جستجو

به یقین جهان با مجموعه فرایندهای فناورانه ای مواجه است که قاعده بازی را برای هر کسب و کاری تغییر داده اند، مفهومی که غالباً با نام «انقلاب صنعتی چهارم/ Fourth Industrial Revolution» شناخته می شود.

اگرچه این یک مفهوم جهانی است اما در کشورهای مختلف از عناوین مختلفی برای آن استفاده می شود؛ مثلا در آلمان با نام «industry 4»، در آمریکا «Advance Manufacturing »، در ژاپن «New Robot Strategy» و در چین « Made in China 2025 » یا «Internet Plus » شناخته می شود.

اهمیت این موضوع زمانی مشخص می شود که بدانیم موضوع مجمع جهانی داووس سوئیس در سال ۲۰۱۶ «تسلط بر انقلاب صنعتی چهارم» بوده است.

به بیان کلی انقلاب صنعتی چهارم اطلاعات دیجیتال را از منابع مختلف دیجیتالی و فیزیکی گردآوردی می کند و انقلاب صنعتی مذکور فناوری های مربوط به اینترنت اشیاء، تحلیل داده، تولید افزاینده، چاپ سه بعدی، رباتیک، رایانش با عملکرد بالا، هوش مصنوعی، فناوری های شناختی، مواد پیشرفته، واقعیت های مجازی و افزوده را شامل می‌شود.

پذیرش مفهوم انقلاب صنعتی چهارم و بهره گیری از فناوری هایی که به آن اشاره شد، مشخصاً از دو بعد در سازمان ها و کسب و کارها شگفتی آفرین خواهد بود. نخست با کاهش هزینه های عملیاتی و افزایش بهره وری در زنجیره ارزش تولید و دوم با خلق مدل های جدید کسب و کار.

از دیدگاه نخست، افزایش بهره وری از طریق اتوماسیون، خودکارسازی، ارتباط دیجیتالی بین ماشین های تولید، اشیای متصل به اینترنت و در نهایت انسان ها رخ خواهد داد. اینترنت اشیا، اینترنت اشیای صنعتی و اینترنت انسان ها از مفاهیم نوظهور این انقلاب به شمار می آیند که موجب تحقق فرصت های کاهش هزینه و افزایش بهره وری شده اند.

از منظر دوم، با توسعه فناوری ها، مدل های جدید کسب و کار خلق می شوند و مدل های قدیمی با فرایند دیجیتالی کردن بسیار دگرگون خواهند شد. به طور نمونه مفهوم اقتصاد اشتراکی و استفاده از ظرفیت های پنهان و بلااستفاده، صنعت حمل و نقل و مدل های کسب درآمد در آن را به کلی متحول کرده است. همچین امروزه صحبت از گسترش مفهوم ابری کردن در صنایع منبع محوری نظیر معدن ، صنایع معدنی و نفت و گاز است.

شرایط در انقلاب صنعتی چهارم به گونه ای است که مدیران اجرایی شرکت های تولیدی و خدماتی برای بقا در دنیای دیجیتال، چاره ای جز همراهی با این فناوری ها ندارند.

نهادهای سیاستگذار، قانون گذاران و دولت ها نیز برای حمایت از ارتقای تولید، خلق درآمد پایدار اقتصادی و افزایش خدمات شهروندی موظفند راه توسعه این فناوری ها را تسهیل کنند. اگر چه می توان عنوان کرد که انقلاب صنعتی چهارم بر پایه انقلاب پیشین (صنعتی سوم یا عصر اینترنت و نرم افزارها) بنا نهاده شده است اما انقلاب صنعتی چهارم با داشتن ساختاری متفاوت در «سرعت و دامنه اثرگذاری»، می تواند به محوکردن مرزهای فیزیکی، دیجیتال و مهم تر از همه بیولوژیکی منجر شود. در چارچوب این انقلاب، همه جنبه های دانش و خلاقیت با «هوشمندی فناوری» ترکیب شده اند تا به محصول و خدمتی بسیار مفیدتر و قدرتمندتر تبدیل شوند.

در قسمت های بعدی به معرفی فناوری های کلیدی صنعت-۴، آینده صنعت فولاد و برنامه کشورهای پیشرفته در مواجهه با این انقلاب خواهیم پرداخت.

منبع:

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

مطالعه‌ی بیشتر:

لازم به ذکر است مسئولیت حقوقی تمامی محتواهای تولیدی این وبسایت تحت عنوان «اختصاصی معدن‌مدیا» و در این دسته‌بندی، به عهده رسانه «نوآوران معدن» با شناسه مجوز 88190 می‌باشد؛ سایر محتواهای درج‌شده بازنشر و با ذکر منبع است.