اهمیت آسیای مرکزی در بخش مواد معدنی حیاتی طی سالهای اخیر با رشد رقابت قدرتها افزایش یافته است. ذخایر بکر، نزدیکی به چین و موقعیت ژئوپلیتیکی، این منطقه را به کانون توجه پکن تبدیل کرده است. چین راهبردی متناسب با ظرفیت و سیاست هر کشور اتخاذ کرده است.
همکاری چین با قرقیزستان از طریق شراکت در استخراج مواد معدنی حیاتی
لغو محدودیتهای معدنی راه را برای سرمایهگذاری شرکتهای چینی گشود. «Zijin Mining» در معادن طلا و «Zhong Ji Mining» در پروژههای جدید نقش اصلی دارند. همچنین مذاکراتی برای استخراج لیتیوم و عناصر نادر خاکی در جریان است. این همکاریها اشتغال و درآمد کوتاهمدت ایجاد کرده اما به دلیل تمرکز بر صادرات خام، توسعه فرآوری داخلی محدود مانده است.
گسترش همکاری چین با تاجیکستان مبتنی بر ایجاد توازن میان توسعه بخشهای استخراج و فرآوری
دارای ذخایر آنتیموان، طلا، نقره و عناصر نادر خاکی است. شرکتهای چینی ۷۵ درصد طلای این کشور را استخراج میکنند. برخلاف قرقیزستان، تمرکز بر ایجاد ظرفیت فرآوری نیز وجود دارد. پروژههای مشترک شامل تولید طلا، آنتیموان، مس و لیتیوم است. این رویکرد علاوه بر دسترسی چین به منابع، زمینه انتقال فناوری و مهارت به نیروی کار تاجیکستان را فراهم میکند.
توسعه همکاری چین با ازبکستان مبتنی بر سرمایهگذاری راهبردی در بخش فرآوری
با طرحی ۲.۶ میلیارد دلاری، به دنبال گذار از صادرات خام به فرآوری است. چین در پروژههای بزرگ مس، آهن، لیتیوم و تیتانیوم سرمایهگذاری کرده است. هدف، ایجاد صنایع معدنی پیشرفته و بومیسازی فناوری با همکاری شرکتهای چینی است.
گسترش همکاری چین با قزاقستان با هدف توسعه بخش فرآوری مواد معدنی حیاتی این کشور
به دنبال تبدیلشدن به قطب فرآوری است. پروژههای بزرگ شامل احداث واحد ذوب مس، مجتمع فرآوری تنگستن و ایجاد شهرک صنعتی فلزات غیرآهنی با همکاری چین است. این کشور برخلاف همسایگانش، کل زنجیره ارزش از استخراج تا فرآوری را دنبال میکند.
جمعبندی:
چین در آسیای مرکزی رویکردی تطبیقی دارد: قرقیزستان استخراجمحور، تاجیکستان متوازن، و قزاقستان و ازبکستان فرآوریمحورند. موفقیت کشورها در جذب سرمایه و فناوری به تدوین راهبرد جامع معدنی بستگی دارد. برای چین، این همکاریها علاوه بر تامین پایدار منابع، مسیر جایگزین مطمئنی در برابر اختلالات دریایی ایجاد میکند و رقابت جهانی مواد معدنی حیاتی را تشدید خواهد کرد.
منبع: فلزات آنلاین