10 میلیون تن فولاد یعنی 6 میلیارد دلار ارزآوری
رضا محتشمی‌پور، معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صمت می‌گوید: آینده صنعت فولاد به «انرژی» گره خورده‌است؛ با توجه به سند چشم‌انداز 1404، ما از برنامه‌ی تولید عقب مانده‌ایم و علت آن نیز «بحران انرژی» است که نشان می‌دهد در زمان برنامه‌ریزی توجهی به آن نشده‌است.
به گزارش خبرنگار معدن‌مدیا، صنعت فولاد خود به تنهایی بار سنگینی از ارزآوری را به دوش می‌کشد اما بی‌توجهی به بحران انرژی، آن را از رمق انداخته‌است.
بهرام سبحانی، رئیس انجمن فولاد، شهریور سال گذشته (1400) در سمینار «چالش برق در صنعت فولاد» بیان کرد که ما به ظرفیت تولید 40 میلیون تن فولاد در سال رسیدیم اما تنها حدود 30 میلیون تن تولید کردیم؛ این تفاوت 10 میلیون تنی در تولید، ثمره‌ی بحران انرژی و قطعی برق صنایع فولادی است. عدم تولید 10 میلیون تن فولاد یعنی خسارت 6 میلیارد دلاری؛ این عدد در اقتصاد کشور بسیار تاثیرگذار است و چندین هزار شغل را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اخیراً (17 خرداد 1401) نامه‌ای اعتراض‌آمیز به وزیر صمت نوشته و در آن یادآور شده‌است که در سال گذشته صنعت فولاد حدود 6 میلیون تن از برنامه‌ی هدف‌گذاری شده تولیدی خود عقب افتاده‌است که این امر منجر به تحمیل زیان حدوداً 4 میلیارد دلاری به این صنعت شد.
نگاهی آماری به مصرف برق
مصرف برق صنعت فولاد چقدر است؟ برای دستیابی به چشم‌انداز 1404 به چه میزان انرژی برق نیاز داریم؟
شاید بهتر باشد برای تصور شفاف‌تر از چگونگی مصرف برق، نگاهی به اعداد و ارقام گزارش‌شده از سوی کارشناسان و همچنین گزارش‌های آماری وزارت نیرو بیندازیم.
بر اساس آخرین گزارش وزارت نیرو، کل ظرفیت اسمی تولید برق در کشور تا پایان بهمن 1400 به 86397 مگاوات رسید؛ همچنین تولید برق تا زمان مذکور به حدود 331 میلیون مگاوات ساعت انرژی رسید و با فرض این که تولید برق به همین نسبت تا پایان سال ادامه داشته باشد، احتمالاً حدود 360 میلیون مگاوات ساعت انرژی برق در کل سال 1400 تولید شده‌است.
کل ظرفیت اسمی تولید برق در کشور تا پایان فروردین 1401 به 87841 مگاوات رسید.
همچنین عبدالرسول پیشاهنگ، مدیرعامل شرکت برق حرارتی، سه‌شنبه، 17 خرداد اعلام کرد: در راستای طرح‌های افزایش توان تولید برق برای روزهای اوج مصرف تابستان امسال، حدود ۲۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق حرارتی کشور افزوده شده است.
تولید هر کیلووات ساعت برق برایمان چقدر هزینه دارد و چقدر پرداخت می‌کنیم؟!
به گفته‌ی مدیرعامل سابق برق حرارتی، محسن طرزطلب، هزینه‌ی تولید هر کیلووات ساعت انرژی برق چیزی حدود 120 تومان است و در صورتی که هزینه سوخت را به آن اضافه کنیم، قیمت واقعی با سوخت به قیمت فوب خلیج فارس حدود ۵۰۰ تومان درمی آید.
مشترکان خانگی به ازای هر کیلووات ساعت حدوداً 86 تومان و مشترکان صنعتی مانند تولیدکنندگان فولاد، شرکت‌های استخراج معادن، تولیدکنندگان آلومینیوم و مس 120 تومان پرداخت می‌کنند.
