صنایع فولاد و معدن به دلیل مصرف بالای انرژی، تاثیر زیادی بر تامین انرژی و محیطزیست دارند. بسیاری از این صنایع برای مدیریت بهتر هزینهها و کاهش وابستگی به منابع خارجی، به سرمایهگذاری در پروژههای انرژیمحور پرداختهاند. این رویکرد نهتنها تامین انرژی پایدار را تضمین میکند، بلکه منجر به کاهش انتشار کربن و توسعه اقتصادی جوامع میزبان شده است.
تجربه هند
هند به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان، چالشهای زیادی در تامین انرژی پایدار دارد. شرکتهای بزرگ فولادسازی این کشور مانند Tata Steel و JSW Steel سرمایهگذاریهای قابلتوجهی در انرژیهای تجدیدپذیر انجام دادهاند. تاتا استیل، چند مزرعه خورشیدی در ایالتهای گجرات و جارکند تاسیس کرده است که بخش قابلتوجهی از برق مصرفی کارخانهها را تامین میکنند. همچنین JSW Steel نیز پروژههای بزرگی در انرژی بادی راهاندازی کرده است. مزرعه بادی در مهاراشترا توانسته، علاوه بر تامین برق مصرفی کارخانههای فولاد این شرکت، مازاد برق تولیدی را به شبکه ملی کشور عرضه کند. این اقدامات علاوه بر تامین انرژی پایدار، به کاهش هزینههای تولید و کاهش انتشار دیاکسید کربن کمک کرده است.
راه چین
چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان، برای کاهش انتشار کربن و مدیریت مصرف انرژی، اقدامات گستردهای انجام داده است. نمونه موفق تجربیات این کشور، تجربه موفق گروه صنعتی بائواستیل در استفاده از فناوریهای زغالسنگ پاک در صنعت فولاد است. این فناوریها شامل واحدهای بازیافت گرمای حاصل از فرآیند تولید فولاد برای تولید برق است. پروژههای زغالسنگ تمیز در چین همچنین شامل استفاده از نیروگاههای حرارتی ترکیبی (CHP) است که میتوانند از زغالسنگ بهینه استفاده کرده و همزمان برق و گرما تولید کنند. این اقدامات منجر به کاهش مصرف انرژی در صنایع فولاد و کاهش آلایندهها شده است.
پیشتازی اروپا
اروپا با توجه به تعهدات زیستمحیطی خود، پیشرو در استفاده از انرژیهای پاک در صنعت فولاد است. پروژه HYBRIT در سوئد که با مشارکت شرکتهای SSAB فولاد، LKAB معدن و Vattenfallانرژی انجام میشود، به دنبال جایگزینی کامل سوختهای فسیلی با هیدروژن سبز در فرآیند تولید فولاد است. این پروژه میتواند انتشار کربن در صنعت فولاد را به صفر برساند. این رویکرد همزمان نیاز به تولید مقادیر زیادی هیدروژن سبز دارد که با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند برق آبی تامین میشود. در آلمان، شرکتهایی مانند Salzgitter AG و Thyssenkrupp نیز سرمایهگذاریهای عظیمی در استفاده از هیدروژن سبز کردهاند تا فرایند احیای مستقیم آهن (DRI) را به جای استفاده از زغالسنگ کک در تولید فولاد استفاده کنند.
نیروگاههای مستقل آفریقای جنوبی
آفریقای جنوبی با مشکلات مکرر در تامین برق مواجه است. صنایع معدنی بزرگ این کشور برای غلبه بر این مشکل، به ساخت نیروگاههای مستقل روی آوردهاند. Gold Fields یکی از بزرگترین معادن طلای جهان است که اخیرا یک نیروگاه خورشیدی با ظرفیت 40 مگاوات در معدن South Deep راهاندازی کرده است. این نیروگاه علاوه بر تامین برق پایدار، هزینههای انرژی را به شکل چشمگیری کاهش داده است. Anglo American نیز در حال توسعه نیروگاههای بادی و خورشیدی مستقل برای تامین نیاز انرژی معادن خود است. این اقدامات نهتنها به بهبود بهرهوری و کاهش وابستگی به شبکه ملی کمک کرده، بلکه با استفاده از منابع تجدیدپذیر، آلایندگی زیستمحیطی را کاهش داده است.
ترکیب انرژی در ایالات متحده
در آمریکا، شرکتهای فولادسازی به استفاده از فناوریهای پیشرفته در مدیریت انرژی روی آوردهاند. Nucor Corporation که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در ایالات متحده است، نیروگاههای خورشیدی را در نزدیکی کارخانههای خود تاسیس کرده و به بازیافت حرارت فرآیندهای تولید فولاد برای تولید برق پرداخته است. US Steel نیز در پروژههای ترکیبی انرژی، از جمله بازیافت گازهای خروجی از کورههای بلند برای تولید برق استفاده میکند. این اقدام باعث شده است که هزینههای انرژی کاهش یابد و صنعت فولاد آمریکا به یکی از پیشگامان در کاهش ردپای کربن تبدیل شود.
تمام این نمونهها نشان میدهند که صنایع فولاد و معدن برای کاهش هزینهها و همگام شدن با الزامات زیستمحیطی، به سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر و فناوریهای نوآورانه روی آوردهاند. این اقدامات میتوانند برای کشورهایی که به دنبال امنیت انرژی و توسعه پایدار هستند، الگویی ارزشمند باشند. توجه داشته باشیم که سرمایهگذاری صنایع بزرگ فولاد و معدن در حوزه تامین انرژی نهتنها به توسعه پایدار این صنایع کمک کرده، بلکه نقش کلیدی در گذار به اقتصاد کمکربن و تامین انرژی پایدار در کشورهای مختلف ایفا کرده است. کشورهای دیگر میتوانند با بهرهگیری از این تجربیات، به بهبود امنیت انرژی و کاهش اثرات زیستمحیطی بپردازند.
منبع: روابط عمومی شرکت فولاد مبارکه اصفهان