توسعه پایدار در بخش معدن از جمله تحولاتی است که امروز را به آینده وصل می‌کند. ایجاد محیط امن برای کارگران، معدنچیان و مدیران معدنی، از مهم‌ترین شاخصه‌های توسعه پایدار در بخش معدن و صنایع معدنی است که در سالیان اخیر به‌شدت مورد توجه بنگاه‌های بزرگ این حوزه قرار گرفته است؛ به طوری که از آمار پتنت‌ها، اختراعات و فناوری‌های ثبت و ضبط‌شده معدن‌کاران جهان می‌توان این مساله را فهمید.
این مسیر در حالی برای صنایع معدنی جهان به یک‌راهبرد حیاتی تبدیل شده است که معدن‌کاران ایرانی پیوسته با مقوله ایمنی کارگران معدن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. نتیجه آخرین گزارش گلوبال‌دیتا نشان می‌دهد که شرکت‌های معدنی بزرگ با سرمایه‌گذاری روی تحقیق و توسعه تلاش کرده‌اند نوآوری برای ایمن‌سازی محیط کار را در سرلوحه برنامه‌های خود قرار دهند. این مسیر که به بالاترین سطح از اختراعات و ابداعات مرتبط با مقوله ایمنی کار در محیط معدنی منجر شده، نه‌تنها به عصر کار با بیل و کلنگ در معادن پایان داده، بلکه خطرات احتمالی را دقیقا شناسایی کرده است تا اقدامات پیشگیرانه را برای جلوگیری از بروز حوادث انجام دهند. ادغام دستگاه‌های ایمنی تونل و هشداردهنده‌های حساس به مکان نیز این تحول را تسهیل می‌کند و به ایجاد محیط کار سالم و ایمن منجر می‌شود. براساس گزارش گلوبال‌دیتا، وضعیت در بسیاری از کشورها به حدی بهبود پیدا کرده که بخش معدن از طریق به‌کارگیری فناوری‌های مدرن، پرچمدار پیشرفت در بهبود ایمنی شده است. برخی از این فناوری‌ها در ایران مورد استفاده قرار گرفته‌اند؛ اما دست صنایع معدنی ایران از برخی از این نوآوری‌ها کوتاه مانده است. برای نمونه فناوری‌هایی که دارای ویژگی ایمنی شخصی‌شده برای کارگران بوده و مرگ‌ومیر را از آنان دور می‌کنند، اثر بارزی بر کاهش تلفات معدنی دارند. شرکت‌های معدنی در حال توسعه فناوری‌ها و تجهیزات تازه برای تضمین سلامت و ایمنی معدنچیان هستند تا در کنار تمرکز بر کاهش انتشارکربن و افزایش کارآیی و بهره‌وری تولید، فضای مناسبی را از منظر توسعه پایدار در معادن شکل دهند.
برخی از حوزه‌های نوظهور کلیدی نوآوری در بخش معدن عبارتند از:
نوار نقاله‌های معدنی هیدرولیک، سیستم‌های تهویه تونل، روبات‌های بازرسی معدن و دستگاه‌های ایمنی تونل.
نوار نقاله‌های معدنی هیدرولیک: نوار نقاله‌های معدنی هیدرولیک ماشین‌هایی هستند که برای انتقال مواد از یک مکان به مکان دیگر با استفاده از نیروی هیدرولیک کار می‌کنند. این نوار نقاله‌ها از سیستم لوله‌ها و فشار آب برای جابه‌جایی مواد استفاده می‌کنند که این سیستم امکان حمل‌ونقل کارآمد را در مقیاس وسیع و حجم بالا فراهم می‌کند.
سیستم‌های تهویه تونل: سیستم تهویه تونل سیستمی است که برای حفظ کیفیت هوای ایمن در داخل و خارج از تونل طراحی شده است تا استانداردهای کیفیت هوا در معادن رعایت شود.
روبات‌های بازرسی معدن: روبات بازرسی معدن نوعی روبات است که برای هدایت و بازرسی محیط‌های معدن زیرزمینی طراحی شده است. این روبات‌ها مجهز به حسگرها و دوربین‌هایی برای جمع‌آوری داده‌ها و تجزیه و تحلیل در فضای معدن هستند.
دستگاه‌های ایمنی تونل: دستگاه‌های ایمنی تونل سیستم‌هایی هستند که برای شناسایی، کاهش و پاسخگویی به انواع خطراتی که ممکن است در تونل‌ها رخ دهند، مانند آتش‌سوزی، دود، سیل یا حوادث، طراحی شده‌اند.
گلوبال‌دیتا تاکید دارد که معدن‌کاران نیاز مبرمی به پیشرفت دستگاه‌های ایمنی مورد استفاده در تونل معادن دارند. تمرکز بر ایمنی به‌عنوان راهبردی کلیدی، نه‌تنها هزینه‌زا نیست بلکه سودآور نیز هست. حوادث نه‌تنها هزینه‌های قابل‌توجهی به همراه دارند، بلکه تبلیغات منفی برای یک شرکت به دنبال خواهند داشت. با افزایش موانع نظارتی و قانونی، اولویت دادن به استفاده از فناوری‌های ایمنی در معادن اهمیت پیدا کرده است؛ راهی که نه‌تنها جان معدنچیان و منابع سرمایه‌گذاران را حفظ می‌کند، بلکه گامی مهم در جهت تضمین قراردادهای معدنی هنگفت و سودآور نیز هست. در شرایطی که معدن‌کاران در بسیاری از پروژه‌های بین‌المللی از پهپادها، دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت‌اشیا و سایر فناوری‌های پیشرفته ایمنی تونل استفاده می‌کنند، اتخاذ این رویکرد در ایران نه‌تنها می‌تواند به ممانعت فعالانه از خطرات مکرر بخش معدن منجر شود، بلکه استعدادهای برتر را که به دنبال فضای کاری ایمن و نوآور هستند، جذب صنایع معدنی کند.
اخیرا که یک پژوهش دانشگاهی راه را برای ممانعت از انفجار معادن گشوده، لازم است بنگاه‌های معدنی کشور روی سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه تمرکز کنند؛ چرا که اثر بارزی بر آینده بنگاه‌های معدنی دارد. به‌عنوان مثال، ابداع دستگاه‌های ایمنی تونل که برای شناسایی، کاهش و مدیریت فعال طیف وسیعی از خطرات موجود در تونل‌ها طراحی شده لازم است در ایران نیز تکرار شود؛ چرا که چنین ابداعی به کاهش خطر آتش‌سوزی، دود، سیل و حوادث کمک شایان توجهی می‌کند. به‌تازگی و در فوریه ۲۰۲۳ هم محققان دانشکده مهندسی Schulich یک حسگر حساس متان را توسعه دادند که متان را در غلظت‌های بسیار پایین تشخیص می‌دهد و از انفجار جلوگیری می‌کند.
منبع: دنیای اقتصاد
دفتر مرکزی:
کد پستی:
تماس با دفتر رسانه: