علیرضا شهیدی اظهار داشت: سازمان زمینشناسی تا کنون سه مرتبه تمام کشور را به لحاظ پدیدههای زمینشناسی و معدنی اسکن کرده که این بررسیها، در مقیاسهای متفاوت ۱:۱۰۰۰۰۰۰، ۱:۲۵۰۰۰۰ و ۱:۱۰۰۰۰۰ انجام گرفته است. ما در سال ۱۳۸۳ و ۱۳۹۶ در سازمان زمینشناسی، دو اطلس پتانسیل مواد معدنی را تهیه کردیم و در اختیار کاربران قرار دادیم؛ نخستین اطلس در سال ۱۳۸۳ با مقیاس ۱:۱۰۰۰۰۰۰ تهیه شد. طبق اقداماتی که در دهههای ۷۰ و ۸۰ انجام شد، توانستیم در سال ۱۳۹۶ اطلسی دقیقتر و با جزئیات بیشتر با مقیاس ۱:۱۰۰۰۰۰ را منتشر کنیم؛ میتوان گفت که یقینا دقت اطلس تهیه شده در این سال، ده برابر بیشتر از اطلسی بود که در سال ۱۳۸۳ تهیه شد.
وی افزود: برای افزایش دقت و وضوح تهیه اطلس زمینشناسی، از سال ۱۳۸۳ تولید اطلاعات پایه با مقیاس ۱:۲۵۰۰۰ را آغاز کردیم و تا به امروز نقشههای زمینشناسی و ژئوشیمیایی حدود ۵۰ هزار کیلومتر مربع مساحت کشور را تهیه و توزیع کردهایم.
رئیس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی در ادامه توضیح داد: ما در امر کنسرسیوم اکتشافات ۳۰۰ هزار کیلومتر مربع از سطح کشور، هیچ دخالتی نداریم اما مطمئنا این کنسرسیوم از اطلاعات پایهای که سازمان زمینشناسی در ۶۰ سال گذشته تهیه کرده، بیبهره نخواهد بود و میتواند از این اطلاعات استفاده کند. اگر سازمان زمینشناسی بتواند از موازیسازی با ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران جلوگیری کند، با منابع موجود میتوان دقت کار و تهیه نقشهها را افزایش داد. سازمان زمینشناسی با توجه به وظیفه حاکمیتی که دارد و منابعی که دولت در اختیار آن قرار میدهد، هیچگاه با بخش خصوصی رقابت نداشته و کار خود را به صورت مستقل پیش میبرد.
شهیدی تصریح کرد: در حال حاضر، استراتژی خود را تغییر دادیم؛ تا سال ۱۳۸۳ زونهای بیستگانه اول و دوم با وسعتی حدود ۹۵۰ هزار کیلومتر مربع از مناطق دارای پتانسیل معدنی را شناسایی کردیم. اگر بخواهیم پیشرفت قابل توجهی در زمینه اکتشاف داشته باشیم، باید بحثهای شناسایی و پیجویی را کنار بگذاریم و وارد حلقههای بعدی اکتشافی شویم. برای گسترش اکتشافات مواد معدنی، بخش خصوصی باید در اکتشاف عمومی و تفضیلی وارد شود. در واقع، در این صورت طبق نقشه راه، سازمان زمینشناسی دیگر وارد مباحث اکتشافی نمیشود و بر اساس وظایف تعریف شده خود، مناطق شناسایی شده دارای پتانسیل مواد معدنی را به معدن تبدیل میکند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات سازمان این بوده که بازه زمانی تبدیل اندیسهای معدنی به معدن بسیار طولانی است؛ مدت زمان استاندارد جهانی این تبدیل، ۶ تا ۱۰ سال تعریف شده و متاسفانه این بازه در ایران زیاد است. معدن گلگهر سیرجان به عنوان بهترین نمونه داخلی با کمترین زمان تبدیل، حدود ۲۰ تا ۲۵ سال به طول انجامید. این مدت زمان در معدن زرشوران، ۱۶۰ سال بوده، در چادرملو نیز چند سال است که فاز شناسایی و اکتشافات اولیه انجام شده اما برای اتمام کار به زمان زیادی نیاز دارد. همچنین زمان تبدیل از فاز شناسایی تا مرحله بهرهبرداری معدن مهدیآباد، ۵۵ سال و مس سرچشمه ۸۴ سال بوده است.
رئیس سازمان زمینشناسی در پایان عنوان کرد: سازمان زمینشناسی برای کاهش زمان تبدیل و ریسک اکتشاف، از لایه اطلاعاتی ژئوفیزیک هوایی استفاده میکند؛ به این ترتیب، طبق برنامه باید دو میلیون و ۷۵۰ هزار کیلومتر خطی، ژئوفیزیک خطی انجام دهیم که تا کنون ۶۴۰ هزار کیلومتر خطی آن، معادل ۲۲ درصد را به فاز عملیاتی رساندهایم. برنامه دیگری که سازمان به آن جامع عمل پوشانده، عملیاتی کردن اکتشاف از سطح به عمق است. طبق آمارهای موجود، میزان قابل توجهی از معادن بزرگ دنیا در عمق ۱۰۰ تا ۲۰۰ متری قرار دارند؛ در صورتی که عمق اکتشاف معادن ایران ۰٫۵ متر است و ما در تلاش هستیم با تغییر سیاست کاری، میزان عمق اکتشافی را افزایش دهیم.
منبع: فلزات آنلاین