دلایل حضور کم رنگ ایران در معادن افغانستان چیست؟ چرا با وجود همسایگی دو کشور آن طور که باید تبالات تجاری بخش معدن و سرمایه گذاری در این حوزه دو جانبه طی سالیان اخیر صورت نگرفته است؟
به گزارش خبرنگار معدن مدیا، معادن افغانستان یکی از ظرفیت های بکر این کشور است که علاقه مندی برخی از کشورهای دور و نزدیک به خاورمیانه را برای سرمایه گذاری جلب کرده است. این علاقهمندی به ویژه از زمان روی کار آمدن طالبان و سیگنال هایی که حکومت جدید افغانستان مخابره کرد، بیشتر شد تا جایی که کشوری مثل چین به سرعت دست به کار شد و حضور خود در معادن افغانستان را تثبیت کرد. این در حالی است که ایران که در همسایگی افغانستان به سر میبرد و قرابت های فرهنگی و دینی با این کشور دارد، آن طور که باید نتوانست از فرصت طلایی افغانستان در حوزه معادن بهره ببرد.
اولویت افغانستان برای مشارکت کدام کشور است؟
به گفته کارشناسان، افغانستان دارای ذخایر معدنی ارزشمندی است که می تواند کشورهای بسیاری را راهی معادنی کند که در اختیار طالبان است. جالب است که طالبان در همان روزهای ابتدایی روی کار آمدن، ترکیه را مهمترین شریک خود در حوزه های مختلف از جمله بخش استخراج معرفی می کند اما در سویی دیگر چین نیز به دنبال حضور در بخش معدن افغانستان است. اما در این میان جایگاه ایران کجاست؟ اما افغانستان با داشتن بیش از ۱۲۰۰ میدان معدنی یکی از کشورهای غنی به لحاظ منابع معدنی است. براساس برآوردها، ثروت معدنی این کشور ۳ تریلیون دلار و شامل منابعی مانند طلا، کرومیت، مس، آهن، سرب، روی، زغالسنگ، گاز طبیعی، نفت، سنگهای قیمتی، لیتیوم، تالک و عناصر مختلف خاکی کمیاب است. دولت افغانستان با درک پتانسیل تحولآفرینی که این منابع میتواند برای اقتصاد افغانستان داشته باشد، به دنبال راههای مختلفی برای توسعه آنها بوده است. با این وجود سه کشور روسیه، چین و ایالاتمتحده هر سه به این معادن چشم دوختهاند.
توافقات معدنی ایران و افغانستان چه بود؟
البته با این وجود سال گذشته یک توافق میان دو کشور منعقد شد که مواد معدنی افغانستان در ایران فرآوری شود. در این رابطه مدیرعامل کنسرسیوم توسعه همکاری اقتصادی ایران و افغانستان گفته بود که جمهوری اسلامی ایران با تشکیل یک کنسرسیوم برای حضور، سرمایه گذاری و توسعه معدنی افغانستان اعلام حضور کرد و آمادگی فعالیت در معادن بزرگ و با اهمیت افغانستان وجود دارد. ماجرا از این قرار بود که دولت ایران پس از تشکیل دولت طالبان در افغانستان، تصمیم گرفت در مورد سرمایه گذاری در این کشور کنسرسیومی متشکل از بزرگترین شرکت های فولادی و معدنی ایران را تشکیل بدهد. سه شرکت بزرگ فولادی با تکنولوژی برتر در خاورمیانه و غرب آسیا و دارای دانش فنی روز دنیا در این کنسرسیوم وجود دارد که ذوب آهن اصفهان هم بهعنوان یکی از شرکت های عضو کنسرسیوم فولادی و معدنی جمهوری اسلامی ایران است.
اما کارشناسان معتقدند برای حضور موثرتر ایران در بازار افغانستان باید از ظرفیت های بخش خصوصی در داخل بهره لازم را برد. به تازگی پیام باقری، نایبرئیس اتاق بازرگانی ایران، گفته است که همکاری اقتصادی و تجاری با افغانستان برای فعالان بخش خصوصی ایران بسیار مهم است و بخش خصوصی علاقهمند به توسعه کشور افغانستان و توسعه روابط با این کشور است.
نایبرئیس اتاق ایران همچنین تصریح کرد که بخش خصوصی ایران در حوزههای مختلف توانمندی برجستهای دارد. ایران در صنایع مختلف ظرفیتهایی دارد که میتوان از این ظرفیتها برای توسعه روابط تجاری بهره برد. یکی از این ظرفیتها حوزه معدن در ایران است. این در حالی است که در افغانستان هم ظرفیت بالایی برای کار وجود دارد که فعالان اقتصادی از این حوزهها بهخوبی استقبال کردهاند. مثلا در افغانستان برای سرمایهگذاری و توسعه فعالیت اقتصادی و همکاری مشترک و ایجاد خطوط تولید مشترک و صادرات به کشورهای منطقه، فرصتهایی وجود دارد که بسیار مغتنم است.
ثروت ناب افغانستان کدام ماده معدنی است؟
ظرفیتهای پنهان معادن افغانستان سبب شده است که برخی کشورها و قدرتهای بزرگ اقتصادی دنیا به فکر سرمایهگذاری در این کشور افتاده باشند. چینی ها، آمریکایی ها و حتی هندی ها و پاکستانیها از جمله کشورهایی اند که طی دو سه سال اخیر به طور جدی نقشه سرمایه گذاری در همسایه شرقی ایران را طراحی کرده اند. وجود ذخایر غنی لیتیوم به عنوان یک ماده معدنی استثنایی و کم یاب در دنیا سبب شده است که بسیاری از توجه ها به سمت این کشور جلب شود.
در حال حاضر ذخایر معدنی لیتیوم در افغانستان به میزانی است که حتی آن را با کشورهایی در دنیا مقایسه می کنند که بیشترین ذخایر لیتیوم را دارند. حالا به نظر می رسد که طالبان به عنوان دولت حاکم بر افغانستان حسابی ویژه بر لیتیومهای آشکار و پنهان خود باز کرده تا پای خارجی ها را به داخل مرزهای خود با هدف سرمایهگذاری باز کند.
گفتنیست لیتیوم ماده معدنی خاصی است که در هر کشوری حتی کشورهای معدن خیز یافت نمی شود. از آنجایی که تخمین ها نشان می دهد استفاده و بهره برداری از معادن لیتیوم در بلند مدت امکان پذیر است، این احتمال وجود دارد که کشورهای منطقه و سایر کشورهای دنیا برنامه بلندمدتی برای استخراج و بهره برداری لیتیوم و ذخایر معدنی افغاستان داشته باشند.
منبع: معدن مدیا