6500 میلیارد تومان در جیب 800 هزار مشترک پر مصرف خانگی!
به استناد اظهارات سخنگوی صنعت برق، ۸۰۰ هزار مشترک خانگی صنعت برق با مصرف حداقل دو برابر الگوی منطقه، سالانه بیش از ۱۳ میلیارد کیلووات ساعت برق مصرف می‌کنند؛ با توجه به اینکه هزینه تبدیل انرژی و توزیع برق معادل 500 تومان برای هر کیلووات ساعت در نظر گرفته می‌شود، بنابراین سالانه معادل 6500 میلیارد تومان به جیب تنها ۸۰۰ هزار مشترک بسیار پرمصرف و عمدتاً ثروتمند می‌رود؛ در تاریخ نگارش این گزارش (19 خرداد)، یعنی ارزش حدوداً 37 هزار پراید 131 یا تقریباً 4500 واحد مسکونی 65 متری در منطقه 12 تهران!
بر مبنای آمار مستند ارائه شده در تابستان سال 1400، میزان مصرف فراتر از الگوی مشترکان خانگی پرمصرف، حدود 7 میلیون مگاوات ساعت بود؛ یعنی تنها در سه ماهه تابستان و فقط در مصرف خانگی، 7 میلیون مگاوات ساعت انرژی برق هدر رفت.
صنعت فولاد چقدر برق لازم دارد؟
به گفته کارشناسان، (هرچند عدد دقیق و مشخصی اعلام نشده‌است، به ناچار متوسط مقادیر اعلام شده را در محاسبات لحاظ می‌کنیم) تقریباً 800 کیلووات ساعت انرژی برق به ازای تولید یک تن فولاد خام (از ابتدای زنجیره) مصرف می‌شود؛ بنابراین سال گذشته برای دستیابی به ظرفیت اسمی فولاد در کشور که حدوداً برابر با 40 میلیون تن بود، نیازمند حدوداً 32 میلیون مگاوات ساعت انرژی برق تا مرحله تولید فولاد خام بودیم.
با توجه به عدم دستیابی به ظرفیت مذکور و تولید واقعی ۲۷ میلیون و ۹۰۱ هزار تن تا پایان سال 1400، مصرف برق برای تولید فولاد خام حدود 22.3 میلیون مگاوات ساعت و 6.2 درصد از کل تولید برق در سال گذشته بوده‌است.
در صورتی که تاثیر عوامل مختلف، از جمله قطعی گاز در زمستان و کمبود مواد اولیه را در نظر نگیریم و محاسبات را صرفاً بر مبنای برق هدررفته به دست مشترکان پرمصرف خانگی انجام دهیم، 7 میلیون مگاوات ساعت انرژی برق هدر رفته در تابستان 1400، به معنای از دست دادن حدوداً 8.7 میلیون تن فولاد خام و تقریباً 5.8 میلیارد دلار خسارت به اقتصاد کشور است!
درحالیکه هدررفت انرژی محدود به برق نمی‌شود و سالانه حدود 11 میلیارد متر مکعب گاز هدر می‌رود و این یعنی تقریباً معادل کل مصرف صنعت فولاد از گاز کشور! (در آمار ارائه‌شده، مصرف گاز صنعت فولاد چیزی بین 11 تا 17 میلیارد مترمکعب در سال است)
تولید فولاد خام در سال گذشته حدوداً 12 میلیون تن با ظرفیت اسمی تفاوت داشت و قطعاً عوامل مؤثری در این اختلاف فاحش نقش داشته‌اند؛ اما نمی‌توان از تأثیر تعطیلی چندماهه واحدهای بزرگ فولادی کشور به دلیل عدم دریافت انرژی در تابستان و زمستان، چشم‌پوشی کرد.
وحید یعقوبی، مدیر اجرایی انجمن فولاد، قطعی گاز و برق و همچنین قیمت‌گذاری‌های ناعادلانه در زنجیره‌های پایینی فولاد را دلیل ضرر صنعت فولاد می‌داند.
انجمن فولاد به شورای عالی امنیت ملی نوشته است که تا لحظه نگارش این نامه (اواخر شهریور 1400)، خاموشی‌های برق باعث از دست رفتن حداقل ۸۲ روز کامل تولید صنعت فولاد از ابتدای سال‌جاری شده است.
یکی از راه‌هایی که در بلندمدت می‌تواند نتایج مطلوبی به همراه داشته‌باشد، ظرفیت ۱۰ هزار و ۵۳۶ مگاواتی برای تولید برق است که به فولادسازان بزرگ سپرده‌شده است اما قطعاً جلوی بحران پیش رو در تابستان امسال را نخواهد گرفت.
یارانه را حذف کنیم؟ به دنبال توسعه اقتصادی در کشور باشیم یا برق خانگی را قطع نکنیم؟
در مسیر توسعه بودن، یعنی مصرف برق بیشتر! خاموشی صنایع یعنی کاهش رشد اقتصادی؛ رویدادی که در طی زمان دود آن به چشم تمام مردم کشور خواهد رفت. در شرایط فعلی و با توجه به عدم مدیریت صحیح و توسعه زیرساخت‌ها، اکنون در بحران انرژی به سر می‌بریم. گرمای طاقت‌فرسای تابستان تحمل‌ناپذیر است و قطع برق صنایع هم نهایتاً منجر به تعطیلی واحدهای کوچک و کاهش سودآوری شرکت‌های بزرگ می‌شود؛ همچنان که سید ابوتراب فاضل، مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر، با اشاره به میانگین سودهای سال گذشته فولادسازان عنوان کرد: سال گذشته به‌صورت میانگین ۳۸ درصد سود برای بنگاه‌های تولیدی فولادی به ثبت رسیده بود، اما امسال این میزان سود به ۳۲ درصد رسیده است. باز هم این فشار به صورت مستقیم و غیرمستقیم روی دوش مردم است. چه در صنعت فولاد شاغل و یا از طریق بازار سرمایه یک سهامدار حقیقی باشی، تعطیلی یا کاهش سود یک شرکت، وضعیت اقتصادی‌ات را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
جالب توجه است که یکی از مدیران سابق در وزارت نیرو می‌گوید: یکی از نگرانی‌های ما در صورت رفع محدودیت‌ها و تحریم‌ها، چگونگی تأمین برق مورد نیاز صنعت است! ظرفیت فعلی تولید برق در کشور شاید کفاف حرکت کج‌دار و مریز صنعت در وضعیت فعلی را بدهد اما در صورت گشایش اقتصاد ایران به روی بازارهای جهانی، باید نگران این باشیم که چگونه برق مورد نیاز صنعت را تأمین خواهیم کرد؟
به گزارش معدن‌مدیا، سؤالی که باید به آن پاسخ داده شود این است که متولی رسیدگی به این امور کیست؟ دولت، مشترکان خانگی یا تولیدکنندگان صنعتی؟ وقتی از کارشناسان شنیده می‌شود که باید یارانه‌ی حامل‌های انرژی را برداریم، این برنامه به لحاظ عملیاتی، چقدر امکان اجرایی شدن دارد و زمان موثر برای اجرای آن چقدر است؟ دولت در خصوص مشترکان پرمصرف خانگی چه تمهیداتی اندیشیده است؟ آیا صنایع فولادی صرفاً مشکل تأمین برق دارند و در صورتی که یارانه حذف شود، برای پرداخت هزینه برق مشکلی نخواهند داشت؟ صنایع صادرات‌محور که محصولاتشان را متناسب با ارزش بازار جهانی صادر می‌کنند، برای تأمین برق باید خودکفا باشند یا دولت از طریق اعمال یارانه، تسهیل تأمین انرژی (برق، گاز و…) را بر عهده دارد؟ بهره‌برداری از ظرفیت 10500 مگاواتی که بخش خصوصی متولی اجرای طرح آن شده‌است، چند سال به زمان نیاز دارد؟ تا راه‌اندازی نیروگاه‌ها و تأمین برق کافی، چه میزان خسارت دیگر را باید متحمل شویم؟
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: