وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) در چارچوب طرحی شتابگرفته برای کاهش وابستگی این کشور به چین، اقدام به خرید و ذخیرهسازی مواد معدنی حیاتی به ارزش حدود یک میلیارد دلار کرده است. اسناد رسمی منتشرشده از سوی سازمان لجستیک دفاعی (DLA) نشان میدهد این اقدام با هدف تقویت ذخایر ملی و تضمین تأمین مواد کلیدی برای صنایع دفاعی و فناوری پیشرفته انجام میشود.
دولت ترامپ به پنتاگون دستور داده تا ذخایر ملی مواد معدنی استراتژیک را گسترش دهد، پس از آنکه پکن محدودیتهای صادراتی تازهای بر فلزات و مواد معدنی حیاتی اعمال کرد. چین در حال حاضر بزرگترین بازیگر در زنجیره تأمین جهانی این مواد است و بیش از نیمی از استخراج عناصر کمیاب و حدود ۹۰ درصد فرآوری آنها را در اختیار دارد.
این مواد در تولید جتهای جنگنده، سامانههای رادار، تلفنهای هوشمند و زیرساختهای انرژی پیشرفته کاربرد دارند.
هفته گذشته چین از محدودیت گسترده در صادرات عناصر کمیاب و فناوریهای وابسته خبر داد. در پی این تصمیم، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، دیدار برنامهریزیشده خود با شی جینپینگ را لغو کرد و وعده داد تعرفه ۱۰۰ درصدی بر واردات کالاهای چینی اعمال کند.
این محدودیتها موجی از نگرانی در صنایع آمریکایی ایجاد کرده که به زنجیره تأمین چین وابستهاند. مقامات واشنگتن بر این باورند که انبارسازی مواد معدنی حیاتی میتواند در صورت بروز بحران ژئوپلیتیکی، سد دفاعی در برابر شوکهای تأمین جهانی ایجاد کند.
این برنامه ذیل طرح جدید ترامپ با عنوان «قانون بزرگ و زیبا» (One Big Beautiful Bill Act) اجرا میشود که در مجموع ۷.۵ میلیارد دلار برای بخش مواد معدنی اختصاص داده است:
• ۲ میلیارد دلار برای گسترش ذخایر ملی تا سال ۲۰۲۷،
• ۵ میلیارد دلار برای سرمایهگذاری در زنجیره تأمین داخلی،
• و ۵۰۰ میلیون دلار برای تسهیلات اعتباری پنتاگون جهت تحریک پروژههای خصوصی.
اسناد رسمی نشان میدهد سازمان DLA قصد دارد خریدهایی در سطحی بیسابقه انجام دهد که شامل:
• تا ۵۰۰ میلیون دلار کبالت،
• ۲۴۵ میلیون دلار آنتیموان از شرکت US Antimony،
• ۱۰۰ میلیون دلار تانتالوم از یک تأمینکننده آمریکایی،
• و در مجموع ۴۵ میلیون دلار اسکاندیوم از شرکتهای ریو تینتو و APL Engineered Materials میشود.
به گفته یکی از مدیران صنعت فلزات، این خریدها نشان میدهد دولت آمریکا به اهمیت راهبردی این مواد واقف است و میکوشد ظرفیت تولید داخلی را تقویت کند. سازمان DLA هماکنون ذخایری به ارزش حدود ۱.۳ میلیارد دلار در اختیار دارد که تنها در شرایط جنگی یا نیاز دفاع ملی آزاد میشوند.
در کنار خریدهای یادشده، دولت ترامپ قصد دارد به ذخیرهسازی مواد معدنی بستر اقیانوس آرام نیز بپردازد؛ منطقهای غنی از فلزاتی مانند نیکل، کبالت، مس و منگنز که چین نیز بهدنبال بهرهبرداری از آن است.
افزایش محدودیتهای صادراتی چین سبب رشد شدید قیمت برخی از فلزات حیاتی شده است. برای نمونه، قیمت ژرمانیم در سال جاری جهش یافته و آنتیموان تریاکسید تقریباً دو برابر شده است. خودروسازان نیز با کمبود عناصر کمیاب روبهرو شدهاند.
با این حال، حجم و مبالغ خریدهای پیشنهادی پنتاگون برخی کارشناسان بازار را غافلگیر کرده است.
تحلیلها نشان میدهد واشنگتن در تلاش است با شتابدادن به طرحهای ذخیرهسازی و سرمایهگذاری در زنجیره تأمین، وابستگی تاریخی خود به چین در حوزه مواد معدنی حیاتی را کاهش دهد. این اقدامات، که همزمان با افزایش تنشهای تجاری میان دو قدرت اقتصادی جهان شدت گرفته، میتواند الگوی جدیدی از امنیت معدنی و استقلال راهبردی در صنایع مدرن آمریکا ترسیم کند.
منبع: معدن 24