اختصاصی معدنمدیا | ساقی نبیلو؛
خانهها یا کارخانهها؟
در مسیر توسعه بودن، یعنی مصرف برق بیشتر و از طرف دیگر خاموشی صنایع یعنی کاهش رشد اقتصادی که در طی زمان دود آن به چشم تمام مردم کشور میرود. در شرایط فعلی و با توجه به عدم مدیریت صحیح و عدم توسعه زیرساختها، اکنون در بحران انرژی به سر میبریم. گرمای طاقتفرسای تابستان برای مردم تحملناپذیر است و قطعی برق صنایع هم نهایتاً منجر به تعطیلی واحدهای کوچک و بیکاری کارگران و کاهش سودآوری شرکتهای بزرگ میشود. حالا سیاستگذار باید تصمیم بگیرد که اولویت تخصیص برق کجاست؟ خانهها یا کارخانهها؟
مدیرعامل توانیر در خردادماه بیان کرده که سهم فولاد از مصرف برق صنایع 50 درصد است؛ اما به این اشاره نکرده که مصرف برق این صنعت در فصل تابستان و در زمان اوج، حدوداً 6 درصد مصرف کل کشور است! باید اذعان داشت در خصوص نقش صنعت فولاد در ایجاد چالشهای مختلف بزرگنمایی شده است. در این باره پای صحبت کارشناسان این حوزه نشستهایم.
ویژهنامه معدنمدیا؛ با نگاهی به بحران انرژی و خاموشی صنعت فولاد
عدم توسعه زیرساختها، مخل امنیت سرمایهگذاری در فولاد
بهرام سبحانی، رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، با اشاره به ظرفیت ۴۵ میلیون تنی صنعت فولاد کشور و فاصله تولید واقعی با این ظرفیت، خاطرنشان کرد: حتی اگر ظرفیت تولید را همین ۳۲ میلیون تن فعلی در نظر بگیریم، کمبود برق و گاز در سه سال اخیر رقمی معادل ۷۹ همت در سال ۱۴۰۰، ۶۷ همت در سال ۱۴۰۱ و ۹۸,۶ همت در سال ۱۴۰۲ تولید از دست رفته را به صنعت فولاد کشور تحمیل کرده است.
وی بیان کرد: برای هر یک از صنایع چشماندازی برای سال 1404 ترسیم شد که شاید به جرئت بتوان گفت تنها صنعتی که به تحقق آن بسیار نزدیک شده، صنعت فولاد است؛ اما دستیابی به این هدف نیازمند حل چالشهای ارزی، تامین انرژی و تسهیل سیاستهای صادراتی است.
سبحانی با تاکید بر ضرورت ایجاد امنیت در سرمایهگذاری در صنعت فولاد، افزود: عدم تامین زیرساختهای تولید، امنیت سرمایهگذاری و رسیدن به سود پیشبینیشده توسط سرمایهگذاران در زنجیره فولاد را از بین میبرد.
عدمالنفع 6 میلیارد دلاری صنعت فولاد
بهادر احرامیان، عضو هیئتمدیره انجمن فولاد، در گفتوگو با «معدنمدیا» بیان کرد: ما در انجمن فولاد معقدیم که فشار ناترازی انرژی به طور ناعادلانهای به صنعت فولاد وارد میشود. برق سایر صنایع هفتهای یک یا نهایتاً دو روز در هفته قطع میشود که تقریباً معادل 15 درصد زمان کاری این صنایع است.
وی افزود: اما میتوان گفت که در حال حاضر صنعت فولاد به کلی متوقف شده است؛ بیش از 90 درصد این صنعت خاموش است. حتی کارخانههایی که نیروگاه تاسیس کردهاند، باید برقشان را به شبکه بدهند و خودشان دچار خاموشی شدهاند.
احرامیان تاکید کرد: با اینکه تامین برق وظیفه صنعت فولاد نیست، با این حال طی سالهای گذشته صنایع فولادی حدود 4 هزار مگاوات برق، حتی بیش از نیاز خود، به ظرفیت شبکه برق کشور افزودهاند. اگر همه صنایع کشور مانند صنعت فولاد عمل کردهبودند، دیگر نیازی به قطعی برق صنایع نبود.
عضو هیئتمدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران بیان کرد: اگر محدودیت به طور یکسان برای همه صنایع اعمال شود، مثلاً سایر صنایع نیز 30 یا 40 درصد محدودیت داشته باشند، از فشار شدیدی که روی دوش صنعت فولاد است کاهش مییابد.
احرامیان اظهار داشت: باید توجه داشته باشیم که صنعت فولاد یک صنعت مادر و صادراتمحور است و پایه بسیاری از صنایع دیگر محسوب میشود. هرچقدر که این صنعت رونق یابد، منافع آن به سایر صنایع و نیز کل کشور میرسد و میتواند روی تراز تجاری کشور تاثیر مثبت بگذارد.
وی تاکید کرد: طی چندسال گذشته عدمالنفع قطعی برق برای صنعت فولاد حدود 240 همت، تقریباً معادل 6 میلیارد دلار، بوده است که میتوان گفت در صورتی که این درآمد تحقق یافته بود، برای ایجاد ظرفیت حدود 12 هزار مگاوات برق کفایت میکرد؛ مقداری که تقریباً معادل کل کسری و ناترازی تولید برق کشور است.
عضو هیئتمدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به اینکه مبنای قضاوتها باید مراجعه به آمار باشد، نه جو روانی و رسانهای که در جامعه ایجاد میشود، بیان کرد: درباره میزان مصرف برق و گاز و نیز تاثیر صنعت فولاد بر محیط زیست بسیار بزرگنمایی شده است. انتظار ما این است که رسانهها و مردم جامعه به دنبال آمار و ارقام باشند.
وی ادامه داد: در خصوص مصرف برق، اگرچه صنعت فولاد قدمت زیادی دارد اما عمده ظرفیت آن در دو دهه اخیر احداث شده و از نظر بهینهبودن مصرف برق در جایگاه خوبی ایستاده و اتلاف انرژی در آن ناچیز است و راندمان بالایی دارد.
احرامیان افزود: درباره مصرف گاز نیز همینطور است؛ صنعت فولاد روزانه چیزی بین 40 تا 45 میلیون مترمکعب گاز مصرف میکند که در زمان اوج مصرف گاز در زمستان که به حدود 800 میلیون مترمکعب میرسد، سهم فولاد تقریباً 5 درصد از این مقدار است؛ مصرف گاز فولاد تقریباً مقدار ثابتی دارد و تفاوت چندانی در فصول مختلف در میزان مصرف وجود ندارد.
او بیان کرد: مشکل اصلی ما افزایش ده تا پانزده برابری مصرف خانگی است که منجر به خاموشی صنایع میشود.
احرامیان تاکید کرد: در خصوص مصرف آب، 88 درصد آن مربوط به کشاورزی است. کل صنایع چیزی حدود 6-7 درصد مصرف دارند که سهم فولاد از آن شاید حدود 2 تا 3 درصد باشد.
وی در پایان بیان کرد: صنعت فولاد نه تنها هرگز عامل اصلی و تعیینکننده ناترازیها و چالشهای انرژی و آب در کشور نبوده؛ بلکه در بسیاری از مواقع راه حل این چالشها بوده است؛ مثلا در خصوص انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی ایران و مسیری که از آن میگذرد، از سرمایهگذاران اصلی این طرح بوده تا هم مصرف آب شیرین خود را به صفر برساند و هم سایر صنایع بتوانند از مزایای آن بهرهمند شوند.
بند را از پای صنعت فولاد باز کنید
سید رسول خلیفه سلطانی، دبیر انجمن تولیدگنندگان فولاد ایران، در خصوص انتظارات فعالان این صنعت از دولت جدید گفت: صنعت فولاد با چالشهای مختلفی مواجه است و فعالان این صنعت رفع این چالشها را از دولت چهاردهم انتظار دارند؛ یکی از این چالشها مقررات خلقالساعه و هر روزه است. تنظیم مقررات و ایجاد محدودیتهای هر روزه، آن هم برای صنعتی که به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تنی بسیار نزدیک شده، چه معنایی میتواند داشته باشد؟
وی با اشاره به آزادسازی نرخ ارز به عنوان یکی از مطالبات جدی فعالان اقتصادی در کشور افزود: با آزادسازی نرخ ارز امکان ارزآوری در صنعت فولاد کشور در سال جاری معادل حداقل ۱۰ میلیارد دلار خواهد بود که این رقم در سال آینده می تواند به رقم ۱۲ میلیارد دلار نیز برسد. ضمن این که سهم ارز فولادیها ۲۰ تا ۳۰ درصد ارز ورودی به کشور است و در مقایسه با صنایعی مانند فرش سهم قابل توجهی است؛ بنابراین صنعت فولاد در کنار سایر صنایع محوری همچون نفت و پتروشیمی امکان تامین ارز مورد نیاز کشور را دارد که این مسأله نیازمند بازشدن بندها از پای این صنایع است.
وی با اشاره به عرضه فولاد در بورس کالا خاطرنشان کرد: مسأله دیگر سرکوب قیمت فولاد به بهانههای مختلف از جمله کنترل قیمت مسکن ملی است و این کنترل نیز از طریق مکانیزم کنترل قیمت در بورس کالا انجام میشود. با در نظرگیری سهم 7درصدی قیمت فولاد در قیمت تمامشده مسکن، کنترل قیمت مسکن ملی با کنترل قیمت فولاد توهم است.
خلیفه سلطانی یادآور شد: درآمد دولت از فروش انرژی به فولادیها ده برابر سیمانیهاست؛ اما در هنگام خاموشی و اعمال محدودیت باز ابتدا به سراغ فولادیها میآیند؛ در حالی که این صنعت میتواند برای حل مشکل بحران انرژی کشور پیشقدم باشد. تا به امروز نیز از درآمد حاصل از فروش برق به فولادیها امکان ایجاد نیروگاههای کافی وجود داشت و اگر این مهم انجام میشد، امروز با کمبود برق در کشور و در صنایع مواجه نبودیم./ چیلان
میتوانستیم هفتمین تولیدکننده برتر فولاد دنیا باشیم
احسان دشتیانه، عضو هیئتمدیره انجمن فولاد، بیان کرد: در هیچ کجای دنیا، در کشوری که شرایط دمایی مانند ایران داشته باشد، نیروگاهها برای مصارف یک یا دوماهه احداث نمیشوند؛ چرا صنایع فولادی باید نیروگاههایی احداث کنند که در سایر فصول سال ظرفیت آن خالی است و کاربردی ندارد؟
وی افزود: اگر ما مصرف برق و گاز را با قیمت کنترل نکنیم بدیهی است که مدیریت مصرف نخواهیم داشت و اتلاف انرژی رخ میدهد. در کشورهای توسعهیافته در فصل گرم سال مردم به خاطر قیمت بالای برق کولر روشن نمیکنند؛ آیا مردم این کشور سطح مالی پایینتری نسبت به مردم ما دارند؟ البته که اینطور نیست. کشور ما تحریم هم هست و فشارهای مختلفی به ما وارد میشود و در شرایط سختتری نسبت به کشورهای دیگر به سر میبریم.
دشتیانه در خصوص دستیابی به تولید 55 میلیون تنی فولاد بیان کرد: ما در سال 2024 هستیم و طبق چشماندازی که تعریف شده در سال آینده باید به ظرفیت تولید 55 میلیون تن فولاد برسیم؛ اما تولید واقعی ما تنها 30 میلیون تن است؛ چرا که سیاست ما نه تنها حمایت از صادرات نیست، بلکه به دنبال جایگزینی واردات به جای تولید هستیم! بدیهی است در چنین شرایطی به هدفگذاری تولید نمیرسیم. روی عرشه کشتی بار صادراتی را تخلیه میکنند؛ مشخص است که در چنین شرایطی امنیت صادرات از بین میرود و دیگر هیچ کشوری به ما اعتماد نمیکند.
