اجلاس فولاد ۲۰۲۵ (Steel Summit 2025)، یکی از برجسته‌ترین رویدادهای صنعت فولاد جهان، ۱۵ می ۲۰۲۵ در سوئیس هتل چشمه، ازمیر با حضور گسترده بیش از ۴۰۰ شرکت‌کننده از بیش از ۱۵۰ شرکت از کشورهای پیشرو در تولید و تجارت فولاد و زنجیره‌فولاد مانند چین، ایتالیا، هند، بنگلادش، بلژیک، مصر، آلمان، ایران، قطر، کویت، امارات متحده عربی و ترکیه توسط موسسه Steel Radar آغاز به کار کرد.
در این اجلاس، موضوعات کلیدی مانند تحول سبز در تولید فولاد، استراتژی‌های مدیریت ضایعات، روند قیمت‌ها، پویایی‌های بازار جهانی و نقش استراتژیک کشورهای فولادساز بویژه ترکیه در این صنعت مورد بحث قرار گرفت.
بیش از ۳۰ سخنران در ۸ نشست، موضوعاتی نظیر پایداری، کربن‌زدایی، فناوری‌های نوآورانه، تأثیر تحولات انرژی و ژئوپلیتیک بر بازار ضایعات و چشم‌انداز اقتصاد کلان صنعت فولاد ترکیه را بررسی کردند.
در یکی از مهم‌ترین نشست‌های تخصصی اجلاس فولاد ۲۰۲۵، فعالان برجسته حوزه فولاد و سنگ‌آهن از کشورهای مختلف، به بررسی راهبردهای صادراتی، الزامات محیط‌زیستی و آینده بازار منطقه‌ای پرداختند. این پنل به ریاست کیوان جعفری طهرانی، تحلیل‌گر ارشد بازارهای جهانی، و با مشارکت کارشناسانی از مصر و ایران برگزار شد و نکات مهمی در زمینه تحول صنعت فولاد منطقه‌ای مطرح گردید.
صادرات سنگ‌آهن مصر به چین؛ موفقیتی تازه‌نفس با نقشه راهی ناشناخته
آیه الگهری در پاسخ به پرسشی درباره صادرات سنگ‌آهن مصر به چین، از موفقیت نخستین محموله این کشور به بزرگ‌ترین بازار مصرف جهانی سخن گفت.
وی توضیح داد که شرکت سان‌رایز با تکیه بر منابع هماتیتی با عیار بین ۵۲ تا ۶۲ درصد، توانسته مسیر صادراتی تازه‌ای باز کند، هرچند سابقه فعالیت آن در این حوزه طولانی نیست.
وی در ادامه ضمن اشاره به فرصت‌های این مسیر نوپا، از چالش‌هایی چون ناپایداری قیمت، رقابت شدید و نداشتن زیرساخت‌های حمل‌ونقل مدرن به‌عنوان موانعی جدی برای تداوم این موفقیت یاد کرد.
آیا ایران می‌تواند از مصر سنگ‌آهن وارد کند؟
با توجه به پیش‌بینی کاهش ذخایر سنگ‌آهن ایران در دهه آینده، پرسشی درباره امکان واردات این ماده اولیه از مصر مطرح شد. الگهری پاسخ روشنی نداد و تحقق چنین امری را در گرو متغیرهای متعدد ژئوپلیتیکی و سیاسی دانست. اما کیوان جعفری طهرانی با اشاره به ظرفیت‌های بالقوه کشورهای شمال آفریقا همچون مصر، مراکش و اردن برای جبران کسری آتی منابع ایران، تأکید کرد که توسعه روابط تجاری با این کشورها، به‌ویژه در صورت رفع تحریم‌ها، می‌تواند یکی از گزینه‌های استراتژیک و برگزیده ایران باشد.
وی تأکید کرد: زمانی که تحریم‌های ایران برداشته شود، نه‌تنها تولید فولاد ایران افزایش می‌یابد بلکه زمینه برای واردات مواد اولیه از کشورهای دوست شمال آفریقا نیز فراهم خواهد شد.
مصر، هاب منطقه‌ای فولاد؟
پرسش بعدی به امکان تبدیل مصر به قطب منطقه‌ای تولید و صادرات فولاد اختصاص یافت. الگهری با ابراز امیدواری نسبت به این چشم‌انداز، بر ضرورت توسعه زیرساخت‌ها و جذب سرمایه‌های خارجی تأکید کرد.
در مقابل، جعفری طهرانی با رویکردی متفاوت، تهدیدهای ژئوپلیتیکی را مانع تحقق این هدف دانست.
وی به‌ویژه به کاهش درآمدهای مصر از کانال سوئز و تلاش کشورهایی مانند عربستان برای احداث کانال موازی اشاره کرد که می‌تواند آینده مالی مصر و در پی آن توسعه صنعت فولاد این کشور را تحت تأثیر قرار دهد.
تعرفه‌ها و سهمیه‌بندی‌های آمریکا و اروپا، زنگ خطری برای خاورمیانه
پروفسور عالیه المهدی از دانشگاه قاهره با بررسی تأثیر سیاست‌های حمایت‌گرایانه ایالات متحده و اتحادیه اروپا، بر ضرورت همکاری منطقه‌ای برای مقابله با محدودیت‌های تعرفه‌ای تأکید کرد.
وی گفت که برای عبور از این محدودیت‌ها، تولیدکنندگان باید محصولاتی با ارزش افزوده بیشتر تولید کنند تا بتوانند در بازارهای هدف، قیمت‌های رقابتی ارائه دهند.
تنوع‌بخشی به محصولات فولادی؛ راهبردی برای بقا
در پاسخ به پرسشی درباره چگونگی بقاء در بازار پررقابت امروز، پروفسور المهدی تولید محصولات نهایی و تخصصی‌تر را بهترین مسیر دانست.
وی افزود: زمان آن رسیده که فولادسازان منطقه صرفاً بر تولید بیلت و اسلب متمرکز نباشند و به سمت نوردهای خاص و آلیاژهای صنعتی با مصارف مهندسی بروند.
تجارت از سیاست جدا شود؛ توافق‌های ترجیحی راه نجات است
کیوان جعفری طهرانی با اشاره به نقش توافقات تجاری ترجیحی میان کشورهای منطقه، از جمله اعضای شورای همکاری خلیج فارس و ایران، به‌عنوان ابزاری برای کاهش آسیب‌پذیری در برابر تعرفه ها (Tariffs) و سهمیه ها (Quotas) اتحادیه اروپا و آمریکا به‌شرط رفع تحریم‌های ایران یاد کرد.
فولاد سبز؛ چالش یا فرصت؟
یکی از موضوعات مهم پنل، سازوکار تعدیل مرز کربن اتحادیه اروپا (CBAM) بود که هزینه‌های جدیدی را به صنعت فولاد تحمیل می‌کند. جعفری طهرانی در این باره هشدار داد که در کشورهای تحریمی مانند ایران، رسیدن به زنجیره تولید فولاد سبز در کوتاه مدت تا سال ۲۰۳۰ غیر ممکن است.
وی گفت: برخلاف ترکیه که عمدتا از آهن قراضه استفاده می‌کند و فقط ۸ میلیون‌تن سنگ‌آهن وارد می کند، ایران برای تولید فولاد متکی بر سنگ‌آهن به عنوان ماده اولیه است، که روند سبزسازی را کند می‌کند.
از افغانستان تا مراکش؛ گزینه‌های جایگزین ایران در تأمین سنگ‌آهن
جعفری طهرانی با اشاره به بازدیدهای میدانی خود از معادن سنگ آهن افغانستان ،مراکش، تانزانیا و کنیا، گفت که پیش از تسلط طالبان، ایران می‌توانست بخشی از سنگ‌آهن موردنیاز خود را از این کشور وارد کند. اما اکنون شرایط سیاسی و محدودیت‌های طالبان، چنین امکانی را از بین برده است.
وی در ادامه بر پتانسیل معادن مراکش، از جمله ذخایر سنگ‌آهن ۶۲ درصدی مگنتیت ، به‌عنوان گزینه‌ای جدی برای واردات ایران در آینده تأکید کرد و اضافه کرد سرمایه گذاری هایی که عربستان سعودی از سال ۲۰۱۴ در معادن تانزانیا و کنیا در آفریقای شمال شرقی کرده است، شانس حضور سایر کشورهای منطقه جهت بهره برداری از معادن سنگ آهن این کشورها را از بین برده است.
ایران، جایگاه دهم جهانی فولاد را چگونه حفظ می‌کند؟
جعفری طهرانی بر اهمیت سرمایه‌گذاری جدید برای حفظ و ارتقای جایگاه ایران در بازار جهانی فولاد تأکید کرد.
وی گفت که با وجود ظرفیت ۵۵ میلیون تنی طراحی‌شده در طرح جامع فولاد، تولید واقعی در سال گذشته زیر ۳۰ میلیون تن بوده است.
وی تصریح کرد: اگر تحریم‌ها رفع شود، ایران این پتانسیل را دارد که جایگاه دهم جهانی را تثبیت کرده و تا سال ۲۰۳۰ تا سکوی هشتم تولید فولاد جهان ارتقا باید.
ایران در رقابت فولاد خاورمیانه، نیازمند نوسازی و نگاه صادرات‌محور است
امیر قلی‌زاده، فعال و کارشناس صنعت فولاد ایران، در بخشی از این پنل تخصصی به تحلیل وضعیت فعلی فولاد ایران و جایگاه آن در منطقه پرداخت.
وی با بیان اینکه ایران علی‌رغم ظرفیت بالای تولید، نتوانسته سهم مناسبی از بازارهای جهانی کسب کند، گفت: زنجیره ارزش فولاد در ایران کامل است، اما مشکل ما در بهره‌وری، فناوری پایین و عدم حضور مؤثر در بازارهای بین‌المللی است. حتی در بازار منطقه‌ای نیز رقبای جدیدی چون عربستان، ترکیه و مصر در حال افزایش قدرت خود هستند.
قلی‌زاده همچنین تأکید کرد که یکی از ضعف‌های کلیدی صنعت فولاد ایران، نبود نگاه صادرات‌محور و رقابت‌پذیر است و افزود: ما هنوز به بازارهای هدف نگاه سنتی داریم. باید رویکردمان از صادرات مازاد تولید داخلی، به تولید برای صادرات تغییر یابد.
فناوری، حلقه مفقوده فولاد ایران
قلی‌زاده در ادامه به نقش مهم فناوری در آینده این صنعت پرداخت و با اشاره به تجربه موفق ترکیه گفت: ترکیه با سرمایه‌گذاری در فناوری، توانسته از آهن قراضه بهره‌برداری کند و به تولید سبز نزدیک شود، اما ایران همچنان با تکنولوژی پایین و وابسته به کوره‌های القایی فعالیت می‌کند که با استانداردهای زیست‌محیطی جدید فاصله زیادی دارد.
وی تأکید کرد که اگر ایران می‌خواهد در بازارهای جهانی باقی بماند، باید در زمینه فناوری، انرژی پاک و کاهش کربن سرمایه‌گذاری گسترده‌ای انجام دهد.
ریسک سرمایه‌گذاری در ایران؛ مانع اصلی توسعه
یکی دیگر از محورهای سخنرانی قلی‌زاده، تأثیر تحریم‌ها و ریسک بالای سرمایه‌گذاری در ایران بود. وی در این خصوص گفت: بسیاری از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به دلیل نبود ثبات اقتصادی، سیاست‌های ارزی ناپایدار و محدودیت‌های نقل‌وانتقال پول، از ورود به پروژه‌های بزرگ فولادی در ایران صرف‌نظر می‌کنند.
قلی‌زاده معتقد است که بدون اصلاح فضای کسب‌وکار، نمی‌توان انتظار رشد معنادار در صنعت فولاد کشور داشت.
وی درباره رقابت فزاینده در بازارهای صادراتی منطقه هشدار داد و افزود: بازارهایی مانند عراق، سوریه، افغانستان و حتی آسیای مرکزی، روزی در انحصار فولاد ایران بود. اما اکنون بازیگران جدید با قیمت، کیفیت یا زمان تحویل بهتر وارد میدان شده‌اند. ما باید این هشدارها را جدی بگیریم.
قلی‌زاده بر نیاز به تغییر راهبرد کلان در صنعت فولاد ایران تأکید کرد و گفت: صنعت فولاد ایران نیازمند یک بازنگری اساسی است؛ چه در سطح حکمرانی، چه در سیاست‌گذاری صادرات و چه در فناوری و نوآوری. اگر این تغییر رخ ندهد، حفظ جایگاه دهم جهانی در سال‌های آینده نیز ممکن است از دست برود.
منبع: وبسایت شخصی کیوان جعفری طهرانی
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: