تقابل بین معدنکاری و حفظ محیط زیست همواره یکی از چالش‌های اساسی فعالان معدنی در ایران بوده است؛ البته در سراسر دنیا معدنکاری می‌تواند آسیب‌هایی به محیط زیست وارد کند اما شرکت‌های بزرگ معدنی جهان از روش‌های متنوعی استفاده کرده‌اند تا این آسیب‌ها را به حداقل برسانند.
به گزارش خبرنگار معدن‌مدیا؛ به گفته کارشناسان، قوانین زیست‌محیطی در ایران مربوط به چندین دهه گذشته است و طی دهه‌های اخیر هیچ تغییراتی در پایه و اساس آن اعمال نشده، بلکه تنها اصلاحات جزئی در آن صورت گرفته که تاثیری در ساختار آن نداشته است و امروزه نمی‌تواند دردی از دردهای ما را دوا کند.
با توجه به تاکید رهبری بر روی‌آوردن به اقتصاد معدنی به جای اقتصاد نفتی، توسعه این بخش مستلزم تغییرات و حمایت‌هایی است که بدون آن نمی‌توانیم انتظاری از نقش‌آفرینی بخش معدن در اقتصاد، آن‌چنان که کشور پتانسیل آن را دارد و شایسته است، داشته باشیم.
نمی‌توان منکر این شد که معدنکاری به محیط زیست آسیب می‌زند اما در هیچ کجای دنیا توقف معدنکاری راهکاری نبوده که دولت‌ها برگزیده باشند؛ بلکه با توجه به پیشرفت روزافزون فناوری و روش‌های متعددی که پیش روی معدنکاران قرار دارد، هر یک به فراخور، راهی را برای حل این مسئله برگزیده‌اند.
معدنکاری می‌تواند آسیب‌هایی را به محیط زیست واردکند که از جمله آن‌ها می‌‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آلودگی هوا: هنگام برداشت از معادن و همچنین پس از دپوی باطله‌ها و نیز موادی مانند کنسانتره سنگ آهن، ذرات ریز و گرد و غبار وارد هوا شده و با وزش باد، به محیط اطراف معادن پراکنده می‌شوند.
آلودگی آب: این آلودگی می‌تواند ناشی از انتشار مواد شیمیایی و مواد معدنی در آب‌های زیرزمینی، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها باشد.
تخریب زیستگاه: معدنکاری می‌تواند منجر به تخریب زیستگاه‌های گیاهی و جانوری، از بین‌رفتن پوشش گیاهی و تنوع زیستی، آسیب به خاک و ایجاد اختلال در جریان آب شود.
دپوی باطله‌های معدنی: معمولاً برداشت از معادن مختلف، نسبت‌های مختلفی از باطله‌های معدنی را برجای می‌گذارد که برای جلوگیری از آسیب‌های زیست‌محیطی باید چاره مناسبی برای آن اندیشید.
باید در نظر داشت که صنعتی‌شدن جوامع همواره در کنار توسعه‌هایی که رقم زده، آسیب‌هایی نیز به جوامع مختلف وارد کرده است؛ طی دهه‌های اخیر شرکت‌های بزرگ دنیا در تلاش بوده‌اند که با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین این آسیب‌ها را کاهش دهند.
ریوتینتو برنامه‌های جامعی برای بازسازی زمین معادن خود اجرا کرده است. تلاش‌های این شرکت بر بازسازی زیست‌بوم گیاهی متنوع و محلی، تثبیت خاک‌ها و احیای زیستگاه‌ها متمرکز است؛ به عنوان مثال، در معدن زغال سنگ Bengalla در استرالیا، ریوتینتو موفق شد بیش از هزار هکتار از زمین‌های استخراج‌شده را به عنوان چراگاه‌های مولد و زیستگاه‌های حیاط وحش به محیط زیست بازگرداند.
BHP نیز در راستای تعهد خود به معدنکاری مسئولانه، سرمایه‌گذاری برای احیا معادن پس از معدنکاری را در دستور کار خود قرار داده. این شرکت مناطق وسیعی از زمین‌هایی که مورد عملیات معدنکاری قرار گرفته بودند را بازسازی کرده؛ به عنوان مثال، این شرکت در معدن الماس Ekati در کانادا، بیش از 6 هزار هکتار زمین را بازسازی کرده که کاشت بیش از 1.3 میلیون اصله درخت در این معدن بازسازی‌شده را در پی داشته است. بی‌اچ‌پی همچنین در زمینه احیای تنوع زیستی زمین‌های مورد استفاده خود نیز سرمایه‌گذاری کرده است.
آنگلو امریکن اقدامات متعددی را برای احیای زمین معادن خود اجرا کرده است. یکی از پروژه‌های قابل توجه این شرکت، احیای معدن سنگ آهن میناس-ریو در برزیل است که در آن معدن، مناطقی با پوشش گیاهی بومی بازسازی گردید و زیست‌بوم مناسب حیات وحش بومی آن منطقه در آنجا ایجاد شد. این شرکت اقدامات گسترده‌ای برای احیای پوشش گیاهی پس از معدنکاری و بازسازی زیستگاه‌ها انجام داده است.
شرکت ریوتینتو در معدن Diavik Diamond در کانادا، از آب‌های بازیافتی برای خنک‌کاری تجهیزات استفاده می‌کند. این امر باعث کاهش مصرف آب این معدن به میزان 40 درصد شده است.
BHP از مدل‌های پیشرفته هیدروژئولوژیکی و فناوری ماهواره‌ای برای نظارت بر استفاده از منابع آبی و توسعه استراتژی‌های مدیریت پایدار آب استفاده می‌کند. هدف این شرکت به حداقل رساندن برداشت آب شیرین با استفاده از سیستم‌های نوآورانه بازیافت و تصفیه آب است. این امر به کاهش فشار بر منابع آب محلی کمک می‌کند و استفاده مسئولانه از آب در عملیات معدنکاری را تضمین می‌کند.
همچنین این شرکت‌ها از سدسازی، برداشت آب پس از معدنکاری و تصفیه آن و نیز حوضچه‌های تبخیر، برای کنترل و مهار منبع آب‌های آلوده به مواد معدنی و شیمیایی و جلوگیری از ورود این آب‌ها به منابع آب زیرزمینی و مورد استفاده جوامع محلی، بهره می‌گیرند.
برخی از این اقدامات همین حالا هم از سوی برخی شرکت‌های بزرگ معدنی کشور در حال انجام است. بدیهی است برای اثربخشی هر یک از این اقدامات باید عواملی مانند توپوگرافی، خصوصیات خاک، انواع پوشش گیاهی و کاربری مورد نظر پس از استخراج را در نظر گرفت؛ همچنین درختکاری به بهانه احیای پوشش گیاهی و نیز جذب گاز کربن‌دی‌اکسید، باید با درنظرگرفتن منابع آبی قابل تامین، انجام شود.
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: