسعه پروژه مذکور نیز این مسئله ذکر شده است.
وی اضافه کرد: شرکت «Frazer Tabeart» نیز بر این باور است که قیمت مس در بلندمدت صعودی خواهد شد و اکتشافاتی اینچنینی مانند پروژه مس «Briggs Copper Project»، امیدها برای تامین نیاز مصرفکنندگان را در آینده افزایش میدهد.
شرکت «Aruma Resources»، یکی دیگر از شرکتهایی به شمار میآید که قصد دارد فعالیتهای اکتشافی خود را در بخش مس در سال جاری میلادی افزایش دهد. گرانت فرگوسن، مدیرعامل شرکت مذکور در همین خصوص اظهار داشت: پس از ارزیابیهای اولیه انجام شده در رابطه با پروژه مس معدن «Fiery Creek» در ایالت کوئینزلند استرالیا فرایند اکتشافی آن آغاز خواهد شد.
وی در ادامه مطرح کرد: پس از پایان ارزیابی نظرات ذینفعان و سهامداران پروژه «Fiery Creek»، مرحله نخست حفاری اکتشافی جریان معکوس در این پروژه در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۵ شروع میشود.
شرکت «OD6 Metals» نیز اخیرا روند ثبت خرید سهام پروژه مس «Gulf Creek» واقع در نزدیکی شهر بارابا در ایالت نیو ساوت ولز استرالیا را به پایان رساند. در خصوص پروژه مذکور باید اعلام کرد که فرایند استخراج از این معدن مس در اواخر قرن بیستم میلادی آغاز شد و در آن زمان بیشترین عیار سنگ معدن مس در ایالت در نیو ساوت ولز به معدن نامبرده اختصاص داشت.
با این حال، به دلیل روند نزولی شدید قیمت فلز سرخ در سال ۱۹۱۲، روند استخراج مس در پروژه «Gulf Creek» متوقف شد. در ۱۰۰ سال گذشته اکتشافات بسیار کمی در این پروژه انجام شده است. با این وجود، شرکت «OD6 Metals» قصد دارد تا با استفاده از فناوریهای اکتشافی مدرن همراه با توسعه پروژه مس «Gulf Creek» ظرفیت تولید در آن را افزایش دهد.
سام اسپرینگ، مدیرعامل شرکت «Kincora» در ادامه بیان کرد: افزایش تمایل شرکتها به خرید سهام شرکتهای فعال در بخش مس و حتی پروژههای معدنی نظیر پروژه «Gulf Creek» به همراه افزایش سرمایهگذاریها در بخش مذکور، موجب آسانتر شدن گذار به انرژیهای سبز در صنعت فلز سرخ خواهد شد و خیال مصرفکنندگان را تا حدودی از بابت تامین حجم تقاضا برای این فلز در آینده راحتتر میکند.
تمرکز بر افزایش پروژههای اکتشافی جدید مس در قاره آمریکا
فرایند اکتشاف مس در سایر مناطق جهان نیز به دلیل کاهش ظرفیت تولید در سال ۲۰۲۵، به ویژه در بخشهایی از قاره آمریکای جنوبی در حال افزایش است. براساس گزارشهای منتشر شده، شرکت «Solis Minerals» با افزایش تمرکز بر روی چندین پروژه مس و طلای تحت مالکیت خود در قاره آمریکای لاتین، قصد دارد به زودی در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۵ فاز حفاری در پروژه مس «Cinto» در کشور پرو را آغاز کند. با توجه به اینکه ظرفیت تولید مس در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴ کاهش ۰٫۶ درصدی را به ثبت رساند، آغاز عملیات حفاری در پروژه مذکور به معنای بازگشت ظرفیت تولید فلز سرخ در این کشور در سال ۲۰۲۵ تفسیر میشود.
شرکت «Flagship Minerals» نیز ۶ ذخیره معدنی جدید مس را در پروژه «Rosario» در شیلی مورد ارزیابی قرار داده است. شرکت مذکور در نظر دارد فرایند نمونهبرداری از سنگها و رسوبات معدنی در رودخانههای نزدیک ذخایر معدنی را به منظور ارزیابی امکان آغاز فاز اکتشافی در این ذخایر را به زودی آغاز کند. انتظار میرود پس از پایان انعقاد قرارداد، فرایند اکتشافی از اواخر ماه مارس ۲۰۲۵ در این پروژه آغاز شود.
طبق آمارهای ارائه شده و علیرغم وقوع یکسری ناآرامیهای اجتماعی، ظرفیت تولید مس از معادن شیلی در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴ حدود ۲ درصد افزایش یافت. در راستای آغاز ناآرامیهای اجتماعی در کشور مذکور، تعدادی از کارگران معدن مس «Escondida» تحت مالکیت شرکت «BHP» پس از موفقیتآمیز نبودن مذاکرات درباره افزایش دستمزدها محل کار خود را ترک کردند.
چشمانداز تقاضا برای مس تصفیه شده
براساس گزارشهای منتشر شده، در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴ حجم تقاضای مس تصفیه شده حدود ۲۱٫۲ میلیون تن اعلام شد که ۴٫۳ درصد بیشتر از رقم گزارش شده در مدت مشابه سال ۲۰۲۳ بود. طبق گزارشهای ارائه شده، سهم افزایش حجم تقاضا برای مس تصفیه شده از سوی مصرفکنندگان در چین حدود ۲٫۴ درصد، ایالات متحده آمریکا ۱٫۴ درصد، قاره آسیا به جز چین ۷٫۶ درصد و اتحادیه اروپا ۶٫۱ درصد افزایش را در مدت زمان اعلام شده به ثبت رساند. حجم تقاضا برای مس تصفیه شده در سایر نقاط جهان حدود ۱۵ درصد افزایش یافت و سهم آن از حجم کل تقاضای جهانی، رقمی بالغ بر ۹۰۰ هزار تن در ۹ ماهه نخست سال ۲۰۲۴ اعلام شد.
پیشبینی میشود تقاضای جهانی مس تصفیه شده در کل سال ۲۰۲۴ با ۱٫۸ درصد رشد به ۲۸ میلیون تن برسد که این امر با افزایش مصرف در تولید خودروهای الکتریکی، مراکز داده مرتبط با هوش مصنوعی و زیرساختهای انرژیهای تجدیدپذیر مرتبط است. علاوهبراین، انتظار میرود این رقم در سال ۲۰۲۵ با حدود ۳ درصد افزایش به ۲۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۵ و حدود ۳۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۶ برسد.
وضعیت تقاضا برای مس در بازار آمریکا
طبق گزارش فصلی سازمان «Department of Industry, Science and Resources» استرالیا در ماه دسامبر ۲۰۲۴، انتظار میرود تقاضای مس در بازار ایالات متحده آمریکا به دلیل افزایش سرمایهگذاری در مراکز داده هوش مصنوعی و تولید برق از انرژیهای تجدیدپذیر تا سال ۲۰۲۶ با روندی صعودی همراه شود. براساس گزارش مرکز داده و انرژی ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۴ در بازه زمانی سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲، با افزایش تعداد مراکز داده، حدود ۱۰ گیگاوات ظرفیت نیروگاههای برق این کشور افزایش یافته است. انتظار میرود بین سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸، با افزایش راهاندازی مراکز داده آمریکا حدود ۵۰ گیگاوات ظرفیت جدید به نیروگاههای برق این کشور افزوده شود.
پیشبینی شده است که ظرفیت نیروگاههای برق مبتنی بر انرژیهای پاک ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۴، بیش از ۲۵ درصد رشد کند که در راس آنها انرژی خورشیدی با ۳۸ گیگاوات در ایالتهای جنوب شرقی و ۲۹ گیگاوات در ایالت تگزاس خواهد بود. گفتنی است در تولید نیروگاههای خورشیدی، به حدود ۵٫۵ تن مس در هر مگاوات برق و در نیروگاههای بادی، به حدود ۴٫۷ تن مس در هر مگاوات برق نیاز خواهد بود.
شرکت «Faraday Copper» به عنوان یکی از تولیدکنندگان مس قصد دارد به منظور تامین حجم تقاضا برای مس در آمریکا، به ویژه از سوی مراکز داده هوش مصنوعی، تمرکز خود را به منظور توسعه پروژه اکتشافی «Copper Creek» در ایالت آریزونا با آغاز فاز ۳ حفاری در آن افزایش دهد.
وضعیت تقاضا در چین و بینش سیاسی و اقتصادی دولت ترامپ؛ دو عامل موثر بر نوسانات بازار جهانی مس
تقاضای مس در چین با توجه به سرعت کند بخش ساخت و تولید، افزایش سرعت گذار به انرژیهای تجدیدپذیر و وضعیت رکود در بخش ساختوساز در وضعیت نوسانی قرار دارد. از سوی دیگر، تخصیص یارانه دولت چین برای جایگزینی خودروهای با موتور احتراق داخلی با خودروهای الکتریکی و همچنین افزایش تولید لوازم خانگی، موجب افزایش میزان مصرف مس در این کشور شده است.
سام اسپرینگ، مدیرعامل شرکت «Kincora» بر این باور است که وضعیت تقاضا برای فلز سرخ در چین و بینش سیاسی و اقتصادی دولت ترامپ، دو عامل مهم و موثر بر بازار جهانی مس خواهند بود. علاوهبراین، احتمال ایجاد شوکهای جدید در روند عرضه مس در بازار با توجه به ماهیت پویای آن را باید در نظر گرفت که این مسئله به خودی خود به طور قابلتوجهی بر قیمتگذاری و وضعیت بازار جهانی مس تاثیر میگذارد.
پل هاربیج، رئیس و مدیرعامل شرکت «Faraday Copper» اظهار داشت: وضع تعرفههای واردات بر محصولات مس به آمریکا در راستای توسعه صنعت داخلی فلز سرخ و توسعه پروژههایی مانند پروژه مس «Copper Creek» تاثیر بسیار مثبتی خواهد گذاشت.
به گفته وی، البته وضع تعرفههای واردات مس به آمریکا تاثیری نوسانی بر بازار مس جهانی خواهد داشت. با این حال، مسلم است که با انجام چنین کاری پروژههایی که سالها متوقف شدهاند، دوباره به چرخه تولید بازگشته و حتی پروژههای مس جدیدی در آمریکا راهاندازی خواهد شد که به نفع صنعت مس این کشور تمام میشود.
از سوی دیگر، آمارهای ارائه شده نشان میدهد بازار خودروهای الکتریکی چین با فروش ۱٫۱ میلیون خودروی الکتریکی و خودروی اتصال الکتریکی دوگانهسوز در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴، بیش از ۳۰ درصد افزایش رشد را در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۳ تجربه کرده است. از آنجایی که میزان مصرف مس در تولید خودروهای الکتریکی چند برابر خودروهای با موتور احتراق داخلی بوده، بنابراین چنین مسئلهای در روند صعودی میزان مصرف مس در بازار چین موثر بوده است. در بخش ساختوساز چین نیز حجم زیادی از فلز سرخ مورد استفاده قرار میگیرد. از همین رو، در صورتی که بخش مذکور در کشور نامبرده از وضعیت رکود خارج شود، حجم تقاضای مس در بخش ساختوساز چین جهش قابلتوجهی را به ثبت خواهد رساند.
ناگفته نماند اگر تمامی هدفگذاریهای تعیین شده برای بخش انرژیهای تجدیدپذیر، به ویژه در بخش نیروگاههای خورشیدی و بادی چین عملیاتی شوند، میزان مصرف فلز سرخ در این بخش پس از تکمیل پروژهها نزولی میشود. براساس آمارهای منتشر شده، در حجم تقاضای مس در اتحادیه اروپا، به ویژه در دو کشور آلمان و ایتالیا در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴، حدود ۶٫۱ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن افزایش یافت.
ظرفیت تولید مس از معادن در مقیاس جهانی
همانطور که پیشتر اشاره شد، پیشبینی میشود که ظرفیت تولید مس از معادن استرالیا در بازه زمانی سالهای ۲۵-۲۰۲۴ به ۸۰۰ هزار تن در سال افزایش یابد که در مقایسه با بازه زمانی سالهای ۲۴-۲۰۲۳ یک درصد افزایش را به ثبت خواهد رساند. انتظار میرود در چشمانداز میانمدت و بلندمدت در سمت عرضه مس در کشور مذکور همچنان چالشهای وجود داشته باشد. ناگفته نماند چشمانداز آتی روند عرضه و تقاضای مس در آینده و احتمال ایجاد وضیت کسری تولید به اما و اگرهایی وابسته است و نمیتوان به طور قطع این مسئله را پیشبینی کرد.
همچنین انتظار میرود میزان تولید جهانی مس از معادن در سال ۲۰۲۵، به ۲۳٫۲ میلیون تن برسد که در مقایسه با سال ۲۰۲۴ تنها ۳ درصد افزایش خواهد یافت. علاوهبراین، رقم پیشبینی شده برای سال ۲۰۲۵ در سال ۲۰۲۶ به ۲۳٫۹ میلیون تن افزایش پیدا میکند. در سال ۲۰۲۴ نیز میزان تولید مس از معادن در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴، حدود ۱۶٫۹ میلیون تن اعلام شد که دلیل آن بازیابی بهبود تولید مس در معادن بزرگ شیلی، بازیابی تولید محدود فلز سرخ در اندونزی و جهش تامین برق در معادن مس جمهوری دموکراتیک کنگو گزارش شد.
منبع: فلزات آنلاین