او درباره مصرف گاز بیان کرد: کل اتحادیه اروپا با حدود هفتصد میلیون نفر جمعیت، در زمان پیک مصرف، روزانه تقریباً 900 میلیون مترمکعب گاز مصرف میکند، در حالی که در ایران این مصرف به حدود 800 میلیون مترمکعب در روز میرسد. با این روند، اگر چارهای برای آن نیندیشیم، تا سال 1410 ما دیگر نمیتوانیم حتی برای تولید برق به نیروگاههایمان گاز بدهیم.
دشتیانه بیان کرد: صنعت فولاد تنها صنعتی است که به وظیفه خود در راستای چشمانداز 1404 عمل کرده است و اگر محدودیت انرژی وجود نداشته باشد، میتواند هفتمین کشور برتر تولید فولاد در جهان باشد. اگر سایر صنایع مانند فولاد عمل میکردند، ما اکنون دهمین اقتصاد برتر دنیا بودیم.
او در پایان خاطرنشان کرد: در برنامه هفتم توسعه بیان شده که دولت باید تصدیگری خود را در بنگاههای بزرگ اقتصادی کنار بگذارد؛ اما نه تنها اینگونه نیست، بلکه مجموع بنگاههایی که وزارت کار اداره میکند از وزارت صمت و نفت هم بیشتر است. همچنین وزارت دفاع نیز در حال بنگاهداری است. در حالی که بنگاهداری به این شیوه باعث رونق و پایداری تولید نمیشود؛ چرا که اگر انتخاب مدیران این شرکتهای بزرگ توسط دولت صورت بگیرد، حفظ جایگاه مهمتر از تلاش برای پایداری و رونق تولید خواهد بود.
مشاهده: صحبتهای احسان دشتیانه خطاب به رئیس جمهور منتخب
تولید فولاد روند صعودی داشت اگر…
وحید یعقوبی، معاون اجرایی انجمن تولید کنندگان فولاد ایران، در گفتوگو با «معدنمدیا» بیان کرد: طی سالهای اخیر تولید فولاد روند صعودی داشته و این روند تا دو ماهه ابتدای امسال نیز جریان داشته است اما با شروع قطعی برق صنایع این روند نزولی شده و کاهش 1.6 درصدی تولید را در گزارش فصل ابتدایی سال ثبت کرده است.
یعقوبی ادامه داد: صادرات فولاد کشور در سه ماه نخست سال 1.6 میلیارد دلار بوده که افت 19 درصدی نسبت به سه ماه قبل از آن داشته است که تقریباً معادل 400 میلیون دلار میشود؛ علت آن نیز کاهش قیمتهای جهانی و نیز موانع داخلی مانند عوارض صادراتی، لغو معافیت مالیاتی و مقررات ارزی و… در داخل کشور است.
معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد افزود: صادرات فولاد میانی (بیلت، بلوم، اسلب) که تقریباً سهم 50 درصدی از صادرات فولادی را دارد، در سه ماهه نخست سال 32 درصد کاهش ارزشی و 26 درصد کاهش وزنی داشته است.
او ادامه داد: از طرف دیگر، صادرات محصولات با مقاطع طویل افزایش 20 درصدی داشته که با توجه به اینکه تولیدکنندگان این محصولات صادرکننده نیستند، این صادرات از طریق کارتهای بازرگانی یکبارمصرف صورت گرفته که امیدواریم با وضع مقررات مناسب این مشکل حل شود؛ چرا که ارز حاصل از صادرات تولیدکنندگان به کشور بازمیگردد اما در خصوص ارز حاصل از صادرات کارتهای بازرگانی یکبارمصرف، این طور نیست.
یعقوبی اظهار داشت: با وجود اینکه حدود 60 درصد از ظرفیت تولید ورق سرد کشور خالی است، در سه ماهه نخست سال تقریبا 200 میلیون دلار واردات ورق سرد و پوششدار صورت گرفته که رقم قابل توجهی است؛ در حالی که این تولید میتوانست در داخل کشور صورت بگیرد و این واردات به تولید کشور ضربه میزند.
اخیراً یک مقام وزارت صمت اعلام کرد که گروه کالایی ورق گالوانیزه به ۲۶ ارتقا پیدا کرده و شرایط عدم دریافت ارز وارداتی را پیدا کرده است.
منبع: معدن مدیا
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: