آلومینیوم یکی از سبکترین فلزات صنعتی جهان به شمار میرود و نسبت «استحکام به وزن» آن از فولاد هم بیشتر است. این فلز را از سنگ معدن بوکسیت استخراج میکنند. آلومینیوم رسانای خوبی برای الکتریسیته و گرماست و در عین حال، رفلکتور (بازتابدهنده) مناسبی برای نور و گرما به شمار میرود. این فلز همچنین در مقابل خوردگی و پوسیدگی مقاوم است. ویژگیهای خاص آلومینیوم موجب شده تا در صنایع مختلف همچون نگهداری مواد غذایی، معماری، حملونقل، تولید برق، بستهبندی و ابزارهای انتقال برق مورد استفاده قرار گیرد.
اگرچه آلومینیوم یکی از فراوانترین فلزات روی زمین است اما به ندرت به شکل فلز خالص یافت میشود. برای تولید فلز آلومینیوم، ابتدا باید بوکسیت را استخراج و آن را تبدیل به آلومینا کرد. سپس از آلومینا فلز آلومینیوم تولید میشود. به طور کلی از هر ۴ تن بوکسیت، ۲ تن آلومینا تولید میشود که در نهایت به یک تن آلومینیوم تبدیل میشود. خاک رس و شیل نفتی از دیگر منابع تولید آلومینا به شمار میروند اما به دلیل بهصرفه نبودن، مورد استفاده قرار نمیگیرند.در این نوشتار، تازهترین ارزیابیها درباره آینده آلومینیوم را مرور کردهایم.
ارزش بازار
بر پایه گزارش فورچون بیزنس اینسایت، ارزش بازار آلومینیوم در سال ۲۰۲۳ به حدود ۲۳۰ میلیارد دلار رسید. تازهترین ارزیابی این موسسه حکایت از آن دارد که ارزش بازار این فلز در پایان سال جاری به سطح ۲۵۰ میلیارد دلار خواهد رسید و سپس با نرخ رشد سالانه ۶.۲ درصد، در سال ۲۰۳۲ از مرز ۴۰۳ میلیارد دلار خواهد گذشت.
تولید و عرضه
بر اساس برآورد سازمان زمینشناسی آمریکا، میزان ذخایر بوکسیت جهان بین ۵۵ میلیارد تا ۷۵ میلیارد تن است. عمده این منابع به ترتیب در آفریقا، اقیانوسیه، آمریکای جنوبی، منطقه کاراییب و آسیا قرار دارند. میزان ذخایر شناختهشده بوکسیت در سال گذشته معادل ۳۰ میلیارد تن بوده است. کشورهای گینه، ویتنام، استرالیا، برزیل و جامائیکا به ترتیب دارای بیشترین ذخایر اثباتشده بوکسیت در جهان هستند.
از نظر تولید بوکسیت، استرالیا با تولید ۹۸ میلیون تن در صدر تولیدکنندگان سال ۲۰۲۳ قرار گرفت. گینه با ۹۷ میلیون تن و چین با ۹۳ میلیون تن در رتبههای دوم و سوم جای گرفتند. همچنین برزیل و هند به ترتیب با تولید ۳۱ میلیون تن و ۲۳ میلیون تن بوکسیت، رتبههای بعدی را اشغال کردند.
از نظر تولید آلومینا، چین با تولید ۸۲ میلیون تن حدود ۵۹ درصد از کل بازار جهانی را در اختیار دارد. پس از آن، استرالیا با تولید ۱۹ میلیون تن ۱۳ درصد عرضه جهانی این ماده را از آن خود کرده است. برزیل، هند و روسیه در رتبههای بعدی قرار دارند.
میزان تولید جهانی آلومینیوم از ۶۸.۴ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ به ۷۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت. در اینجا با بزرگترین تولیدکنندگان آلومینیوم جهان آشنا میشوید.
در فهرست بزرگترین تولیدکنندگان آلومینیوم جهان، کشور چین با ۴۱ میلیون تن و فاصله معنادار از سایر رقبا در صدر ایستاده است. چین بیش از نیمی از تولید جهانی آلومینیوم را در اختیار دارد. این کشور همچنین یکی از بزرگترین مصرفکنندگان آلومینیوم جهان به شمار میرود.
هند با تولید ۴.۱ میلیون تن آلومینیوم در سال ۲۰۲۳ رتبه دوم جهان را کسب کرد. این کشور در چند سال گذشته بر میزان تولید خود افزوده و روسیه را پشت سر گذاشته است. صنایع هیندالکو هند، بزرگترین تولیدکننده نورد آلومینیوم جهان در بمبئی فعالیت میکند. همچنین شرکت ودانتا، بزرگترین تولیدکننده آلومینیوم هند قصد دارد در سال جاری یک میلیارد دلار برای افزایش تولید سرمایهگذاری کند.
روسیه با ۳.۸ میلیون تن در جایگاه سوم قرار دارد. شرکت روسال روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان آلومینیوم جهان است. انتظار میرفت با حمله روسیه به اوکراین، میزان صادرات آلومینیوم این کشور کاهش یابد اما چین اجازه نداد. به گفته روسال، درآمد صادرات آلومینیوم این شرکت به چین در سال ۲۰۲۳ دوبرابر شده است.
در سال ۲۰۲۳ کانادا ۳ میلیون تن آلومینیوم تولید کرد و چهارم شد. از ۱۰ کارخانه بزرگ ذوب آلومینیوم کانادا، ۹ کارخانه در استان کبک قرار دارند. در سال ۲۰۲۳ کانادا بیش از ۵۰ درصد از واردات آلومینیوم آمریکا را تامین کرد.
کشور عربی امارات با تولید ۲.۷ میلیون تن آلومینیوم در رتبه پنجم جای گرفت. در سالهای اخیر، حجم تولید آلومینیوم امارات تقریبا ثابت بوده است. شرکت EGA امارات، بزرگترین تولیدکننده آلومینیوم خاورمیانه است که حدود ۴ درصد کل تولید جهانی این فلز را در اختیار دارد. در سال ۲۰۲۳ امارات حدود ۸ درصد از واردات آلومینیوم آمریکا را تامین کرد.
کشور کوچک حاشیه خلیج فارس، بحرین با پشت سر گذاشتن استرالیا و تولید ۱.۶ میلیون تن آلومینیوم در جایگاه ششم جهان قرار گرفت. صنعت آلومینیوم با ۳ میلیارد دلار، یکی از بزرگترین منابع درآمد صادراتی بحرین در سال ۲۰۲۳ بود. شرکت گالف آلومینیوم رولینگ میل که در سال ۱۹۸۱ تاسیس شد، نخستین کارخانه آلومینیوم در خاورمیانه بود.
استرالیا با تولید ۱.۵ میلیون تن آلومینیوم در رتبه هفتم نشست. در چند سال گذشته، بازار آلومینیوم استرالیا به دلیل افزایش هزینههای انرژی با مشکلات زیادی روبهرو بوده است. ریوتینتو و آلکوا دو شرکت بزرگی هستند که در صنعت آلومینیوم این کشور فعالیت میکنند.
در سال ۲۰۲۳ کشورهای نروژ، برزیل و مالزی به ترتیب با تولید ۱.۳ میلیون تن، ۱.۱ میلیون تن و ۹۸۰ هزار تن در رتبههای هشتم تا دهم بزرگترین تولیدکنندگان آلومینیوم جهان جای گرفتند.
تقاضا
بر پایه برآورد موسسه بینالمللی آلومینیوم، میزان تقاضای جهانی برای این فلز تا سال ۲۰۳۰ روندی صعودی خواهد داشت و به بیش از ۱۱۹ میلیون تن خواهد رسید. حدود ۳۷ درصد از رشد تقاضای آلومینیوم مربوط به کشور چین و ۲۶ درصد کل آسیا (بدون چین) خواهد بود. همچنین سهم آمریکای شمالی و اروپا به ترتیب ۱۵ درصد و ۱۴ درصد پیشبینی شده است.
قیمت
قیمت آلومینیوم نسبت به یک دهه قبل با افزایش چشمگیری روبهرو شده اما به گفته تحلیلگران، این فلز از پتانسیل رشد بیشتر در سال آینده برخوردار است. طی ۱۰ سال گذشته، پایینترین قیمت آلومینیوم به میزان ۱۴۵۸ دلار در هرتن در می ۲۰۲۰ ثبت شد. بالاترین قیمت این فلز نیز به میزان ۳۸۰۰ دلار مربوط به فوریه ۲۰۲۲ بوده است. تحلیلگران معتقدند، با توجه به شرایط اقتصادی جهان، میانگین قیمت آلومینیوم در سال ۲۰۲۵ بین ۲۷۵۰ تا ۲۸۰۰ دلار در هر تن خواهد بود.
منبع: سنا